..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Herkes cennete gitmek ister ama kimse ölmek istemez. -Joe Louis
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




27 Ekim 2020
Alan Açma ve Kolektif Kuvvet 9  
Bayram Kaya
Acýkan kiþi elma aðacýna doðru yönelimli iken yönelim, saðlama yapacak kuvvetten ötürü alanýn yönüydü. Acýkan kiþi elma aðacýna doðru giderken dere aþýyor; bayýr týrmanýyor; kiþinin önüne kurt çýkýyor veya elmanýn aðaçtaki en yüksek yerde buluyor olmasý ile bunlarýn tümü alan yönüne zýt kuvveti oluþurlar. Bu engeller fazladan güç harcanmasý olmakla, direnci büyüten; tersten karþý konmasý gereken kuvvettiler.


:EAD:

Rüzgârýn, rüzgâra karþý yürüyen, koþan kiþi üzerine de farklý; duran kiþi üzerine farklý bir alan yüzey etkisi vardýr. Ayný rüzgârýn, ayný rüzgâr alaný içinde koþan kiþi üzerine olan etkisi koþmayý durdurmak isteyen alan etkisiydi. Direnç veya dirençsizlik eylemlinin alan yönüne baðlý bir davranýþla belirir.

Eylemli kiþi alan yönünde hareket ediyorsa rüzgârýn etkisi, eyleme eklenir. Eylem esen rüzgârýn alan yönüne göre zýt bir durumla gerçekleþiyorsa; rüzgârýn o eyleme karþý koyan, o eylemi durduracak olan karþý bir direnç etkisi vardýr. Bu durumda rüzgârýn alan etkisi kiþinin eylem enerjisinden çýkarýlýr.

Rüzgârýn alan etkisi kiþinin eylem direncinden fazlaysa o eylem durur. Hatta rüzgârýn etki kuvveti, eylemli kiþiyi; kiþinin eylem yönünün gerisine doðru sürükler. Yani rüzgârýn esiþ yönü, alan yönüdür. Kuvvetli olan rüzgârýn alan yönü kuvveti, alan yönüne ters olan eylemi alan yönüne doðru sürükler.

Rüzgârýn kuvveti ve esiþ alan yönü deðiþkendir. Kolektif alanýný alan yönü, kararlýdýr. Kolektif alanýn alan yönü baþlangýç koþullarýyla belirlenen bir etkidir. Baþlangýç koþullarýnda yapýlacak bir deðiþiklik kolektifi yapý alanýn yönü içinde ve ters yönde sömürüyü, hileyi, vaat etmeyi, aldatmayý vs. ortaya kor.

Bu durumda sistemin kolektif oluþu bozulmakla sistem negatifleþir. Negatiflik içinde oluþan kiþisi zenginliðe, kiþisi sahipliðe karþý; çatýþan fakirlik ve malsýz mülksüz lük ortaya çýkar. Fakirliðin zenginlik ile bir geri etkimesi vardýr. Zenginlik ve fakirlik ayný alanýn zýt iki yüzü olan kuvvet alaný gibi belirir.

Kiþisi zenginlik arttýkça ters durumla fakirlerin sayýsý ve sömürünün þiddeti artar. Ýki yüzey arasýnda uzlaþmaz durumla potansiyel gerilimler artar. Kýsacasý yokluðun zenginliðe ya da fakirliðin varlýða geri etkimesinden ötürü sadaka ortaya çýkar. Kötülüðe karþý iyilik ortaya çýkar. Kýsaca ahlaka karþý ahlaksýz oluþ ortaya çýkar. Ya da tersi durumla ahlaksýzlýða karþý, kolektif olan; kolektif ahlak ortaya çýkar.

Ama rüzgârýn her iki etki durumda da bir kuvveti vardýr. Yani rüzgâr tanýmý, kolektif bir etki analojisi olduðuna göre; bu analojide kolektif alan içinde duran kiþi çalýþamayan kiþi benzetmesi olur. Rüzgâra karþý yürüyen kiþi de kolektif etkiye kuvvet katan, üreten, çalýþan kiþi olur. Çalýþamayan kiþi ile üreten kiþilerin kolektif etkiyi farklý farklý hissedecekleri açýktýr. Bu açýk hal ile her iki his te kolektif hukuktur.

Yanlýþý doðruyu belirleyen, pusula ve doðrultmaç buydu. Bu nedenle kolektif kuvvet ve kolektif etki sistem dýþý bir lütuf, bir baðýþ, bir himmet, bir hizmet olmayýp; kolektifin tarihsel ve zorunlu etkisiydi.

Kolektif kuvvet kimsenin deðildi. Kolektif kuvvet tarihsel ve toplumsal izole bir geçmiþin koþullarýndan doðmakla kolektif bir hak ve kazanýmla mirastý. Oysa bu kolektif þartlara göre günümüzdeki sömüren sistem olan liberal ve kapitalist sistem, ters yön alan kuvveti olmakla, kolektif sürece aykýrýydý.

Özetlersek. Kolektif süreç bir yapýdýr. Ya da kolektif süreçler uzay zaman tümleþiðiyle bir alandý. Ve kolektif alan gerek sosyal öðrenme, gerek eþleterek öðrenme, gerek dokunmadan, temas etmeden bir kuvvet, bir bilgi, bir bilinç, aktarýmý olmakla; kolektif etki ve kolektif kuvvetti.

Kuvveti alan ile bilmek alaný da kuvvetle tanýmlamakla kolektif alaný parçalý anlam etmek zorundayýz. Bir bütünün parçalý ve zýt durumlarla olmasý birlikte giden birlikte birbirine göre zýt etki olan durumlar belirmesidirler. Her alan içinde bir kuvvet vardýr. Ve her kuvvette bir alan etkisi olan bileþimdir.

Toplumsal yapý etki koyacak bir alansa; her alanýn o etkiyi ortaya koyacak bir kuvvet giriþmesi vardýr. Bir etki ortaya koyan kuvvet giriþmesi bir alan nedenledir. Bir alan en az iniþ-yokuþtaki eðim içinde oluþ gibi zýt yönlü belirme etkilerle vardýr.

Ýniþle olan alan, üzerindeki eyleme eþ yönlü etkidir. Eyleme kolaylaþýþý (en az direnç) bir etki ve kuvvet uygular. Yokuþ olan yokuþlaþan alan da üzerindeki eyleme en çok bir dýþ etki ve zorlaþtýrýcý bir etki ile büyük bir dirençle, kuvvet uygular.

Kolektif alan saðlasan olan ve tüketilen (kullanýlan) yapý olmakla, iki yüzüyle bir alaný ya da iki yönüyle iki yönlü eðimiyle bir alaný vardýr.

Genel olarak kolektif alanýn yönü en az dirençle olunan alan yönü olmakla saðlasan olandan tüketim olana doðru olan alan yönüdür. Ýniþ aþaðý olan alan yöndür. Aþaðýlarda bileþimin özelliði belirtilecek.

Ve kolektif alanýn en çok dirençli olduðu yönü de tüketileni veya saðlama olanlarý yeniden ve yeniden ortaya koyan; yokuþlaþan doða direnci olan yöndür. Ve köleci sistemle görülecekti ki paylaþan yön de dirençli yöndü. Üstelik her iki alan yönü de alan içindekilere bir kuvvet uygularlar.

Yani bileþimi veren baðýl kolektif kuvvet kabaca etki olmakla; alan içindekilerine þekil deðiþme, eylem deðiþme, düþünce deðiþme, yön deðiþme, eyleme geçirme, eylemi durdurma gibi niþ sel eylem alanlý kuvvetler uygularlar.

Alan ayný anda çift yönlü enerji belirmesiyse, kuvvet az veya çok dirençle ortaya çýkan enerjidir. Tekil yaþam içinde acýkan kiþiyi eyleme yönelten doða etkili alan kuvveti, kiþiden elma aðacýna doðrudur.

Acýkan kiþi elma aðacýna doðru yönelimli iken yönelim, saðlama yapacak kuvvetten ötürü alanýn yönüydü. Acýkan kiþi elma aðacýna doðru giderken dere aþýyor; bayýr týrmanýyor; kiþinin önüne kurt çýkýyor veya elmanýn aðaçtaki en yüksek yerde buluyor olmasý ile bunlarýn tümü alan yönüne zýt kuvveti oluþurlar. Bu engeller fazladan güç harcanmasý olmakla, direnci büyüten; tersten karþý konmasý gereken kuvvettiler.

Dahasý acýkan kiþinin elma aðacýný bulup bulamamasý da ayrý bir ters yön alan kuvveti harcanmasýdýr. Oysa köleci bir kolektif alan içindeki alanýn yönü; hak, hukuk gibi söylemler eþliðinde, alanýn yönetim merkezi olmakla, en az bir direnç ve güç harcanmasý olan kuvvettir.

Ters alan yönü kuvveti içindeki dirençlere karþý konmasý gereken güç harcanmasýný kim, neye göre beliriyordu? Tabii ki ters yön kuvveti, yukarýdaki elmaya ulaþma örneðimizdeki acýkan kiþinin alan yönüne göre belirleniyordu. Ama acýkan kiþinin alan yönü ayný zamanda doðanýn alan yönü olmakla doðanýn alan yönü kiþiye dirençti. Oysa alan yönü en az dirençle en az sürtünmeyle enerji sarfiyatýydý.

Hatta bazen en az enerji harcanmasý durumu içinde bir gezegenin çekim gücüne kapýlan uzay aracý gibi alan kuvveti de alan yönünde olduðu durumda, alan kuvveti de alan yönüne eklenmekle; rüzgârýn ittirmesi, deniz sörfü gibi bazen hiç enerji harcamadan o alan yönünde, o saðlamayý yapmak ta pek olasýdýr.

Ýþte El de kolektif alana, böylesi bir sanallýk içinde vaat eden rýzk veren bir çeken durumla katýlacaktý. El kolektif alana üreten iliþkinin çekim koþulu üzerine kendisini bindiriþ yapmakla “ilinek sel” katýlým yapacaktý.

Üreten iliþki kolektif alana üçüncü bir boyuttu. Kolektif alanla, üçüncü boyutun bileþimi kolektif alana hacimdi. El böylece kolektif süreç içinde, kolektif hacimle, kolektif koþul ile donanýmlý olacaktý. El, üreten sürece bir araz olacaktý. El sürecin arzý, enfeksiyonu ve kolektif olmayan sistem dýþý bir anlayýþýydý.

El kolektif donanýmla, kolektif hacimle sörf yapan sahte boþluk alaný olmakla sörf yapar olduðu halde; kolektif sürece karþý; “mülk benim. Mülkün sahibi benim. Bir takdirle mülkümden dilediðim kadar payý sizlere veren de, vermeyen de, benim” demekle kendisine dört tane alan açmýþtý. Tersten kolektif kuvvetin yerine geçmiþti.

El ajan provokatör, enfekte bir arýza durumdu. El böyle olmakla kolektif hacimli kolektif alan içinde bulunuyordu. Kolektif hacimle üs sel devinmelere yol açacak birçok özgün boþluk alanlarý oluþacaktý.
Ýspirtonun sudaki boþluk alanlarý doldurmasý gibi El sömürüsü de hacme ait boþluk devinmeleri içindeki her bir eylemin, o eyleme ait boþluk alanýnýn içine yerleþecekti.

El, kolektif sahipliðin boþluk alanýný kiþisi mal sahibi yapacak enfeksiyonla dolduracaktý. Böylece El akýl almaz boþluk devinmeli süredurumlar içinde kendi eylem alanlarýný ortaya koyar.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Ölçü 2
Ölçü 4
Kendisini Kopyalama 1
Ölçü 1
Hemcinslerin Tarihi 4
Hemcinslerin Tarihi 6
Hemcinslerin Tarihi 11
Hemcinslerin Tarihi 14
Totemi Dil 24/ý
Hemcinslerin Tarihi 12

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Asuman [Þiir]
Ayrýlýk Nedir? [Þiir]
Bülbülü Öldürmek [Þiir]
Ne Devletsun Ne Devletlu [Þiir]
Bildin mi? [Þiir]
Yol Yolcudan Habersiz [Þiir]
Bildin mi? III [Þiir]
Köle 3 [Þiir]
Köle 2 [Þiir]
Kendime Sayarým [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Emekli eðitimci. 1950 Mucur / Kýrþehir doðumlu.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.