Bahçelievler’in tipik bir teras katý. Anýtkabirin, ay ve yýldýzlarýn parlaklýðýný bastýran ýþýklarýndan bir parçasý da açýk havada, hava karardýðýndan beridir okuduðum “Suç ve Ceza”nýn üzerine düþüyor. St Petersburg’un iç karartýcý havasýnýn aksine sýcak bir Aðustos gününün serin Ankara akþamlarýndan biri bu gece. Daimi misafir üç numaradan Ankara Kalesi doðumlu büyük babaannenin akraný Kiraz Teyze televizyon önünde her zamanki yerini almýþ, dizilerin reklam aralarýnda ördüðü her biri farklý desenli ve renklerde liflerin yumaklarý kendi ördüðü çantasýnda, týðý ise elinde hazýr bekliyor. Ailenin tek mavi gözlüsü, misafirperver büyük Babaanne mutfaktaki çay hazýrlýðýný yeni kolaçan etmiþ koltuk deðneklerini duvara dayayarak yayýn baþlamadan Kiraz Teyzenin yanýna yerleþmeye çalýþýyor. Ayný divanýn üzerinde anneanne kulaðý televizyonda, topuðu incelmiþ, yýrtýlmak üzere çorabýný yamamak için kýrpýntý torbasýndan uygun bir kumaþ parçasý arýyor. Küçük bir kýz anneannesinin arkasýnda, bir tarafý sýk diðer tarafý seyrek diþli, ortasý kýrmýzý gül desenli ahþap tarakla onun uçlarý sararmýþ uzun ipeksi beyaz saçlarýný tarayýp örmekle meþgul. Köþeleri farbelalý, etekleri kanaviçe iþlemeli örtüsü itina ile üzerinden çýkarýlan masif maun kaplamalý televizyondan gelmeye baþlayan postal sesleri, göndere çekilen ay-yýldýz; Anýtkabirde bayrak töreni ve coþkulu milli marþýn gönüllere ferahlýk veren neþesi divanýn üzerindekilere gözle görülür bir þekilde dalga dalga yayýlýyor.

Bitiþik odada dalgalý, uzun, siyah saçlý, melek bakýþlý bir doktor adayý, sýcaktan Ýspanyol paçalarýný yukarýya katlamýþ mühendis adayý kuzeni ile birlikte sohbet ediyor. Kuzen Ulus’taki taþ Meclis’te yarý zamanlý iþe baþlamýþ, ilk maaþýný almýþ o gün ve ilk maaþ yeðenlerine sünnet hediyesi olmuþ; bir gitar. Melek bakýþlý intern doktor aylardýr ev halkýndan gizleyerek dolabýnda sakladýðý gerçek bir kafatasýnda mürekkeple iþaretli noktalarý gösteriyor kuzenine. Mühendislik mekaniðinin atasý Timoshenko’nun “Cisimlerin Mukavemeti”, Leonardo Da Vinci’nin çarmýha gerili Ýsa Peygambere benzeyen ünlü çemberinin içindeki “Vitruvian man”in ön sayfasýný oluþturduðu anatomi atlasý ile ayný rafýn üzerinde yan yana dizili. Gelecek için umut dolu genç kuzenler siyah beyaz televizyondan gelen bir bisküvi reklamýnýn sözlerini kendi ilaveleriyle neþeyle yineliyor.

Toprak altýnda kaldýðý yýllarýn intikamýný durmaksýzýn öterek çýkaran Aðustos böceklerinin neredeyse 120 desibellik güçlü sesleri sessizliðin nazar boncuðu gibi asýlý geceye. Okuduðum kitabýn dýþýnda ne kadar barýþ ve huzur dolu bir gece diye düþünürken giriþ kata birkaç ay önce taþýnan yeni evli çiftin hýzla kapanan kapýsý ve ardýndan hýþýmla balkondan bahçeye atýlan ele geçen her þey; tabak, tencere, tava... Olup biteni anlayabilmek için apartman sakinlerinin balkon ve pencerelerden sarkan tedirgin ve meraklý bakýþlarý. Atýlan, savrulan, kýrýlan eþyalarla azalan gürültülü öfkenin yerini kýsa bir süre kavga ile birlikte duyulmaz olan Aðustos böceklerinin sesi alýyor yeniden ve komþudaki karý- koca kavgasýndan bihaber içerde Doktor Kimble koþuyor, koþuyor… Dýþarýdaki patýrtýdan habersiz yan yana ayný divaný paylaþan televizyon izleyicileri; büyük babaanne, anneanne ve Kiraz Teyze annemin –þimdi hiç biri yok- tazelediði çaylarý, düdüklü tencerede piþmiþ, göz göz kabarmýþ viþneli kekin yanýnda ikram edilen Yedinci Caddenin tek süpermarketinin tuzlu krik kraklarýyla Kaçak Doktorun heyecanlý maceralarý eþliðinde keyifle içiyorlar.

Kitaptan gözlerimi kaldýrýp caddeye baktýðýmda hep o büyülü manzara, lambalarýn yer yer aydýnlattýðý caddenin her iki yakasýný süsleyen aðaçlarýn koyu yeþil damarlý yapraklarý arasýnda olgunlaþmýþ iri kestaneleri sarýp sarmalayan dikenli kabuklarýn açýk yeþili yansýmalarý. Hepsi çocukluðumun yabancý dergilerinde hevesle seyrettiðim Noel aðaçlarý gibi süslü ve neþeli. Cadde ýssýz, tek araba, tek insan yok, hayat durmuþ gibi.., Ankara huzur kokuyor. Elimden býrakamadýðým bunalýmlý kitaba raðmen tarif edilemeyen bu dinginlik mutluluk verici. Hayat televizyondaki dizilerde akýyor… Ailelerin haftada üç kez yayýn yapýlan televizyonlu evlerde toplandýðý salonlarda tek çýt yok, yalnýzca ince beline altýn yaldýzlý kuþak sarýnmýþ cam bardaklarýn içinde kaþýk sesleri. Ve ocakta ýslýk çalarak kaynamaya devam eden çaydanlýklardan sokaklara taþan davetkar çay kokularý. Richard Kimble kaçmaya, Komiser Gerard kovalamaya devam ediyor.

Oturduðum ahþap sedirin yaný baþýnda bir sýra dizili annemin göz bebekleri; ateþ kýrmýzýsý, pembe ve beyaz sardunyalar ve yapraklarýn arasýnda bir ateþ böceðinin yanýp sönen parýltýsý, Raskolnikov’un tefeci kocakarýnýn servetiyle sefalet içindeki gençlerin hayatýný kurtarma hayallerine karþý iç sesiyle yaptýðý hesaplaþmayý yarýda kesiyor. Tüm kapý ve pencerelerin dýþarýya açýldýðý odalardaki sýcak havaya inat dýþarýsý küçük esintilerle serin mi serin. Ara ara bu küçük esintiler hanýmeli kokularý taþýyor terasa. Divanýn altýndaki deri kaplamasýyla uyumlu kahverengi kumaþ kýlýflý valizden çýkarýlmýþ, zevkli motiflerle örülü halen naftalin kokusu saklý anneannemin krem renkli dantel hýrkasý kollarýmý sarýyor sýcacýk. Anýlar halen hissedebildiðim naftalin kokusu gibi canlý ve arada uzandýðým bir kavanoz dolusu yýldýz - deniz kabuðu þeklindeki akide, nane, kaynana þekerleri gibi sanki hemen yaný baþýmda. Çatýnýn eteklerinde kumrular, gece uykularýnda, arada bir týkýrtýlarý geliyor. Yalnýz deðilim...

Anýtkabirin gökyüzüne uzanan ýþýltýlarýnýn bittiði yerde masmavi gözleriyle sarýþýn, yakýþýklý bir erkek, o sýra dýþý insan, biliyorum, bizi izliyor. Çakmak çakmak gözleri yýldýzýmsý damlalar gibi Ankara’nýn üzerine düþüyor. Hayýr yalnýz deðilim… Terasýn karanlýk diðer ucunda pes perdeden yayýlan gitar sesleri, çocuk parmaklardan çýkan kalinka ezgileri. Beyaz, bol ve uzun gömlekleri ile karanlýkta kara gözbebekleri alabildiðine büyümüþ yeni sünnetli iki erkek kardeþ dayýlarýnýn hediyesi Ýspanyol gitarýn tellerine vuruyorlar mandolinden gelen ustalýkla. Ýçerde melon þapkasý, dar frak ceketi, bol pantolonu, büyük ayakkabýlarý ve uzun bastonuyla sempatik görünümlü yoksul Þarlo’nun muzip halleri, kim bilir kaçýncý kez izleniyor. Kahkahalar açýk pencerelerden dýþarýya durmaksýzýn yol alýyor ve okuduðum kitabýn sayfalarýnda, Petersburg’un soðuk Neva nehrinin karanlýk sularýnda kayboluyor.

Saat gecenin on ikisi olmuþ bile, yumuþacýk ses tonuyla sevgili Can Akbel “Güne Bakýþ”ý sunuyor ve her zaman ilgiyle takip edilen tüm illerin hava durumu, televizyondaki Ýstiklal Marþlý kapanýþ törenini duymazlýktan gelen uykulu misafirlerin artýk evlerine gitme vaktinin geldiðini gösteren son siyah-beyaz uyarý da televizyonda beliriyor.

“Televizyonunuzu Kapatmayý Unutmayýn”...