O, hazan sesli bir ‘Deli Düþ’...
O, Garbi Yeli’ni özleyen bir ‘Tufan’...
O, Ahýr Daðý’nýn bir vadisi...
O, büyülü bir sevda...

Yaz mevsiminden baþka mevsim bilmeyenlere, tanýmayanlara, sonbahardan kýþtan korkanlara inat, en güzel aylardan biri olan Eylül, Harbiye Açýkhava Tiyatrosu’nu her kesim ve her yaþtan insanla aðzýna kadar doldurmayý beceren Kýraç’ýn konseriyle hoþ geldi, güzel geldi, güzel baþladý.

Konser baþlamadan Kýraç’ýn ‘Kayýp Þehir’ adlý son albümünün üç yeni klibini seyrettik. Kýraç’ýn klipleri hep farklý piyasadaki diðerlerinden. Basitlik ve doðallýðýn iç içe geçtiði kliplerle aslýnda amaç bir þey seyrettirmek deðil, müziði geçirebilmek izleyene. Sinemaya meraklý olduðunu ve bir film çalýþmasý yapmak istediðini söyleyen, son zamanlarda da dizi filmlere yaptýðý müziklerle herkesin kalplerine dokunmayý beceren Kýraç, ayný duyarlýlýðý gördüðüm kadarýyla artýk kendi kliplerine de göstermeye baþlamýþ.

Kýraç benim en beðendiðim sanatçýlarýn baþýný çeker. Bunun neden böyle olduðunu bulmam pek fazla sürmedi. Benim gibi bir Led Zeppelin ve Robert Plant hayraný hemen anlayacaktýr nedenini. Ben ayrýca onu asla bir Cem Karaca veya baþka birinin taklidi gibi görmüyorum. Yaratýþ tek seferliktir. Yapýlan tüm diðer iþler bu tek seferlik yaratýþýn etrafýnda döner. Sanatçý da yaratýrken kendi boyutundan yansýma yapar. Biraz dikkat edilirse Kýraç’ýn yaptýðý kolajý görmemek mümkün deðil. Kendisi de böyle diyor ve kimlerden etkilendiðini sayýyor ama gene de öylesine kendine has bir tarzý ve sesi var ki. Mesela, türkülerimiz konusundaki duyarlýlýðýný ve onlarý yorumlayýþ tarzýný çok takdir ediyorum.

Kýraç’ýn hakkýnda yazýlan her þeyi, kendisiyle yapýlan tüm röportajlarý okudum. Hepsinde ortak bir þey dikkatimi çekti: Tüm yapýlanlar ve yazýlanlar yetersiz ve bunun nedeni de insanlarýn hep bir þeylerin yanýndan teðet geçmiþ olmalarý. Devamlý bir þeylerin etrafýnda dönüp durmuþ ve iþin içinden çýkamamýþlar.

Kýraç’ýn bestelerine, hayatýna, hayattaki duruþuna, kimliðine, çocukluk günlerinden baþlayarak çevresinde ve dünyada gözlemlediði sorunlar, aksaklýklar, haksýzlýklar yüzünden muhalif olduðunu, dünyaya haddini bildirmesi gerektiðini, politik görüþüm yok deyip, sonra da, Müslüman-Milliyetçi-Komünist olduðunu, eðitim sisteminin hangi yanlýþlarla dolu, üniversite sýnavlarýnýn teknik bir suç, insanlarýn geleceðinin birkaç saatlik bir sýnava baðlanmasýnýn büyük haksýzlýk olduðunu ve kendisine yetki verilmesi halinde ilk olarak üniversite sýnavlarýný kaldýracaðýný ve bunun gibi pek çok þey söylemesine bakýlýnca onun gerçek bir ‘arkaik anarþist’ olduðunu görmemek mümkün deðil. Bu da övülesi ve hayranlýk duyulasý bir durum. (Ama ne yazýk ki, anarþist ve terörist kavramýný eþ tutan cahiller cahili pek çok insanýn bulunduðu bir toplumda yaþýyoruz. Kaç kiþi anlar ki þimdi bu söylemi?)

Arayýþ içinde ve üretken bir sanatçý olan Kýraç’ýn söyleþilerini kronolojik sýrayla okursanýz, onun evrensel kapýnýn tokmaðýný tutana kadar yaptýðý dünya evrimini kolayca görürsünüz.
“Eþyanýn enerjisine inanýrým ben”, “Nerede çok uzak bir gezegenin ortasýnda duyduðum yalnýzlýk sensiz”, “Gün gelip öldüðümde henüz duymadýðým þarkýlar için çok üzüleceðim. O güzel þarkýlar evrenin bir yerlerinde saklý olan, ya da daha bestelenmemiþ o caným melodiler.”, “Þimdi haddim olmayarak ben de bir çýðlýk atýyorum gök kubbeye”, “Kayýp Þehir, benim þehrim, yani bu dünyada olmayan ama olduðunu bildiðim þehir”, “ Yaratýcý olamadýðýmýza göre yansýtýcý olmak zorundayýz. Sanatçý bunun için vardýr. Yaratma özelliði olmayan insanlar, bir þeyleri kullanarak ya da bir þeyleri bir araya getirerek yeni bir þeyler yapar. Bir anlamda kaþiflik yani... Ama yaptýðý bütün bu þeyler aslýnda kainatta var olan þeyleri yansýtmaktan ileri gitmez. Bizler birer aynayýz. Önemli olan düzgün bir ayna olup, bu iþlevi doðru olarak yerine getirmektir.”, “Zaman diye bir þey yok evrende, insanlarýn koyduðu izafi bir kavram bu. Hayatý daha kolay algýlamamýzý saðlýyor.”, “Çocukken de düþünürdüm bunlarý. Niçin yaþýyoruz, niçin varýz, elimizde ne var? Yani inþa ettiðiniz bütün kaleler kumdan. Herhangi bir nedenle þak diye yýkýlýyor. Dünyadan nefret etmiyorum; fakat biliyorum ki, dünya bir ceza ve bu cezadan mümkün mertebe sýyrýlmak gerekiyor. Ölüp, sonsuz yaþama bir an evvel kavuþmak istiyorum. Sonsuz bir huzur istiyorum.” diyor Kýraç. Aslýnda bulmuþ aradýðýný Kýraç, ama sanýrým tam olarak farkýnda deðil. Zaman içinde yolunu bulup evrenselliðin kapýsýna gelmiþ ve tokmaðý tutmuþ, iþ o kapýdan bir adým atmasýna kalmýþ benim gördüðüm kadarýyla.

Beni bilen bilir, eleþtirilerim hep olumlu yöndedir. Hiç mi eleþtirin yok Kýraç’a derseniz, evet var ama dediðim gibi, olumlu olarak yorumlanacaðýný umduðum bir eleþtirim var: Kim giydiriyorsa Kýraç’ý onu eleþtiriyorum. Biliyorum, sesini ön plana çýkartmak önemli Kýraç için. Peki, sesini ön plana çýkartacak kýyafetler böyle mi olmalý? Mesela Açýkhava’daki konserde, ne pantolonlar ne de üstler olmamýþtý gene. Ama öyle bir an vardý ki, ‘e be Kýraç, keþke bütün konseri böyle tamamlasaydýn’ dedirtti. Sahneye son kez geldiðinde üzerinde o bayýldýðým yamalý kot pantolonu ve siyah bir atlet vardý. Harikaydý! Ama gene de iyi bir dýþ göze ihtiyacý var Kýraç’ýn, ne derse desin.

Onu hep kartallara benzetmiþimdir. Sahnede bir kartalýn kanatlarýný açtýðý gibi kollarýný iki yana açtýðýnda hep uçacakmýþ gibi gelir bana. Belki bu, çocukluðunda doðduðu þehir Kahramanmaraþ’ta akþamüstleri esen Garbi Yeli’nde, Ahýr Daðý’nda kendi adýný verdiði vadiden gelen gök kubbeye atýlan çýðlýklarýn, yani bozlaklarýn yankýsýný dinleyip kollarýný açýp kendi deyimiyle ‘uçmacýlýk’ oynadýðý günlerden kalma bir alýþkanlýk. Çok yakýþýyor ona. Buna raðmen sahnede biraz daha vücut dilini kullanmasý gerekiyor. Bunu da önemsemeyebilir ama, bu konuda biraz drama dersi eserlerini dinleyenlerine ulaþtýrdýðýnda ne etkiler yaratýr bir bilse!

Öte yandan konserin sonunda, yani Açýkhava Tiyatrosu’nu dolduran kalabalýk onu tekrar tekrar sahneye çaðýrmadan, son albümüne adýný veren þarkýsý ‘Kayýp Þehir’ ile ‘Senfoni de yaparým ben!’ diyormuþ gibi geldi bana. Haksýz mýyým? Çok büyüledi beni o gelmek üzere olduðunun sinyallerini veren senfoni duygusunu orada ve o anda yaþamak.

Eylül hoþ geldi Kýraç’la, güzel geldi, güzel baþladý.

Gönlünü seveyim senin ‘Deli Düþ’...