..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Prensiplerden hoþlanmam. Önyargýlarý yeðlerim. Daha içtenler. -Oscar Wilde
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Dilbilim > Oðuz Düzgün




4 Haziran 2005
Türkçe Hakkýnda Bilmedikleriniz  
Türkçe'nin Diþillik ve Erilliði

Oðuz Düzgün


Bize hiç öðretmediler Türkçe’deki kelimelerde de diþi erkek ayrýmý olabileceðini.Belki de onlar da bilmiyorlardý.


:BIFD:
Türkçe'de Diþil Eril Kelimeler Var mý?

Bize hiç öðretmediler Türkçe’deki kelimelerde de diþi erkek ayrýmý olabileceðini.Belki de onlar da bilmiyorlardý.Bu bölümde Türkçe’de bazý kelimelerde diþilik, erkeklik ayrýmý yapýldýðýný size ispatlamaya çalýþacaðým.Tabii ki bu ayrým artikeller yoluyla yapýlmaz Türkçe’mizde Almanca’da olduðu gibi..Þimdi lütfen bayanlarýn isimlerini ve erkeklerin isimlerini bir düþünün.Biz doðadan da pek çok ismi çocuklarýmýza ad olarak veriyoruz.Peki bu isimlerin hangisinin erkeðe, hangisinin bayana konulacaðýný nereden biliyoruz?Bu aslýnda bizim þuuraltýmýza atalarýmýzdan miras olarak kayýtlý.Hiç kimse kýzýna kaya, demir gibi isimler vermeyi düþünmez.Hiç bir kimse de oðluna çiçek, gül gibi isimler koymaz.Neden?Çünkü doðadaki bu varlýklara bizler farkýnda olmadan diþilik, erkeklik vermiþiz de ondan..Buna göre Türkçe’de bitki isimleri diþi kabul edilir.Sert, celalli varlýklarýn isimleriyse erkek.Kesin ölçü bu deðil tabii ki.Ama genelde böyle.Bazý isimler de nötr yani hem erkeðe, hem de diþiye veriliyor.Örneðin ay diþidir Türkçe’de..Eski destanlarda bile Ay kýz ismi geçer.Güneþ ise erkektir.Gün ismi erkeklere verilir.Örneðin Ogün gibi..Buradaki mantýk da mükemmeldir.Ay edilgendir.Iþýk kaynaðý deðildir.Iþýðý güneþten alýr.Güneþ etkendir.Bu durumda güneþ erkek, ay diþi olmaktadýr.Örneðin; arslan deyince aklýmýza erkeklik gelir.Çünkü aslan kelimesi erkeksi bir kelime(Masculin)Köpek,fare gibi hayvanlarý da düþününce aklýmýza erkeksilik gelir.Demek ki bu kelimeler de “masculin” yani erkek.
Ýsterseniz Türkçe’mizdeki bazý kelimelerle Almanca’daki bazý kelimeleri kýyaslayalým.Bakalým Almanca’daki diþilik ve erkeklik mantýðýyla bizim kelimelerimizdeki diþilik ve erkekliðin bir paralelliði var mý?Almanca’da manzara, resim, renk gibi kelimeler diþidir yani “feminin”. Biz de renk, resim, manzara kelimelerini diþi olarak kabul ediyoruz.Bu kelimeleri birer isim olarak kýzlara mý, erkeklere mi verirdiniz?Bunu düþünün..Bu isimlerin þuuraltýmýzda diþi olarak kayýtlý olduðu, bu denemeyle ortaya çýkacaktýr.Doktor deyince aklýmýza hemen erkeksilik çaðrýþýmý yapýlýr.Bu kelimeyi bir isim olarak koysaydýk herhalde erkek çocuðuna koyardýk.Zaten doktor kelimesi Almanca’da masculin yani erkek.Az önce çiçek örneðini vermiþtik Türkçe’de bu kelime diþi demiþtik.Almanca’da ve pek çok dilde de çiçek kelimesi diþidir.Þair de erkeksi bir isimdir bizde.Almanca’da da þair erkeksidir.Anadolu insaný, “toprak ana” tabirini sýklýkla kullanýr.Yani toprak, Türkçe’de doðurganlýðý, diþiliði temsil eder.Almanca’da da toprak (erde) kelimesi diþidir.Çoban deyince aklýmýza hemen bir erkeksilik geliverir.Almanca’da da bu kelime erkek olarak kabul edilmiþtir.Eðer aþk kelimesi bir isim olsaydý bu ismi erkeklere mi verirdiniz, kýzlara mý?Sanýrým çoðunluk bu ismin kýzlara daha çok yakýþacaðýný söylemiþtir.Hatta düþünün bir kere bu kelimenin yakýn anlamlýsý “Sevgi” kelimesini erkeklere mi veriyorsunuz, kýzlara mý?Tabii ki kýzlara..Demek aþk kelimesi diþi bir kelimedir, bu kelime Bu kelime Almanca’da da diþi bir kelime..Türkü kelimesi genelde bayanlara isim olarak konuluyor.Herhalde müzik kelimesini de isim olarak kullansaydýk, bu kelimeyi bayanlara ad yapardýk.Çünkü bu kelime diþi bir kelime.Almanca’da da bu böyle..Tatlý kelimesi de diþi bir kelime Almanca’da..Bizde de bu böyle..
Yukarýdaki örneklerde görüldüðü gibi Türkçe’mizde de diþi ve erkek kelimeler var..Fakat bu kelimeler Almanca’da olduðu gibi artikellerle esir edilmemiþler.Almanca’daki diþil ve eril kelimelerin bizim dilimizdekilerle tamamen paralel olduðunu söylemiyorum.Elbette her dilin diþillik ve erillik mantýðýnda bazý farklar olabiliyor.Zaten Hint Avrupa dillerinde var olan düzensizlik kuralý yine bu konuda da karþýmýza çýkýyor.Ancak her dilin de bu yönden birbirleriyle çok benzerlikleri var.Belki çok eskilerde atalarýmýz kullandýklarý kelimelerin diþiliðini,erkekliðini daha iyi biliyorlardý. Onlarýn bazý kullanýmlarý bize miras kalabildi. Eðer benim bahsettiðim mantýkla Türkçe bazý kelimeleri incelersek, bu kelimelerin de bizlere eril ya da diþil özellikleri çaðrýþtýrdýðýný fark edebiliriz.Bu aslýnda bizi bir yerde ilk çekirdek dile de götürüyor.Bu dil, bütün dillerin birleþtiði nokta..Bütün dünya dillerinde benzer þekillerde kelimeler, insanlarda erillik ve diþillik çaðrýþtýrýyorsa,bu kelimelerin ruhunun ortak bir kökenden gelmesi kuvvetle muhtemeldir.

(Dillerin Þifresi...)

.Eleþtiriler & Yorumlar

:: ......
Gönderen: Kâmuran Esen / Bolu/Türkiye
8 Ocak 2006
YENÝ KELÝMELER TÜRETMEYE UYGUN OLAN KELÝMELER DÝÞÝDÝR,AKSÝ OLANLAR ERKEK.Ýþte bu kadar basit bence...:)...Dilimizle ilgili yazýlarýnýzý ilgiyle okuyorum.Genelde okuyucuyu aydýnlatmaya yönelik yazýlarýnýz için teþekkürler....Sevgiyle kalýn....Kâmuran ESEN




Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn dilbilim kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Fince Türkçe Benzerliði
Ýbranice - Hintçe Kardeþliði
Türkçe'nin Þifresi - Türkçe'nin Üstünlüðü - 2
Adem ve Havva Dili
Eston Dili ve Türkçe
Esperanto ve Türkçe
Türkçe'mizin Ermenice'ye Etkileri
Türkçe'nin Þifresi - Türkçe'nin Üstünlüðü - 1
Türkçe'nin Yitik Kardeþi; Kýzýlderilice!
Sümer'e Farklý Bir Bakýþ

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Atomda Dna Var mý?
Tebbet Suresindeki Mucizeler
Çoklu Hücre Modeli
Ýslam Bilim Müzesi
Nasreddin Hoca Yazar Oldu
Hangi Tanrý?

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Sen Var Ya Sen! [Þiir]
Çakkýdý Çakkýdý [Þiir]
Bâlibilen Dilinde Þiir [Þiir]
Üç Boyutlu Þiir [Þiir]
Miraciye [Þiir]
Saðanak Sen Yaðýyor [Þiir]
Bülbüller Þehri Ýstanbul [Þiir]
Türkçe Hamile Beyanlara [Þiir]
Burasý Sessiz Biraz [Þiir]
New Orleans'lý Siyahi Kirpiklerin [Þiir]


Oðuz Düzgün kimdir?

Yazar edebiyatýn her alanýnda çalýþmalar yapýyor.

Etkilendiði Yazarlar:
Bütün yazarlardan az çok etkilendi. Zaten insanoðlunun özelliði deðil midir iletiþimde bulunduðu varlýklardan etkilenmek?


yazardan son gelenler

bu yazýnýn yer aldýðý
kütüphaneler


 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Oðuz Düzgün, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.