..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Dünyayý isteyen bilime sarýlsýn, ahireti isteyen bilime sarýlsýn; hem dünyayý hem ahireti isteyen yine bilime sarýlsýn" -Hz. Muhammed
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




12 Aralýk 2019
Anlamak Gerek 35  
Bayram Kaya
Ýþte olup biten þuydu. Pratiðin verdiði bilgi imajý içinde üretim yapmanýn imajý daha çok baskýndý. Temel geliþtirici ve temel beyinsel dönüþtürücü olan sürdürülebilirlik, üretimden gelen imajýn soyutlamalarýydý. Sisteme kolektif iliði veren anlayýþ þuydu; grubu yaþat ki yaþayasýn. Bu imaj þimdi de zýddý durumla; gemisini kurtaran kaptan, deme imajýna, dönüþmüþtü.


:EFC:
35
Ýþte olup biten þuydu. Pratiðin verdiði bilgi imajý içinde üretim yapmanýn imajý daha çok baskýndý. Temel geliþtirici ve temel beyinsel dönüþtürücü olan sürdürülebilirlik, üretimden gelen imajýn soyutlamalarýydý. Sisteme kolektif iliði veren anlayýþ þuydu; grubu yaþat ki yaþayasýn. Bu imaj þimdi de zýddý durumla; gemisini kurtaran kaptan, deme imajýna, dönüþmüþtü.

Ýþte kurnaz hemcinsler üreten kolektif sürece, köleci anlayýþlý imajlarla baktýlar. Neden sonuç iliþkisine yakýþtýrma anlamla baktýlar. Yakýþtýrma söylemleri, "neden" gibi gösterdiler.

Sistem içinde sonuç olan bir durumu neden yerine koydular. Yanýltmayý ve yabancýlaþtýrmayý kiþi bencilliðine göre eðip büktüler. Eðip bükme içinde yorumlanýp söylenilen soyutlarýn, birçok imaj okumasýný yaptýlar.

Örneðin, baþlangýçta bölge sahipliði vardý. Bölge sahipliði mal mülk sahipliði deðildi. Mal mülk sahipliði, mutlaka bir üreten iliþki sahipliði ile tanýmlanýr. Mal mülk sahipliðinin belirleyicisi üreten iliþkidir. Baþlangýç içinde hiçbir üreten iliþki ve hiçbir mal mülk sahipliði kiþiler düzeyinde ortaya konamamýþtýr.

Ýlk üreten iliþki ve ilk mal mülk sahipliði de kolektif yapý içinde avcý ve toplayýcý olan totemi kolektif yapýlar sonuna doðru ortaya konmuþtu. Bölge sahipliðini av, avcý ve toplayýcýlýk iliþkileri belirliyordu. Oysa mal mülk sahipliðini, komün yapý içinde olan üretim iliþkisi belirliyordu. Komün yapý da zaten ortak yararlanýlan paydaþlý mülkiyet ve paydaþlý tüketimdi.

Üretilen bu tür köleci yakýþtýrmalý söylentilerden birisi de kiþisi mal mülk sahipliðiydi. Kiþi sahipli hileci anlayýþ kolektif yapýyý özelleþtirmiþti. Ama meþru deðildi. Neden? Çünkü kolektif yapý içinde kiþi ne üreten iliþkinin bilici-bulucusuydu. Ne de sahipliðe soyunan kiþiler, üreten iliþkiye baðlý üretim nesnelerinin tasarrufunu kiþisi kapasite ile çekip çevrilecek bir gerçekliktiler.

Bu gerçeklik karþýsýnda kiþisi mal mülk sahipliðine meþruiyet kazandýran El'di. Hileci El'di. El, mülk benim demekle aldatan put olma zorbalýðý içinde kolektife ait mülkü, dilediðine veriyordu. Demem o ki baþta hiç olmayan kiþisi mal mülk sahipliði köleci sistemle baþa konmuþtu.

Üreten iliþkinin köleci anlayýþlý bir sonucu olan mal mülk sahipliði, El mantýðý içinde daha insan yaratýlmadan yaratýlacak olan insanýn anlýna yazýlan kaderi olarak, rýzký olarak takdir edilmiþti (!). Ýþte kurnazca olan oyun buydu. Kendisi ne üretimin ne de üreten iliþkinin nedeni olmayan yakýþtýrma söylemlerden birisi de þimdiki arz talep gibi uydurmalarýdýr.

Arz talep kiþisi sahipliðin kâr zarar gibi kazanma mantýðý içinde ortaya koyduðu bir sömürme enstrümanýydý. Bu mantýðýn içi tuzaklý niyetlerle doluydu. Kendisi neden olmadýðý halde, neden gibi söylenen sonuç durumdu.

Kazanmayý, sömürüyü ortaya koyan sonuç, neden gibi söylenmekle sömürüye malzeme yapýlmýþtý. Arz talep kâr ve sömürü kazancý vermeye dayalý olan mantýktý. Çünkü açlýðýn arzý talebi olmazdý. Hayat açlýðý, arz talep yasasýyla öðrenmemiþ; arz talep yasasýyla üretmemiþti.

Böylece kolektif tabanlý zorunlu deneyimler; öznel, hayali, soyut ve sanal bir köleci imajlarýyla tüccarlýða, kazanç mantýðýna dayanak yapýldý.

Ýmajdan yapýlan sanal okuma içinde, okunup söylenenlerle kiþinin ruhu, kiþinin bedeni ve kiþinin bilinci teslim alýndý. Kiþileri teslim alma iþini EL MANA ANLAYIÞI ORTAYA koydu. Tüm dinler bu sömürücü mantýðýn ve kiþiyi köle kýlan mantýðýn ideolojisiydiler.

Bunlarý bilmeden köleci anlamla fedakarlýðýn, þefkatin, analýðýn, baba oluþun vs. nereden geldiðini hiçbir zaman bilemezsiniz.

Üreten grup konumuza geri dönersek elbette ki grubun ürettiði buðday 4800 kilo da olabilir. 5800 kilo da olabilir. Üreten süreç üreten etki alaný gibi dalgalýdýr. Ama bu dalgalanma içinde üreten bir grubun üretimi 5000 kiloluk kristalize bir eksen çevresinde azalýr da artar da.

Azalan artan süreç salýným yelpazesi içindeki grubun emek gücü ile 12 tonluk bir üretimi yapmak ta olasýdýr. Gruplar bir iki tecrübe yaptýktan sonra grubun emek gücü harcama kapasitesi; teknik teknolojilerle, teknik gereçlerle, nüfusa baðlý durumlarla sýnýrlanýr. Üretim gücü, grubun kendi grubuna olan, kendi beslenmesini garanti eden kritik deðeri de ele verir.

Böylece üretim, tüketim dengesi içindeki emek gücü en az enerji tüketme koþulu içinde, en çok yaþam standardý olur. Böylece sürecin nedeni olan gerektirme, sürecin sonucu olan sýnýrlamalarla dengeye gelir. Sürece el koyan bu tür somut sýnýrlama giriþmesi içindeki üretim 5 ton ürünü tüketen bir dalgalanma ekseninde dengeye oturur. Süreç bu giriþme kayýtlý sýnýrlama ve sýnýrlanmalarýyla bu eksen çerçevesinde kendi artma eksilmeyle dalgalanacaktýr.

Ýlk süreç içinde olmayan arz talep iliþkisine olmayan bir arz talep kurgusu ile bakalým. Arz ve talebi olmayan grup, çalýþkanlýðý nedenle fazla üretim yapsýn (sunu-arz yapsýn). Fazla üretim (fazla sunu arz) uzun vade içinde yýlda 5 ton tüketen grubun, 7 tonluk fazla üretimi (sunusu, arzý) grubun hiçbir iþine yaramayacaktýr.

5 tonluk tüketim nesnesi içinde grubun saklayacaðý stokla sýnýrlý depo enerjisi de vardýr. Grubun tüketeceðinden fazla olan 7 tonluk tahýlý elinde tutmasý stoklama maliyeti nedenle harcanacak enerji daha fazla olacaktý. Stoklanan ürüne dek ürün zararlýlarýný da grubun baþýna üþüþecekti.

Ýçinde kâr, kazanç gibi sömürü enstrümaný ve para gibi birikme nesnesi elinde olmayan gruplar; fazla üretme nedenle talepli kýlýndýklarý için deðil tüketecekleri kadar olan ihtiyaçlarý için üretiyordular.

Üreten grubun yamyamlara karþý canýný kurtarmak için verdiði sunular, arz nedenle deðildi. Üreten grup saldýrma-savunma amaçlý tekrar eden çatýþmalarýn alýþma ve yaþantýsý içindeydiler. Saldýrma güdüsü yamyam gruplarda, grubun hayatta kalma mücadelesiydi. Yamyam gruplarýn av bulamadýklarý zamanlar içinde yaptýklarý saldýrý, yamyam grubun düzenli süreçlerine dönüyordu.

Týpký üreten bir grubun yaptýklarý üretimle hayatta kalmalarýný, düzenli hale getirmeleri gibi. Burada hiçbir arz ve talep mevhumu yok.

Ýki bölge arasýndaki kesim yerleri (güvenli alanlar) bu düzenli süreçlerin uzaktan temaslarýnýn gerçekleþtiði yerdi. Yani bölgeler arasý güvenli alan taraflarýn güvende olduklarý yer olmakla adýna tapýnak denen alanlardý.

Ýlk tapýnaklar içinde köleci ibadetle köleci mana anlayýþýný veren tanrýlarý efendilerin amuleti olan ikonlarýn konduðu yerler deðildi. Düzenli süreçler tapýnak temaslarý nedenle, ön ittifaklara kadar; yamyamlara düzenli sunu da bulunma yerleriydi.

Yamyamlara karþý kurban ya da canlarýný kurtarma sunusun da bulunan ilahi grup, yamyamlarýn da üretime geçtiði zamana kadar bu tür sunularý uzaktan temas içinde yamyamlara sunmakla canlarýný korudular.

Yamyamlarýn da bir üretim yapma sonrasýn da yamyamlarýn üretim yapmalarý sürecin yeni deðiþtirici ve dönüþtürücü tesadüfleri olacaktý. Bu kes üreten iki gruptular. Bu kez üreten iki ilahi gruptular. Bu kes üreten iki ilahi grup giriþmesi içindeydiler. Bu kez sürece yön verecek deðiþtirici, dönüþtürücü üreten iki ilahi grubun ürettiði nesnelerin giriþtirilmesiydi.

Üreten yamyam grup diðer çevresindeki baþka yamyam grubun tehdidi altýndaydý. Ýlk gruba göre sonradan üreten yamyam grubumuz, kendi yamyamýna karþý üreten ilk grubun duyduðu kaygýlarýn aynýsý içindeydi.

Yamyamlýktan üreticiliðe dönen grup, ilk ilahi grubumuza karþý kendi sunularý karþýlýklý hediye gibi birbirine takdim edeceklerdi.

Temelinde savunma ve güvenlik kaygýsý olan sunu yapma süreci uzun süreli zaman sonrasýnda uzaktan temas ile karþýlýklý hediye sunumlarýna dönüþtü.

Gruplar karþýlýklý hediye sunusunun verdiði güven ortamý nedeniyle uzaktan temaslý efekti, yan yana temasa çevirdiler. Yan yana karþýlýklý temaslar içinde olan süreç; bu süreç izlenimini karþýlýklý ve düzenli ürün takasýna çevirdiler. Ýþte bu takastý. Takasýn içinde karþýlýklý yüküm ve söz vardý. Þimdi bu söz totem yasa yerine bu kes ilahi yasaydý. Takdirdi.

Bu yükümle ilahi gruplar birbirine ürün taahhüdünde bulundu. Bu taahhüt ilahi gruplar arasý bir ahitti. Köleci sistem içinde köleci anlayýþla olan bu ilk ahide kalubela vurgusu yapýlacaktý. Geçmiþi geleceðe taþýyan kolektif depolu hafýza, köle edenle, köle olanlarýn ahit söylemlerine dönüþecekti.

Tapýnak buluþmalý hediyeci manifestolar giderek bu süreci ilahi gruplarýn karþýlýklý hediyeleþme sürecine ve daha sonrada bunu karþýlýklý olarak birbirine deðiþ tokuþ yapmanýn garantisini veren yükümlere, çevirdiler.

Hediyeleþme ve temas etme, kurban sunusu içinde savunma, beslenme gibi hayatta kalma güdüleri vardý. Güden referans davranýþlar, çevredeki seçme ayýklama yaptýran zorluklar nedenle, kiþileri yan yana giriþtirmiþti.

Bu giriþmeler kolektif birim zamanlý kolektif artýk zamaný öngörmüþtü. Kolektif birim zamanlý artýk zaman üretim sürecini ortaya koymuþtu. Üreten grubun, üretim çevresi içinde üreten grubun hayatýna tehdit olan yamyamlar vardý.

Üreten ilahi grup, ürettiði ürünü yamyam grubun tehdidine karþý savunma aracý yaptý. Üreten grup hem kendisi için hem yamyam grup için üretti. Üreten ilahi grubun üretme iþi her iki üretme durumunda da grubun hayatta kalmasý için yapýlýyordu. Hani masallardaki kiþileri yiyen devler vardýr. Ýþte bu devler bu yamyam gruplardý. Bu söyleyiþ hafýzada kalan geçmiþin güncel sürece göre uyarlanma anlatýmlarýydý.

Üreten bir ilahi grup belli periyotlarla bu devlere (yamyam saldýrgan barbarlara) yiyecek veriyorlardý. Vermezlerse masallarda, canavarlara, devlere ejderhaya yiyecek vermediði için yenip yok olan köy olarak anlatýlacaktýlar. Bu anlatý içinde beldedeki devler, o belde halkýnda bir kiþiyi (totem ürünü) düzenli aralýklarla yiyordu.

Canavar devlerin (yamyamlarýn) av yapma, ot, kök meyve toplama süreci bu düzenin sunu periyodunu oluþturuyordu. Doðada meyve toplama iþi, baþka bir gruba saldýrmaya karþý yamyamlar için daha az bir maliyetti. Yamyamlar zorunlu kaldýkça, diðer gruplarý avlýyordular.

Þunu da vurgulayayým ilk kurbanlarý ilahlara yapýlmýyordu. Aksine ilk kurbanlar ya da ilk sunularý ilahlar kendi yamyamlarýna, kendi devlerine ve kendi cinlerine yapýyordular.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.