Pazar Günkü Gezimiz
Evimizde olduðu gibi arabamýzda da hapis kalmýþtýk. Çerkezköy yolundan Çeltik köyüne yaklaþtýðýmýzda gözlerimiz tarlalarda nergisleri aradý ama görünürde hiç nergis yoktu. Geçen yýl bol bol fotoðraf çektiðim evin bahçesindeki laleler tektük açmýþlardý. Yola devam ettik. Seymen’den ilerisini de görüp tanýmak için Clasis Golf’a doðru ilerledik. Clasis’ten sonraki yol çok bozuk olmasýna raðmen yeni yerler tanýma tutkusu yüzünden yola devam ettik. Yol boyunca baharýn yarattýðý yeþil örtüyü hayranlýkla seyrettik. Hele bazý aðaçlarýn açmýþ olduklarý çiçekler olaðan üstü güzellikteydiler. Ana yola çýktýðýmýzda bozuk yoldan kurtulduðumuzu sanmýþtýk. Oysa aldanmýþýz. Ana yol bile yer yer öylesine bozulmuþ ki anlatamam.
Yaz sezonu turizm sezonu demektir. Yollarýn turizm sezonu açýlmadan onarýlmasý gerektiði halde hiç çalýþma yapýlmýyor. Köy yollarý için yapýlan açýklamada bu yýl yol çalýþmalarý yapýlmayacaðý duyurulmuþtur. Gerekli yol bakýmýnýn yapýlmamasý iç ve dýþ turizme ne kaybettirir bunun hesabýný yapan yok. Ya arabalarýn yürüyen aksamlarý ile birlikte parçalanan eksozlar patlayan amortisörler? Ulusal servetmiþ, kimin umurunda? Bunlarýn da hesabýný yapan yok. Yollarýn bakýma alýnmamasýndaki gerekçe ise tasarruf. Bir koyup üç almak diye dilimizde bir söz vardýr. Bu iþ ise tam tersi. Buna bir koyup bin kaybetmek derler.
Yýllar önce Ecevit Erbakan koalisyonu döneminde Selçuk – Ortaklar arasýndaki yolun geniþletme çalýþmalarý tam turizm sezonuna denk getirilmiþti. Yol trafiðe kapatýlmýþ ve geçiþler Kuþadasý’na yönlendirilmiþti. Daracýk, tozlu, topraklý yollardaki trafik sürücüleri de, yolcularý da bunaltýyordu. Hükümet ortaklýðýnýn küçük kanadýna göre turist döviz getirir ama ahlakýmýzý alýp götürürdü. Bu nedenle turisti korkutup kaçýrmak için her türlü oyun oynanmalýydý. Yol inþaatý o denli aðýr ilerliyordu ki, turizm sezonunun sonuna kadar bitirilmemesi hedeflendiði belliydi. Neyse ki durum sayýn Ecevit’e bildirilince yol yapýmý çok hýzlý bir tempoyla bitirilip trafiðe açýldý.
Yaz aylarýnda hareketlenen iç ve dýþ turizm ile birlikte yazlýkçýlar piyasaya canlýlýk kazandýrýr. Bölgemizde zaten turizm mevsimi çok kýsadýr. Ýþinin gereði bozuk yollarda akþam sabah gidip gelmek zorunda olan bir yazlýkçý, yaz tatilini kýsa kesmek zorunda kalýr. Bu da yaz aylarýnýn hareketliliðini bekleyen esnafýn umduðunu bulamamasýna neden olur.
Turizm bacasýz fabrikadýr. Turistse altýn yumurtlayan tavuk. Turistler nereye akýn etmiþlerse o bölge kalkýnmýþtýr. Bodrum’a ilk kez 1966 yýlýnda gitmiþtim. O yýllarda birine Muðlalýyým ya da Muðla’da oturuyorum denildiðinde sorarlardý; Muðla Bodrum’a ya da Marmaris’e mi? baðlý diye. Bu iki ilçe Muðla’dan daha çok tanýnýyordu. Ünlü Bodrum’a girdiðimde þaþýrmýþtým. Motor sýkletimi uygun bir yere park ettikten sonra çarþýyý gezdim. On beþ yirmi dükkandan ibaret bir çarþý ve birkaç da sahil gazinosu. Bodrum tam bir köy havasýnda. Doðrusu Bodrum umduðum gibi çýkmamýþtý. Hani küçük kazalar için kaza ile kaza olmuþ derler ya, iþte Bodrum da onlardan biri. Tam bir köy havasýnda. Bodrumlular turizmin getirisini erken kavradýlar. Evlerini pansiyon olarak çalýþtýrýp iyi para kazanmaya baþlayýnca yatýrýmlar hýzlandý ve Bodrum büyüyerek bu günkü bodrum oldu.
Yöneticiler sahil kentlerimizin çok hýzlý büyümesine ayak uyduramadý. Plansýz programsýz büyüyen sahil kentlerinin büyümesine göz yumuldu ve bu günkü beton yýðýnlarýna dönüþmesine neden olundu. Hükümet bu çarpýklýða inþaat sektörünü canlandýrdýðý için göz yumdu. Sahiller, içinde oturulmayan boþ evlerle doldu. Akar yakýta üst üste yapýlan zamlar ulaþýmýn çok pahalý olmasýna ve yazlýk evlere olan itibarýn yitirilmesine neden oldu. Silivri’den Çanakkale’ye, oradan da Kuþadasý’na kadar tüm sahiller oturulmayan, kullanýlmayan evlerle doldu. Bu evler ulusal servetin heder edilmesinden baþka bir þeye yaramadý. Oysa bu evler turizme kazandýrýlabilirdi. Çok yýldýzlý otel sahipleri, parasýz turist istemiyoruz, onlara bedava hizmet vermemeliyiz diyorlar. Bu yüzden pansiyonculuðun geliþtirilmesine karþý çýkýyorlar. Bu çýkýþýn etkilerinin ne olduðunu Kuzey Kýbrýs ile Güney Kýbrýs’ýn turizm gelirlerini karþýlaþtýrarak görebiliriz. Kuzey Kýbrýs sahilleri turistlerin en çok tercih ettikleri sahillerdi. Kuzeyden kaçmak zorunda kalan Rumlar güneyde sahilleri düzenleyerek turizme,ucuz fiyat politikasýyla açtýlar. Kuzeyde uygulanan fiyata göre çok ucuz fiyat uygulayan Güney Kýbrýslý iþletmeciler, kuzeyin müþterilerini kendi tesislerine çekmeyi baþardýlar. Bu sayede de Kuzeylilerden daha çok zengin oldular.
Ucuz hizmet politikasýyla ülkemizi cazip hale getirecek pansiyonculuða elveriþli on binlerce ev boþ olarak duruyor. Eksik olan ne? Pansiyonculuk bilinci ile ülkemizin tanýtýmýndaki yetersizlik. Bu olumsuzluklarý yenmeyi baþardýðýmýz gün kim tutabilir bu koca ülkeyi? Ne ÝMF ne Amerikan yardýmý. Biz bize yeteriz, artarýz bile.
Özcan Nevres