"Hayranlýðý o dereceye vardý ki; yere düþtü ve kendinden geçti." -Fuzuli (Leyla ile Mecnun) |
|
||||||||||
|
Türkler’in yerleþik hayata geçmesi,topraða baðýmlý bir yaþam sürmeleri sonucunu doðurmuþtur.Ziraat ve hayvancýlýk yaparak geçinen bu millet,toprakla iç içe bir medeniyet kurmuþtur. Milletimiz hayvancýlýkla da yakýndan ilgilenmiþtir.Özellikle arýcýlýk Türkler’in sevdiði uðraþlarýn baþýnda geliyordu.Bal her milletin severek tükettiði bir gýda maddesidir.Ýçinde,vücudun ihtiyaç duyduðu vitamin ve mineraller bolca bulunur.Ecdadýmýz saðlýða azamî ehemmiyet verdiði için çokça bal tüketirlerdi. Türkler’in çok köklü bir arýcýlýk ve bal kültürü mevcuttur.Büyük araþtýrmacý rahmetli Bahaeddin Ögel’e göre Türkler,kanatlý kanatsýz bütün böceklere “kurt” derlerdi.Bu nedenle bal arýsýna da “bal kurdu” demiþlerdir.Çuvaþlar arýya sadece “hort” diyorlardý.Derleme Sözlüðü’nden elde ettiðimiz bilgilere göre eski Türkler arý beyine “beyarý”,kaliteli bal yapan arýya “boða”,bal vermeyen arýya “göde” çalýþkan arýya “köstengi”,deli ve tembel arýya “börenek”,erkek arýya “saka arý”,iðnesiz büyük arýya “dongulca”,yabancý arýya da “ilinti” ismini veriyorlardý. Orta Asya Türkleri bala “arý yaðý” diyorlardý.Yine Türkler bal için “arý boku”, “arý sütü” ifadelerini kullanýyorlardý.Yine Altay Türkleri bala “pal” demekteydiler.Uygurlar bu deðerli gýda maddesine “mýr” ismini vermekteydiler. Türkler vaktiyle çok kaliteli ballar üretiyorlardý.Koyu bal,ak bal,gömeç balý ve deli bal diye adlandýrýlan bal çeþitleri mevcuttu.Bunun yanýnda balmumu ve eðir mumu deðiþik alanlarda kullanýlmaktaydý.Bulgar Türkleri balmumuna “avus” diyorlardý.Bunlar gece aydýnlatmada ve týp sahasýnda kullanýlýyordu. Kýrgýz Türkleri bal arýsý besleyen insanlara “bal çelekçi” namýný veriyorlardý.Anadolu’da arýlarýn barýndýðý kovanlara “arý evi” denilmekteydi.Bu ifade geniþ kitlelerce sevilerek ve de benimsenerek kullanýlmaktaydý. Eski Türkler bal saðmak için çeþitli aletler kullanmýþlardýr.Kovandan bal saðanlar meþinden dikilmiþ cübbeler giyerlerdi.Yine bal saðmak için “gözene” adý verilen maskeler kullanýrlardý.Kovanlardan bal almak amacýyla “eðiþ” isimli ucu eðri demirler kullanýlýrdý. Türkler,arýlarý hastalýk ve salgýnlardan korumak gayesiyle kovan tütsüsü yaparlardý.Bu þekilde arýlarýn saðlýklý ve uzun ömürlü olmasý saðlanýrdý.Önceleri tatlýlarýn çoðu balla yapýlýrdý.Ýçki ve þerbetlerin tatlandýrýlmasýnda bal kullanýlýrdý.Türkler geçmiþten günümüze kadar arýcýlýk ve bal üretimi konusunda bir hayli mesafe almýþlardýr. e-mektup: mnihatmalkoc@hotmail.com
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © M.NÝHAT MALKOÇ, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |