Mahalle aralarýnda oyun oynama hakkýmý geri istiyorum!

Mahalle aralarýnda oyun oynama hakkýmý geri istiyorum! Üstümüzün baþýmýzýn toza topraða bulandýðý, bir sürü emanet yara edindiðimiz ve yeniden yeniden tazelediðimiz, soyup kanattýðýmýz, kavga edip, mýzýkçýlýk yaptýðýmýz, annelerimizden azarlar iþittiðimiz ama aldýrmadýðýmýz, eninde sonunda, mutlak eðlendiðimiz oyunlar daha onurluydu. Þu sýralar oynadýðýmýz oyunlardan pek çok sýkýldým zira.
     Mahalle aralarýnda her þey çok kolaydý benim zamanýmda. Alla balý satýp, vezirganbaþýya kapýyý açtýrýyorduk. Bir süreliðine kör olup, bir süreliðine saklanýp, bir süreliðine çanakta çömlek patlatýyorduk. Hem yedi taþý üst üste koyup, onu vurmakta çok kolaydý. O zamanlar ki tek sýkýntý, havanýn kararmasýydý ama ortak bir kederi bölüþtüðümüzdendi sanýrým yine de memnunduk halimizden.
     Yetiþkinler dünyasýnda her þey çok zor. Dolaylý. Mecazlý. Alt anlamlý. Kalýplý. Sýfat tamlamalý. Bir de tecrübe dedikleri bir þey var ki, herkesin dilinde. Þaþýrýyorum bazen, tecrübe dediðin hatalarýn toplamý deðil mi? Ne var bunda bunca övünecek… Ama en zoru, 17 yaþýndan sonra yavaþ yavaþ öðrendiðin oyunlar. Buna eminim.
     Þu sýralar popülerlik listesinin en baþýnda ‘solculuk’ oyunu var… bu oyunun kurallarý biraz karmaþýk. Farklý kategorileri bünyesinde barýndýrýyor. Oyuna dahil olanlarýn büyük çoðunluðu, Ahmet Kaya, Ferhat Tunç, Edip Akbayram, Zülfü Livaneli, Grup Yorum, Kýzýlýrmak, Ali Asker, Kardeþ Türküler dinler. Biraz daha aþmýþ olanlarý, Grup Ekin, Adalýlar, Kutup Yýldýzý, Grup Yol, Atmacalar, Agire Jiyan, Umut Altýnçað gibi fazlaca bilinmeyenleri tercih eder ki bunun sebebi de ‘diðer’ ‘solcu’lardan daha ‘solcu’ olduðuna inanmak istemesidir. Bu arada ‘bu adamlar ne diyor ki’ dememek yapýlacak iþler listesinin en baþýndadýr. Ha birde, Petek Dinçöz ve bilumum mankenden bozma ‘sanatçý’larý dinlemek de dahildir bunlara ama burada ana kural bunu yalnýzken yani kimsenin görmediði yerlerde yapmaktýr. Yine ayný çoðunluk, Nazým Hikmet’i mutlak, Ahmed Arif’i de bir parça bilir. Bilir dediysem de yanlýþ anlaþýlmasýn, bu adam ‘bizden’ tavrý vardýr daha çok, ‘biz’ konusunda pek fikir sahibi olmasalar da… Hasan Hüseyin’in ise genelde esamesi okunmaz. Zaten diðerlerinin bir adý bile yoktur çoðu zaman. Yine bu kategoride de biraz aþmýþ olanlarý vardýr. Bunlar da Nazým’ýn Memleketimden Ýnsan Manzaralarýný, Gece Yarýþý þiirlerini, Piraye’sini ve yaþamýný, Ahmed Arif’in Adiloþ Bebe’sini, Hasretinden Prangalar Eskittim’ini ve Hasan Hüseyin’in de Haziranda Ölmek Zor’unu mutlak surette (ezbere) bilirler. Her türlü ortamda, þiir okuyabilmek ve kahraman edalarýyla dolaþabilmek bu grubun marifetleri arasýndadýr. Gruba dahil olanlarý asla, kendisine aykýrý bir düþünce yapýsýna sahip bireylerle göremezsiniz, düþünce özgürlüðünü savunuyor olsalar bile… Televizyon aptal kutusudur deyip, Asmalý Konak baðýmlýsý olmak, ‘Tek tip’ kiþiliðe karþý çýkýp, ‘biz’den ‘tek tip’ kiþilik yaratmak, emeði savunup kolay paraya tapmak, savunulan pek çok fikre, eylemsel hükmünü yitirtmek, ‘masa baþý’ olmasýna hizmet etmek ve bunu siyasi literatürle açýklamak gibi tezatlarý da bünyesinde barýndýrabilecek bir mozaiðe sahiptir oyunumuz. Bu da yine daha iyi ‘solcu’ olmanýn stratejik adýmlarýndan biridir.
Tabi bir de oyun alanlarý var, oyunu tamamlayan ve hizmet eden. Türkü barlardan tutun da, üç kiþinin bir araya geldiði her türlü kapalý yada açýk alan bu oyun için biçilmiþ kaftandýr. Masa baþlarýnda ‘eleþtiri’, ‘özeleþtiri’, ‘özgürlük’, ‘baðýmsýzlýk’, ‘emperyalizm’, ‘faþizm’, ‘oligarþi’, ‘diren’, ‘yoldaþ’, ‘demokrasi’, ‘halk’, ‘iþçi’, ‘yozlaþma’, ‘savaþ’, ‘barýþ’, ‘kahrolsun’, ‘yaþasýn’ kelimelerine ses verirken, türkülerdeki kahramanlara, nefeslerinde ki alkolle beraber göz yaþlarýný ve aðýtlarýný katarken, sallanarak çýktýðý türkü barýn kapýsýnda giriþtiði siyasi tartýþmayý tamamlamaya (kazanmaya) çalýþýrken, yada karþýsýndan gelen sokak çocuðunu gördüðünde, yanýndaki en az kendisi kadar ‘solcu’ arkadaþýna ‘iþte, sistemin kurbanlarý bu çocuklar, bir gün, yani biz devrimi yapýnca, o büyük gün gelince rahat edecekler’, derken bile çocuða gülümsemeden, hiçe sayarak geçerken, görebilirsiniz bu oyunun neferlerini. Hatta bu oyunun seyircisiyseniz þayet, misyonunuz bu oyunu oynayanlarý (söylemleriyle, tavýrlarýna bakmadan) görmektir. Cümlelerle görünebilmek mantýðý üzerine kurulmuþ bir oyundur bu.
Oyunumuzun erkeklerini genelde keçi sakalý yada kirli sakal býrakmýþ olarak görebilirsiniz. Kýzlarýný ise, son dönemlerde kýsa, kýzýl saçlarýndan ve baþ parmaklarýna taktýklarý (polis devletine karþý bir baþkaldýrý simgesi olduðu düþünülen) yüzüklerinden tanýyabilirsiniz. Genel de daha kolay tanýnabilmek için Che Guevera baskýlý giysileri, madalyonlarý ve künyeleri tercih ederler. Bunlarýn Deniz Gezmiþ versiyonlarý da mevcuttur. Ellerinde genelde, Uður Mumcu, Che Guevera, Cezmi Ersöz kitaplarýyla, Yar Yayýnlarý kitaplarý dolaþýr. Bu genel de daha aþmýþ olanlar da gözlenebilecek olanlardandýr. Bu grup biraz daha fikir sahibi olup, Deniz, Yusuf, Hüseyin, Mahir, Amerika ve ihtilaller hakkýnda bir þeyler anlatabilir size. Oyunda ‘tecrübe’ sahibi olanlardansa komplo teorileri dinleyebilirsiniz. Polis sevmemeleri ve neden sevmediklerini bilmemeleri ortak özelliklerindendir. Ýstisnalar vardýr elbette ama oyunun en geçerli kuralý þekilcilik olduðundan, olmazsa olmazlarýndandýr bu imaj.
     Oyunda asla ihmal edilmemesi gereken belli kurallar vardýr. Birincisi; bu bir siyasi misyondur, hayat felsefen haline getiremezsin, yaþamýnda ve hayata bakýþ açýnda deðiþiklik (devrim) yapamazsýn. Ýkincisi; dostluk, vefa, güven gibi oyunun yan kavramlarýný da gerçekçi kýlmaman gerekir, siyasi kavramlarý gerçek kýlmamak yetmez.. Üçüncüsü; muhalif olacaksýn ama tabii sýnýrý bileceksin, yerinde ve zamanýnda yapacaksýn. Sus dediler mi susacaksýn, konuþma özgürlüðünü savunuyor olsan bile. O zaman güzel bir etiketi hak ettin, oyunun baþarý basamaklarýnda tavana vurdun demektir.
     Ezbere biliyorum hepsini. Hepsinde bir parça ben var. Bende hepsinden bir parça var. Ama sýkýldým artýk. Mahalle aralarýnda oyun oynama hakkýmý geri istiyorum! Yaralarýmý, mýzýkçýlýklarýmý, hava kararmasýndan korkmayý, saklambacý, kör ebeyi geri istiyorum. Böylesi daha onurlu çünkü…