.
Turizmde Ýlkeler
Evimin sokaðýnda iki pansiyon var. Fokai pansiyon ile Huzur pansiyonu. Huzur pansiyonu denize sýfýr olduðundan Alman ve Fransýz turistler bu pansiyonun sadýk müþterileri. Turistler gelip geçerken o su deposu ile klozete iðrenerek bakýyorlar. Onlarýn bakýþlarýný gördükçe kahroluyorum. Sokaðýmýzýn karþýsýnda Ýþ Bankasý lojmanlarýnýn köþesinde iki çöp konteniyeri var Kara sinekler oðul gibi çöp bidonlarýnýn üzerine inip kalkýyor. Sinek bolluðundan oldukça sýkýntýdayýz. Evi ilaçlamak sorunumuzu çözemiyor. Ölenleri elektrikli süpürgeyle toplamaya fýrsat bulamadan, pencereleri açar açmaz içeriye hücum ediyorlar. Sineklerden kurtulmak için belediyeden hiçbir yardým alamýyoruz. Kontaniyerlere lütfen çöpünüzü yere býrakmayýnýz. Bidona atýnýz diye uyarýlar yazýp yapýþtýrdým, aldýran yok. Bir ilave daha yaptým. Dikkat!!! Bu uyarý sadece insanlar için geçerlidir. Uyarý etkili oldu. Çöpler eskisi gibi etrafa yayýlmaz oldu. Komþularla birlikte her gün kontaniyerlerin altlarýný süpürüp temizliyoruz. Menemen’den sýrt motorumu getirip yakýn çevremi gece gündüz ilaca boðdum. Sýk sýk da ilaçlýyorum. Komþularýmýn bir kýsmý, býrakýn komþularýmý pansiyon sahipleri bile sineklere karþý olabildiðince duyarsýz. Sýrt motorunu sýrtýma almak için hiç kimseden yardým alamýyorum. Neyse ki çabalarýmla kara sinek bulutlarýndan kurtuluyoruz.
Belediye hoparlörlerinden Yerel Gündem 21 in davet anonsunu duyunca belirtilen yere belirtilen saatte gittim. Solondaki kalabalýk umulanýn çok üzerindeydi. Yerel Gündem 21 in sorumlusu açýlýþ konuþmasýný yaptýktan sonra ilk sözü turizm müdiresi aldý. Esnafýn duyarsýzlýðýný ele alarak esnafý yerden yer vurdu. Foça’daki tüm esnafý dolaþarak Uluslar arasý Ýstanbul fuarýna katýlýp Foça’mýzý tanýtmak için açacaðýmýz standa gereken parayý güçlükle bulabildik. Elimizde yeteri kadar para olmadýðý için tanýtýmýmýz yarým yamalak oldu. Biz bu standý Foça’mýzý tanýtmak ve dolayýsýyla esnafýmýzý kalkýndýrmak için açtýk ama nedense esnafýmýzdan hiç destek görmedik diyerek konuþmasýný bitirdi. Söz istedim. Baþka söz isteyen olmadýðý için bana hemen söz verildi.
Müdüre haným Ýstanbul’a kadar giderek Foça’nýn tanýtýmýný yaptýðýnda söz ediyor. Oysa Foça yeni bir tanýtýma gerek görmeyecek kadar tanýnan bir kentimiz. Foça’nýn sorunu tanýtým deðil, etrafa saçýlan çöpler, görsel kirlilikler ve eðitimsiz esnaf ve çalýþanlardýr. Evimin yakýnýndaki sokakta bir apartmanýn kapýsý yanýnda paslý bir su deposuyla eski bir klozet sergileniyor. Bunlarýn antik bir deðeri mi var ki orada tutuluyor. Sahil pislik içinde. Gazinolarda çalýþan garsonlar olabildiðince eðitimsizler. Dün gece sahildeki bir gazinonun garsonu çiþini yapmak için yakýnýndaki tuvalete gideceðine tarihi Beþkapýlar’ýn kapý sokuntusuna gitti. Ýþini bitirdikten sonra ellerini yýkamadan servise baþladý. Bu durumu gören hangi insanýn midesi o gazinoda yemek yemeyi kaldýrýr?
Kaymakamlýðýn direklere astýrdýðý levhalarda kaymakamlýðýn þu sayýlý ve tarihli kararýyla yaya kaldýrýmlarýnda bisikletlerle ve mobiletlerle gezmek yasaklanmýþtýr diye yazýyor. Býrakýnýz gezmeyi, o kaldýrýmlarda yarýþ yapýlýyor yarýþ. Kuru yemiþ satýcýlarýnýn arabalarýnda yerlere kabuk atmak yasaktýr. Cezasý yirmi milyon liradýr diye yazýlmýþ. Cezayý uygulayan yok ki takan olsun. Banklarda oturmaya utanýyorum. Zira banklarýn altýnda kabuk daðlarý var. Yasalar da, kurallar da uygulanmak içindir. Eðer uygulayamýyorsanýz o kaðýtlarý ve levhalarý söktürün ki yasalar ve kurallar ayaklar altýnda kalmasýn. Biz biri birimizden utanmayý kaldýrmýþýz. Bari yabancý turistlerden utanalým diyerek sözlerimi tamamladým.
Belediye baþkaný söz aldý. “Biz insanlarýmýzý cezalarla deðil, uyararak eðiteceðiz. Bu nedenle ceza uygulamaya taraftar deðiliz.” Deyince yine söz aldým. Sayýn Baþkan, siz insanlarý hangi kadroyla uyararak eðiteceksiniz? Zabýta memurlarýnýz harika bir yapýþtýrýcý ile kýçlarýndan koltuklara yapýþtýrýlmýþlar. O yapýþkan madde memurlarýnýzýn ancak kapýya kadar çýkmalarýna izin veriyor deyince salon alkýþtan inledi. O günün gecesi zabýtalar uyarý gezilerine baþladýlar. Zabýtayý takan yok. Onlarda uyarmaktan vaz geçtiler. Neyse ki turistlerin gözü önündeki depo ve klozet bu sayede kaldýrýlmýþ oldu.
Bu yazdýklarýmý kendi çevreniz ile karþýlaþtýrýn. Deðiþen bir þey var mý?
Yýllar önce Bir Delinin Hatýra Defteri’nin ünlü oyuncusu Yücel Çiftçi Muðla’da program yapacak. Bir Delinin Hatýra Defteri tek kiþilik bir oyun. Üstelik mikrofon kullanýlmadan oynanýlýyor. Temsilin oynanacaðý geceden önceki gece konuðum oldu. Sohbetimiz sýrasýnda yarýn gece iþin çok zor olacak. Zira ay çiçeði yiyenlerin çýkardýklarý çýtýrdý sesleri arasýnda senin söylediklerin karan bola gidecek. “Yapma be abi” dedi. Kolayý var dedim. Sahneye çýktýðýnda temsile baþlamazsýn. Bu gürültü arasýnda söylediklerim duyulmayacaðý için çekirdeklerinizin bitmesini bekliyorum dersin.
Ertesi gece Zeybek sinemasýnda sahneye çýktý. Ýzleyiciler ay çiçeði çekirdeði yemeye ara veremediklerinden alkýþa bile gerek duymadýlar. Yücel Çiftçi bir süre bekledikten sonra “temsilime niçin baþlayamadýðýmý biliyor musunuz” diye sordu. Aldýran yok. “Sevgili izleyicilerim, salonumuzu fareler basmýþ, onlarýn yedikleri çekirdeklerin bitmesini bekliyorum” deyince salon tam bir sessizliðe büründü. O gece müthiþ bir performans sergiledi. Temsil çok beðenilmiþti. Yücel Çiftçi ile arkadaþ olduðumu bilenler ýsrarla yeni bir gece düzenlememi istediler. Yücel seyirciden memnun kalmamýþtý. Bu nedenle yeni bir temsili gerçekleþtiremedik. O temsilden kazancýmýz o geceden sonra sinema salonlarýnda çekirdek yenmesinin yasaklanmasý olmuþtu. Ne kötü alýþkanlýk bu kabuklu çerez iþi. Sigara kadar insanlarýn iliklerine iþlemiþ. Yarattýðý görsel kirliliðe de aldýran yok.
Eþimle sahilde yürüyüþ yapýyoruz. Bazen oturma gereði duyuyoruz. Altý temiz bir bank bulamadýðýmýzdan oturmaktan vazgeçiyoruz. Nedeni de bankýn altýndaki kabuklarýn bizim eserimiz olduðunu zannederler diye.
Turizm ve temizlik. Ýkisi iç içe girmiþ bir kavram. Bacasýz fabrika turizm için elimizden geldiði kadar temiz olmamýz gerekir.
Bol kazançlý bir turizm sezonu dileðiyle.
                    Özcan Nevres
ozcannevres@hotmail.com