Egeye yeni geldim. Aslýnda Aydýn’ý, Denizli’yi, Nazilli’yi, Milas’ý, Manisa’yý çok gezdim. Ama Ýzmir’de yaþamaya yeni baþladým. O yüzden þimdilik yalnýz Ýzmir ve civarýný geziyorum. Buralarý bir öðreneyim. Kaybolmadan dolaþmayý bir becerebileyim, sonra tüm Eegeyi yeniden dolaþacak, hepinize konuk olacaðým.

Tabii ki gezmeye, önce davet aldýklarýmdan baþlayacaðým. Ben Tiyatroyu, Sinemayý, Operayý, Festivalleri, Dinletileri, Þiiri, Resmi çok severim.

Yazýn bana, çaðýrýn beni geleyim. Þehrinizin, kasabanýzýn, köyünüzün bir etkinliðine konuk edin. Çay bahçenize gözleme yemeðe çaðýrýn. Resim serginiz mi var? Heykel mi yaptýnýz ? Þiir mi okuyacaksýnýz? Dantellerinizi mi sergileyeceksiniz? Çaðýrýn beni gelirim. Gelir bir kenarda oturur, yazarým sizi. Sonra çýkar, radyodan okurum. Bir de benim gözümle görün dünyanýzý…

Çaðýrýn beni… Geçenlerde bir demet kýr çiçeði çaðýrdý gittim de sizi mi kýracaðým ?. Evet.. Geçenlerde beni, kýrda yetiþen, ortasý mor desenli, karbeyazý bir çiçek çaðýrdý gittim.

Nasýl mý? Dinleyin… Yazar dostum Mehmet Saðlam, ‘’Gel sana eski Çeþme yolunu, o yolun üzerindeki köyleri gezdireyim. Biraz fotoðraf çekeriz. Hem sen de oralarý görmüþ olursun’’ dedi. ‘’Heyyooo’’ diye sevindim. Fotoðraf makinamý kaptýðým gibi evden çýktým.

Bana ‘’Makinana film ve pil al’’ demedi diye kendisine biraz kýzdým ama birþey söylemedim. Suçu baþkalarýnýn üstüne atmak ayýp demediler bana küçükken. Masaya, sehpaya biryerlerimi çarpýp, caným acýyarak aðladýðýmda ‘’Tüh kaka sehpa, al sana al sana’’ diye kabahatsiz sehpayý dövdüler de ondan böyle oldum.

Neyse, erken saatte vapur iskelesinde buluþup yola koyulduk. Eski Çeþme yoluna, doðanýn eline fýrçayý alýp, yeþile, sarýya, kýrmýzýya, turuncuya boyadýðý nefis bahçelerden geçtik. Doðanýn, tükenmek bilmeyen zenginliði, lüksü ve bonkörlüðü içinde dolaþtýk. Çiçeklerin resimlerini çektik. Tabii ki Mehmet’in film ve pil koymayý unutmadýðý makinasýyla.

Çiçeðin dibine kadar girip; Çiçek net, arkasýndaki yapraklar flu yani hayal meyal görünecek þekilde resimler çekmeyi öðrendim. Papatya, armut aðacý çiçeði hatta tarladaki enginarýn bile resmini çektim.

Benim tedbirli yol arkadaþým ne termosa kahve koymayý ne de arabadaki müzik setine kaset koymayý unutmamýþtý. Hayatýmda hiç dinlemediðim ezgiler, melodiler dinledim yol boyunca. Pakistanlý bir mevlevi marangozun þarkýsýný, bir Çin türküsünü, daha sonra da Ýsveç’li saksafoncuyla, Hintli bir udinin karþýlýklý atýþmasýný dinledim. Ýnanmayacaksýnýz ama bu parçada saksafon; Kendini aðýrdan satan nazlý bir kýzý, ud da ona kur yapan bir erkeði anlatýyor. Saksafonun sesinden kýzýn cilveli cilveli yürüyüþünü, saçlarýný savura savura gezindiðini ve hayýr olmaz, annem izin vermez türü nazlanýþýný, udun sesinden de erkeðin; yapma etme, beni deli etme diye yalvarýþýný, hayranlýðýný anlatýþýný dinliyorsunuz. Adam sonunda kýzý aþkýna inandýrýp sevdasýna kavuþtu. Defalarca çaldýrdým bu parçayý, çok hoþuma gitti.

Eski Çeþme yolu boyunca keçiler, inekleri koyunlar bize eþlik ettiler. Doðanýn zenginliðinde kývrýla kývrýla yolumuz Ildýr köyüne ulaþtý.

Köye ilk girdiðimizde tepede bir sokaðýn içinde, bir evin demirli bahçe kapýsýnýn üstünden, içeride beyaz çiçekli bir kýr demeti gördüm. Papatyagillerden ama daha büyük, içinde mor desenler olan kar beyazý çiçekli bir kýr demeti. ‘’Aman tanrým ne güzellik’’ deyip gösterdim arkadaþýma… Ama elalemin bahçesine giremezdik. Aþaðý, köyün içine doðru devam ettik.

Ildýr köyünün güzelliðine, el deðmeden korunmuþ köy haline hayran kaldým. Sokaklarýný dolaþtýk. Sahiline indik. Doða, tarih ve yaþam içiçeydi köyde. Binlerce yýl öncesinin taþlarý, evlerin duvarlarýna malzeme olmuþtu. Bahçelerde ekmek tandýrlarý, pervaneleri, tandýrlara odun olmuþ yýkýk dökük deðirmen. Çiçekler, sokak aralarýnda dolaþan tavuklar, tembel köpekler ve köyün onbin yýllýk tarihini ezbere bilen çocuklar. Biri olmadan, diðeri olmayacak, ayrýlmaz üç canlý, insani bitki ve hayvan birarada. Doðanýn gereði. Doðrusu da bu.

Doðada telaþ, stres, kavga yok diye düþündüm. Köpek zamanýnda yavruluyor, kuþ vakti gelince göçüyor, çiçek mevsiminde açýyor. Arabadan inip deniz kýyýsýnda dolaþtým. Denizin dibinde bile, tarih öncesi çaðlardan kalma izler var. Ýkiyüz yýllýk zeytin ezme makinasý, bir kýr kahvesinin yanýnda duruyor.

Görmeye deðer bir güzellik Ildýr köyü… Ellenmemesi gereken, böyle kalmasý, hiç dokunulmamasý gereken bir köy. Bozulmamasý, binlarla yozlaþmamasý, eviyle bahçesiyle, sokak aralarýndaki tarihi eserleriyle, içindeki insanlarla, tavuklarla, köpeklerle sonsuza kadar böyle kalmasý gereken bir köy...
Orda dursun ve orda bir köy var uzakta, o köy benim köyüm diyebileceðim bir köyüm olsun istedim, Ildýrý köyü..

Ildýrý köyünde gezerken vakit çabuk geçti. Ýstemeye istemeye çýktýk yola. Ýçimde bir tuhaflýk var. O eve, hani o kar beyazý kýr çiçeklerini gördüðüm eve, bir daha gitmek istiyorum. Tutturdum gidelim nooolur diye. Kýrmadý Mehmet, üç tur attýk bulmak için. Bulduk sonunda, indim arabadan, çaldým kapýyý, gözüm kar beyazý, mor desenli demetde. Anlattým aþkýmý. Bu çiçeði görmeye, fotoðrafýný çekmeye geldim dedim. Buyurettiler konukseverlikle. Eðildim karbeyazý kümenin önünde. Burnumu yapraklarýna sokup kokladým.

-Hoþgeldin
Dedi.
-Seni biraz evvel de çaðýrmýþtým, bekliyordum geleceðini.
Sonra devam etti.
     
- Ýyonlardan beri burdayým. Her bahar açarým çiçeklerimi. Ýnsanlarý severim. Burasý Eritrayi’yidi önceleri. Neler yaþadým, Neler gördüm. Senelerdir bu evin bahçesindeyim. Çok mutluyduk. Ama bir kaç gündür beni sulayan kadýnýn yüzü karardý. Sezerim ben. Ortalýkta; Sit alaný, yýkým kararý gibi anlamadýðým, anlayamadýðým sözler dolaþýyor. Kepçeler dozerler gelirse beni de söker atarlarmýþ, öyle diyorlar. Hoþ ben yeniden sürgün verir, biryerlerden yeniden çýkarým. Ama gelmiþken çek fotoðrafýmý da hatýra kalsýn bu halim sana dedi…

Ben çiçekle konuþurken Zeynep Kadýn da aðlayarak anlatýyordu. ‘’Atalarým Selanik’ten gelip, Kurtuluþ harbinde canlarýný vermiþ, kanlarýný dökmüþler. Atatürk de bu topraklarý dedelerimize vermiþ. Yerleþin diye. 80 yýldýr buradayýz biz. Salça ekmek, soðan ekmek, bulgur çorbasý piþirip, artýrdým. Çoluðun, çocuðumun boðazýndan kesip yaptýk bu evi. Þimdi yýkacaklarmýþ.Senelerdir akýllarý neredeydi. Bu köyde gelin oldum. Oðlumu buradan askere yolladým’’ diye çýrpýnýyordu…

Dönüp çiçeðe baktým.

-Üzülme, bir çaresi bulunur. Doðanýn dengesine güven

Dedi. Teselli etmeye çalýþtý beni. Doðanýn dengesine inanýyordum da, doðayý bozan, kendi geleceðini yokeden türüme güvenim yok diyemedim…

Ildýrý’dan gözümde güzellikler, gönlümde hüzünle ayrýldým. Gün batýmýnýn kýzýla boyadýðý gökyüzünde kuþlar eþlik etti bir sure bize. Siz hiç kazlar niye V þeklinde uçar biliyormusunuz?

Biryerlerde okumuþtum. Göç eden yaban kazlarý havada süzülürken V þeklindeBir dorm oluþturular. V þeklinde bir formda uçulduðunda, uçan her kuþ kanat çarparak, arkasýndaki için bir hava akýmý oluþturur. Bu hava akýmý da kazlarýn uçuþ gücünü ve menzilini arttýrarak tek baþýna gidecekleri yolu grup halinde ve V formunda uçmakla ikiye üçe katlar, daha az enerji harcar daha çok yol alýrlarmýþ.

V formunda çýkan kuþ geride kalýrmýþ. Çünkü hava akýmýnýn dýþýnda gücü azalýr ve yeniden oraya girmek için çabalarmýþ.

En önde giden kaz hava akýmýndan yararlanamadýðý için bir süre sonra yerini arkadan gelen kazlardan birine býrakýp geriye geçermiþ. Bu yer deðiþimi yolculuk boyunca sürer, her kaz sýrasý geldikçe hem sürü baþýnda hem de sonunda yer alýrmýþ.

Gruptaki bir kaz hastalanýr veya vurulursa, sürüdeki 2 kaz ona yardým için eþlik eder, o iyileþene veya ölene dek onunla kalýr, sonar arkadan gelen baþka bir sürüde yine V formu içinde yola devam ederlermiþ.

Birlikten nasýl bir kuvvet doðduðunu ve paylaþýmcý, eþit, demokratik bir görev daðýlýmýnýn, yaþamý nasýl kolaylaþtýrdýðýný daha iyi ne anlatabilir ki…

Bunu okuduktan sonar bir daha kimseye Kaz Kafalý dememeye karar vermiþtim. Doðadan öðreneceðimiz çok þey, doðadan alacaðýmýz çok ders var.

Gün boyu doðanýn içinde gezdiðim günü akþamý Tiyatroda nefis bir oyun izledim. Ýsmet Ýnönü Sanat Merkezi týklým týklým doluydu. Haluk Bilginer ve Zuhal Olcay’ýn oynadýklarý, korkularýn, panik ataklarýn pençesindeki bir tiyatro yazarýyla, kas hastalýðýnýn pençesindeki bir tiyatro oyuncusu kýzýn iliþkisini anlatan enfes bir oyun izledim.

Aslýna tiyatroda insanlar kendilerini oynar, kendilerini seyrederler. Yaþamýn bir aynasýdýr ve o yüzden çok önemlidir tiyatro.

Ildýrý eskiden Eritrayi iken tiyatrosu varmýþ. Sahildeki restaurantýn bekçisi söyledi. Þimdi yok. Belki olsaydý, acaba herþey daha mý farklý olurdu. Zeynep kadýnýn, Gülten gelinin kaderi deðiþirmiydi.

Tiatroda sahnelenen oyun ve oyuncular muhteþemdi. Etkilendim, güldüm, aðladým. Antrakta dönüp yanýmda tesadüfen oturan ve sahnelenen oyundaki tiyatro oyuncusu rölündeki kýzla ayný kaderi paylaþan dünya güzeliyle gözgöze geldim. Birbirimizden destek alýp, burnumuz kýzarana dek aðladýk. Kimselere aldýrmadýk. O gece yanýmda da çiçek vardý. Adý Jale olan bir çiçek…

Çiçekler çaðýrdý gittim de size mi gelmeyeceðim. Çaðýrýn beni geleyim. Ben tiyatroyu, sinemayý, operayý, festivalleri, dinletileri, þiiri, resimi çok severim. Yazýn bana, çaðýrýn beni geleyim. Þehrinizin, kasabanýzýn, köyünüzün bir etkinliðine konuk edin. Çay bahçenize gözleme yemeðe çaðýrýn. Resim serginiz mi var? Heykel mi yaptýnýz? Þiir mi okuyacaksýnýz ? Dantellerinizi mi sergileyeceksiniz ? Çaðýrýn beni gelirim. Gelir, bir kenarda oturur, yazarým sizi. Sonra da çýkar radyodan okurum. Bir de benim gözümle görün dünyanýzý.

Çaðýrýn beni, Geçenlerde bir demet Kýr Çiçeði çaðýrdý gittim de sizi mi kýracaðým ?…

Fügen Yýlmaz
18.03.2001