Dünyamýzý yaþanmaz hâle getiren hak ve hukuk tanýmaz insanlarýn çoðu aslýnda mutlu deðildir.Çünkü vicdanlarý onlarýn huzurlu olmasýna engeldir.Baþkalarýnýn huzursuzluðu üzerine bina edilen hayatlar iflah olmaz.Zulüm yýkýlmaya,yok olmaya mahkûmdur zaten.Onun için insan hak ve hürriyetlerini koruyup kollamaya mecburuz.Ayný haklar günün birinde bize de lâzým olacaktýr.Ýnsan insandýr neticede.Batý’da da olsa Doðu’da da olsa insanlarýn ihtiyaçlarý aþaðý yukarý aynýdýr.Ýnsanýn menfaatine olan kanun ve yönetmelikler kimin icadý olursa olsun alýnmalýdýr. “Ýnsan Haklarý Evrensel Beyannamesi” ni de bu baðlamda deðerlendirerek kabullenmeliyiz.Önceki yazýmýzda sýraladýðýmýz 18 maddeye kalan maddeleri de ilâve ederek dikkatlerinize sunuyorum. “Ýnsan Haklarý Evrensel Beyannamesi” nin geri kalan 12 maddesi þöyle sýralanýyor:
     Madde 19:Herkesin düþünce ve anlatým özgürlüðüne hakký vardýr.Bu hak düþüncelerinden dolayý rahatsýz edilmemek,ülke sýnýrlarý söz konusu olmaksýzýn,bilgi ve düþünceleri her yoldan araþtýrmak,elde etmek ve yaymak hakkýný gerekli kýlar.
     Madde 20: 1.Herkesin barýþçýl þekilde toplanma ve örgütlenme özgürlüðüne hakký vardýr.2.Hiç kimse bir örgüte girmeye zorlanamaz.
     Madde 21:Herkes,doðrudan veya serbestçe seçilmiþ temsilciler aracýlýyý ile ülkesinin yönetimine katýlma hakkýna sahiptir.2.Herkesin ülkesinin kamu hizmetlerine eþit olarak girme hakký vardýr.3.Halkýn iradesi hükümet otoritesinin temelidir.Bu irade,gizli veya serbestliði saðlayacak benzeri bir yöntemle genel ve eþit oy verme yoluyla yapýlacak ve belirli aralýklarla tekrarlanacak dürüst seçimlerle belirlenir.
     Madde 22:Herkesin,toplumun bir üyesi olarak,sosyal güvenliðe hakký vardýr.Ulusal çabalarla ve uluslar arasý iþbirliði yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarýna göre,herkes onur ve kiþiliðinin serbestçe geliþim için gerekli olan ekonomik,sosyal ve kültürel haklarýnýn gerçekleþtirilmesi haklarýna sahiptir.
     Madde 23: 1.Herkesin çalýþma,iþini serbestçe seçme,adaletli ve elveriþli koþullarda çalýþma ve iþsizliðe karþý korunma hakký vardýr.2.Herkesin herhangi bir ayrým gözetmeksizin,eþit iþ için eþit ücrete hakký vardýr.3.Herkesin kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraþýr ve gerekirse her türlü sosyal koruma önlemleriyle desteklenmiþ bir yaþam saðlayacak adil ve elveriþli bir ücrete hakký vardýr.4.Herkesin çýkarýný korumak için sendika kurma veya sendikaya üye olma hakký vardýr.
     Madde 24:Herkesin dinlenmeye,eðlenmeye,özellikle çalýþma süresinin makul ölçüde sýnýrlandýrýlmasýna ve belirli dönemlerde ücretli izne çýkmaya hakký vardýr.
     Madde 25: 1.Herkesin kendisinin ve ailesinin saðlýk ve refahý için beslenme,giyim,konut ve týbbî bakým hakký vardýr.Herkes,iþsizlik,hastalýk,sakatlýk,dulluk,yaþlýlýk ve kendi iradesi dýþýndaki koþullardan doðan geçim sýkýntýsý durumunda güvenlik hakkýna sahiptir.2.Analarýn ve çocuklarýn özel bakým ve yardým görme haklarý vardýr.Bütün çocuklar,evlilik içi veya evlilik dýþý doðmuþ olsunlar,ayný sosyal güvenceden yararlanýrlar.
     Madde 26: 1. Herkes eðitim hakkýna sahiptir.Eðitim,en azýndan ilk ve temel eðitim aþamasýnda parasýzdýr.Ýlköðretim zorunludur.Teknik ve mesleksel eðitim herkese açýktýr.Yüksek öðretim,yeteneklerine göre herkese tam bir eþitlikle açýk olmalýdýr.2.Eðitim insan kiþiliðini tam geliþtirmeye ve insan haklarýyla temel özgürlüklere saygýyý güçlendirmeye yönelik olmalýdýr.Eðitim,bütün uluslar,ýrklar ve dinsel topluluklar arasýnda anlayýþ,hoþgörü ve dostluðu özendirmeli ve Birleþmiþ Milletlerin barýþý koruma yolundaki çalýþmalarýný geliþtirmelidir.3.Çocuklara verilecek eðitimin türünü seçmek,öncelikle ana ve babanýn hakkýdýr.
     Madde 27: 1.Herkes toplumun kültürel yaþamýna serbestçe katýlma,güzel sanatlardan yararlanma,bilimsel geliþmeye katýlma ve bundan yararlanma hakkýna sahiptir.2.Herkesin yaratýcýsý olduðu bilim,edebiyat ve sanat ürünlerinden doðan maddî ve manevî çýkarlarýnýn korunmasýna hakký vardýr.
     Madde 28:Herkesin bu Beyannamede öngörülen hak ve özgürlüklerin tam olarak gerçekleþeceði bir toplumsal ve uluslararasý düzene hakký vardýr.
     Madde 29: 1.Herkesin,kiþiliðinin serbestçe ve tam geliþmesine olanak veren topluma karþý ödevleri vardýr.2. Herkes haklarýný kullanýrken ve özgürlüklerinden yararlanýrken,baþkalarýnýn hak ve özgürlüklerinin tanýnmasý ve bunlara saygý gösterilmesinin saðlanmasý ve demokratik bir toplumda genel ahlâk ve kamu düzeniyle genel refahýn gereklerinin karþýlanmasý amacýyla yalnýz yasayla belirlenmiþ sýnýrlamalara baðlý olur.3.Bu hak ve özgürlükler hiçbir koþulda Birleþmiþ Milletlerin amaç ve ilkelerine aykýrý olarak kullanýlamaz.
     Madde 30:Bu Beyannamenin hiçbir kuralý,herhangi bir devlet,topluluk veya kiþiye,burada açýklanan hak ve özgürlüklerden herhangi birinin yok edilmesini amaçlayan bir giriþimde veya eylemde bulunma hakkýný verir biçimde yorumlanamaz.”
     Görüldüðü gibi bu Beyanname’deki haklarýn tamamýna yakýný Anayasa’mýzda ve ceza kanunlarýmýzda mevcuttur.Zaten Türkiye olarak 10 Aralýk 1948 yýlýnda Birleþmiþ Milletler Meclisi, “Evrensel Ýnsan Haklarý Bildirisi” ni kabul ettik.Ülkemiz Evrensel Ýnsan Haklarý Bildirisi’ne kabul oyu verdi.06 Nisan 1949 yýlýnda da Türkiye “Evrensel Ýnsan Haklarý Bildirisini” onayladý.Ülkemiz daha bunun gibi onlarca uluslar arasý hukuk ve insan haklarýyla ilgili sözleþmeye imza atmýþtýr.Fakat uygulama safhasýnda bir kýsým eksiklikler temayüz etmiþtir.Son yýllarda bunlar da hýzla ve iyi niyetle giderilmektedir.Zaten Avrupa Birliði’ne aday bir ülkenin bu gibi ev ödevlerini yapmama gibi bir lüksü yoktur.
     Aslýnda Ýslâmî inancý güçlü olan insanlarýn düþünceleri “Ýnsan Haklarý Evrensel Beyannamesi” ile genelde paralellik arz etmektedir.Çünkü Müslümanlýkta daima insan merkez alýnmýþtýr. “Her þey insan için” felsefesinden hareket edilmiþtir.Hatta biraz daha ileri gidersek bundan 1400 yýl evvel Resulullah Efendimiz “Veda Hutbesi” nde insan haklarýna dair bu doðrultuda görüþler ileri sürerek bunlarý son vasiyeti olarak ümmetine aktarmýþtýr.Demek ki hangi inançtan olursa olsun insan haklarý ihmal edilmemesi gereken temel haklardýr.Hatta bu Ýslâm’da kul hakký kapsamýna da girer.Kul hakký da ödenmesi þart olan ve birebir helâlleþmeyi gerektiren haklar sýnýfýndandýr.
     e-mektup: mnihatmalkoc@hotmail.com