..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Ýnsandaki gerçek güzelliði ancak yaþlandýkça görebilirsiniz. -Anouk Aimee
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




10 Nisan 2021
Faiz 6  
Bayram Kaya
Doðrultmalar temel eksene göre deðil, sanal ve kiþi tamahý iradeyi yansýtan vahye göreydi. Ýsa, Musa gibi duyarlý kiþilerin intikaya uðratýlmýþ bu tarz sanal belirlenmelerle oluþan köleci düþünce içinde; herkes gibi neler çektiðini anlayabilmemiz için anlatýyordum.


:EIB:
Tekil kiþi eylemleri içinde kiþinin egosuna uygun eylemlerden kaynaklý yol kesiþmeleri vardý. Kiþiler, seçme ayýklamasý yapýlacak olan bu tür yol kesiþmelerinin üssel davranýþý içindeydiler.

Kesiþmeler içinde seçme ayýklamasý yapýlan imgeler, ortak deneyden gelen imgelerdi. Yani tekil kiþiler de ortak alan içinde, ortak deneylerden yansýyan, ortak anýlý, ortak imgeler vardý.

Ortak imgelerden birisi de bir an için ortak alan yapýlan bir yerde rastlaþmakla meyve toplayan iki kiþi arasýnda olsun. Acýkma duyumu her ikisinin, kendi içindeydi. Ama her ikisi de kendi dýþýndaki nedenle oradaydýlar.

Her ikisinin kendi dýþýndaki neden de, elma aðacýnýn orada olmasýydý. Elma aðacýnýn bulunduðu mekân zorunlu olarak her ikisi için ortak mekân olmakla; yol kesiþmesi (rastlaþma, karþýlaþma) yapýlan yerdi.

Acýkma her ikisinde de ayný zamanda veya biraz önce biraz sonra baþlamýþ olabilir. Birisinin barýnma yeri diðerine göre elma aðacýna az daha yakýndýr. Elma aðacý olan yere ilk gelen dalda meyve yemekle oyalanýrken, meyve yemekle gecikilen süre diðerinin geç gelme mesafesini kapatýr,

Böylece iki kiþi sanki randevu yapmýþlar gibi ortak alanda buluþmuþ olurlar. Bu durumda ilk gelen dalda beslenmekteyken yeni gelen henüz yerdedir. Ýki kiþi düþmanca karþýlaþma ile ne yapacaklarýný henüz kestirmemiþlerken, üçüncü bir davetsiz misafir olan ayý birden ortamda belirmiþtir.

Þimdi karþý konulmasý gereken acil tehdit ayýdýr. Bu tür olgu ve olaylar her yerdedir. Her yerde olanýn ortak mekân etkileþimi nedenle, yerde olan ilk elden tehditle yakýn olup, tehditle yüz yüzeydi.

Yerdekinin ilk elden tehdide saldýrmasý ve tehdide, baþ gelmesi; aðaçta meyve toplayaný da bilmeden istemeden korumasýydý. Ýþte kiþilerin tekil süreçli eylemleri içinde bu türden ortak anýya sahip imgeleri vardý.

Ortak mekân içinde kendi istemleri dýþýnda yaþamlarý boyu yeniden ve yeniden karþýlaþan kiþiler bu tür ortak mekân içinde kazanýlan ortak imgeli anýlarý, bu tür yerlerde kýlavuz olarak kullanacaklardý.

Ortak alan karþýlaþmasý dediðimiz tesadüfü yeniden irdeleyelim. Bazen yerdeki bilmeden istemeden tehdit þimþeðini üzerine çekip, kendisini savunurken daldakini de savunmuþ olur.

Bazen de her ikisi arasýndaki husumet nedenle, her ikisi de birbirine karþý tavýr alýrlar. Bu tavýr içinde davranýþla daldaki elmayý yerdekine karþý cephane olarak kullanýr. Kaçsýn diye, daldaki elmayý yerde olana doðru savunma olarak fýrlatýr. Bu kes de yerdeki mermi olarak fýrlatýlan elmalarý kendi için yiyecek olarak görür.

Geriye yerdekinin bilmeden istemeden daldakini savunmuþ olmasýyla, daldakinin yerdekine elma fýrlatmasýný istirahat halindeyken düþünsel olarak deðerlendirmesi kalýyordu. Ortak anýyý ortaya koyan yaþanmýþlýða dek görülen rüyalar ve hayaller de bu deðerlendirmeye katký oluyordu.

Ya da dalda olan kiþi, yerdekinin tehdit olmasýndan kaçýnacaðým deme telaþýyla aðaç üzerinde saða sola çarpmasý nedenle yere istemeden elma düþürmesi nedenle yerdekinin düþen elmayý yiyecek yapýp beslenmesi ortaya çýkacaktý.

Her iki olayda da yerdekinin yaptýðý savunma mücadelesinde daldakine pay vardý. Daldakinin fýrlattýðý elma ile yine daldakinin farkýnda olmadan düþürdüðü elmalarýn, yerdeki tarafýndan yiyecek olarak görülüp yenmesiyle; bu eylemlerden yerdekine pay vardý.

Her iki durumda da kendilikten ve bilip, istemeden “yardýmlaþmanýn bað enerjisi beliriyordu”. Geriye kendisini savunana karþý savunmacýya, elma verme gibi bir sonuç çýkarmayla; kendisini savunana karþý besin bulma ve kendisine elma vereni veya kendisine besin bulana karþý savunma yapacak resimlerin (imgelerin) bir araya getirilip birleþtirmesi kalýyordu.

Yaþanmýþ eylemlerden, birikmiþ ortak anýlardan birleþtirme yapacak süreç te zamana baðlý düþünsel olgunlaþma ve çeþitliliði oluþan bu tür davranýþlar içinde seçme ayýklama yapmanýn düþünsel evrimi hayalde, rüyada ve eylemde baþlatmasýydý.

Her iki kiþi ya da birçok kiþi bu gibi çok tekrarlý, çok gözlemle olan ortak anýlarýn görsel, deneysel imge resimlerini zamanla, hem düþüncelerinde hem eylemlerinde birleþtirirler. Bileþen resim kýlavuz davranýþtýr. Pusuladýr. Yol haritasý olmakla eyleme konacak plandýr.

Kýlavuz davranýþçý, üssel tutumlu yaklaþýmlar nedenle kiþilerin düþmanca olan eski tedirginliklerine oranla kiþiler aralarýnda yeni bir sýcak durum alýþmasý ortaya konuyordu. Bu sýcaklýk nedenle üssel belirsizler içindeki kolektif eðimli karþýlýklý olan yardýmlaþan iþ birliði yapan akýþ, sesiz kalan davranýþla en uygun yol olmakla belirleniyordu. Bunlarý kimse öðretmiyordu. Kimse vahiy etmiyordu. Kimse telkin etmiyordu.

Pekiyi tüm bu kýlavuz eylemler nasýl olasý oluyordu? Bir vahye ihtiyaç var mýydý? Suya düþtüðünüzde çýrpýnmanýn suyla birbirini tamamlamasý gibi bu olasýlýk ta ortak mekânýn baðýntý ve bileþim özelliðiyle olanaklýydý.

Ortak mekân eylemleri üst üste, yan yana; iç içe; üste olaný alta altta olaný üste vs. getirip; birinin eksiðini, etkisini diðeriyle tamamlýyordu. Türkçemizdeki deyimle ortak mekân taþý gediðine koyup tamamlayýcý etkiyle belirlenmeler ve belirmeleri ortaya koyuyordu.

Kiþi istediði kadar uzaya bakýp yýldýzlý gök ile düþünsün! Groteski olmak dýþýnda hiçbir etkilenme ve gerçek biliþim ortaya koyamaz. Ta ki kiþi kolektif birim zaman içinde güvenli bir ortak mekânda olmadýkça bu tür biliþti çalýþmalar ortaya koymasý olanaksýzdýr.

Ortak alan kesiþen eylemlerin birbiriyle ölçüþmesini ve eylemler üzerinde tomurcuklanan gedikle boþluk alan hareketini ortaya çýkarýyordu. Ortak alan iþin boyutsal eylem hacmiyle fiziðini oluþuyordu.

Kolektif zamanda ortak alanýn (mekânýn) tamamlayýcý etkileþim payý vardýr. Kolektif olanýn da kolektif birim zamaný vardýr. Kolektif birim zaman nedenle üreten iliþki bilgi ve teknolojiler vardýr.

Nasýl aðacýn boyu uzanmanýzý ya da aðaca týrmanmanýzý gerekli kýlýyorsa tehdidin boyutu ve gerçekleþme biçimi de ortak alan içinde eksiði tamamlamakla yardýmlaþan, iþ bölüþümü yapan, dayanýþma ve paylaþmalar ortaklaþmasýyla taþý gediðine koyduruyordu.

Bunlarý niye söylüyordum? Süreci anlamak için söylüyordum. Musa-Ýsa gibi duyarlýlýðý anlamak; köleci kolektif mantýklarý geçmiþi ile birlikte anlamamýz için söylüyordum. Eðrilikler karþýsýnda, köleci çýkarým ile yapýlan doðrultmalar, olmasý gerekene göre doðrultmalar deðildi.

Doðrultmalar temel eksene göre deðil, sanal ve kiþi tamahý iradeyi yansýtan vahye göreydi. Ýsa, Musa gibi duyarlý kiþilerin intikaya uðratýlmýþ bu tarz sanal belirlenmelerle oluþan köleci düþünce içinde; herkes gibi neler çektiðini anlayabilmemiz için anlatýyordum.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Ölçü 3
Kendisini Kopyalama 2
Ölçü 4
Kendisini Kopyalama 1
Ölçü 1
Hemcinslerin Tarihi 6
Hemcinslerin Tarihi 4
Hemcinslerin Tarihi 11
Hemcinslerin Tarihi 14
Totemi Dil 24/ý

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Ne Devletsun Ne Devletlu [Þiir]
Bildin mi? [Þiir]
Bildin mi? III [Þiir]
Köle 2 [Þiir]
Bülbülü Öldürmek [Þiir]
Hata Yapmak [Þiir]
Bildin mi? II [Þiir]
Asuman [Þiir]
Yol Yolcudan Habersiz [Þiir]
Ayrýlýk Nedir? [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Emekli eðitimci. 1950 Mucur / Kýrþehir doðumlu.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.