Demir parmaklýklar arkasýndan öpüþmek kolay deðildi. Ýki taraftan birinin dudaðý, karþýsýndaki kiþinin yanaðý yerine soðuk demir parmaklýklarý öpüyordu. Sýrayla yanaklarýný parmaklýklara dayamayý sonradan akýl ettiler.
Günlerdir koðuþ bu güne hazýrlanýyordu. Arapsabunuyla yerler temizlenmiþ, duvarlardaki askýlarda kat kat yýðýlý elbiseler toparlanmýþ, koðuþ camlarý, tavandan sarkan beþ yüz mumluk ampullere varýncaya dek her yer sabunlu sularla silinmiþti. Ýlk açýk görüþe hazýrlanýyorlardý. Koðuþun yanýndaki küçük odaya masalar atýlmýþ, þekerlemeler alýnmýþtý. Bu küçük odanýn havalandýrmaya açýlan demir parmaklýklý pencereleri, karton süt ambalajlarý, sigara folyolarýndan yapýlma fenerlerle süslenmiþti. Akþam tuvaletten bozma duþun önünde uzun kuyruklar oluþmuþ, bir saatlik ‘‘sýcak su saatinde’’ yüz seksen kiþilik koðuþun yarýsýndan çoðu duþ yapmýþtý. Ellerinde havlularýyla, banyo sýrasýnda bekleyenlerden sýrasý yaklaþanlar çamaþýr, bulaþýk leðenlerinden yükselen buharýn yumuþattýðý kirlerini sabunlu liflerle ovarak çýkarýyorlardý. Duþa ikiþer, ikiþer girdiklerinde sýcak su altýnda kirlerini akýtýyorlardý.
Akþam yemeðinden sonra karavana kazanýna daldýrýlan kepçelerle metal bardaklara doldurulan çaya raðbet artmýþtý. Ýçindeki çayýn soðumasýna aldýrmadan metal çay bardaklarýyla gömlekler, kravatlar ütüleniyordu. Sabah çatlak aynalarýn önündeki týraþ kuyruðu uzadýkça uzamýþ, diþ macunu tüpleri ters yüz edilip zýrnýk macun kalmamacasýna diþ fýrçalarýyla silip süpürülmüþtü. Herkes, bulunduklarý ortamý ve kendilerini olduðundan daha iyi göstermek için elinden geleni yapmýþtý.
Son anda sadece çocuklarýn açýk görüþe alýnacaðý açýklanmýþtý. Her zamanki görüþ günlerinden farklý olarak ziyaretçiler görüþ odasý yerine havalandýrma avlusuna alýnmýþ; görüþmeler havalandýrma penceresinin demir parmaklýklarý ardýndan yapýlmýþtý.
Koðuþa art arda açýlan iki tel örgülü kapýdan geçerek alýnan çocuklarýn yüzlerinde babalarýna kavuþmanýn sevincinden çok kaygý ve korku vardý. Önlerine düþen askerin ardýna düþüp babalarýný buluyorlardý. Çift kapýlý kafesten askerlerin kucaðýnda geçenler, alçalan yükselen iç çekiþler ardýndan incecik sesler çýkararak aðlýyorlar; ilk öpüþüp, koklaþmanýn ardýndan babalarýnýn kucaðýnda, demir parmaklýklý pencerelerin ardýndaki annelerine bir baþka dünyanýn insanýymýþ gibi bakýyorlardý. Seçimlerini aðlamaya devam ederek yapmýþlardý. Bir an önce annelerinin yanýna dönmek istiyorlardý.
Daha büyük yaþtaki çocuklar koðuþun içinde koþturuyorlardý. Bilmedikleri bir dünyayý keþfe dalmýþlardý. Yan yana sýralý üç katlý ranzalarýn önünden merakla geçiyorlar. Ranza önlerinde sýralý terlikleri sayýyorlardý.
Ýnce uzun parmaklarýný babasýnýn avuçlarýna býrakmýþ bir kýz çocuðu, babasýna yattýðý ranzayý sordu. Ranzaya týrmanýrken gözü ranzanýn baþýnda asýlý duran ortasý sararmýþ minik havluya takýlýp kalmýþtý. O, babasýný yakasýna kýrmýzý karanfiller taktýðý lacivert takým elbisesiyle hatýrlýyordu. Duvarda asýlý gitarý, minik burnuyla iþaret edip:
‘‘Çalýyor musun?’’, dedi.
Babasý, gitarý aldý; o çok sevdiði ‘‘bir küçücük aslancýk’’ þarkýsýný çalmaya baþladý. Bitiþik ranzada, babasýnýn limon sandýðý kapaklarýndan yaptýðý tahta arabayla oynayan oðlan çocuðuyla birlikte söylediler þarkýyý. Baba, ‘‘Harpte vurulmadan’’ önce gözyaþlarýný tutmaya çalýþtý. Sarýldýlar. Kýz, babasýnýn boynuna burnunu dayayýp, onun unutmaya yüz tutuðu, sigarayla terbiye edilmiþ ekþi kokusunu içine çekti. Arabayla oynayan çocuðun babasýyla lafladýlar. Babasýnýn hediyesi minik tahta beþikle oynarken; diðer yataðý göstererek:
'' Bu yatakta kim yatýyor'', diye sordu.
Ýlkokul hocasýný andýran kafasýnda keçe külah olan bir ‘‘amca’’ geldi yanlarýna. Yüzü al al:
'' Ben annemin yanýnda yatýyorum.’’, dedi kýz.
Kafalarý tavana deðdi deðecekti. Ranzanýn ayakucunun yaný baþýndan gece gündüz demeden oklarýný koðuþa saçan tavan lambasý sarkýyordu.
Ýçeri salýnan çocuklar herkesin çocuðuydu artýk. Varlýklarýyla koðuþa canlýlýk getirmiþlerdi. Yanlarýna yanaþýp ellerine çikolatalý þekerlemeler tutturanlara nazlanýþlarý, kendileri beðendirme çabalarýyla olaðanüstüydüler. Oðlanlar çabucak ortama uydular. Dýþarýda gözlerine kestirdikleri kýzlarý kovalamaya baþladýlar. Koðuþ sakinleri, geleceðin damat gelin adaylarýný seçti. Þýmarýklýklarý sevimli, akan sümükleri pasaklýlýðýn simgesi deðildi burada. Geçen kýþ kardan kaçýp koðuþlara dolan serçeler gibi koðuþu baþkalaþtýrmýþlardý.
Keçe külahlý koðuþ kapýsýnda duran askerin yanýna gitti:
‘‘ Oðlumu istiyorum.’’, dedi:
'' Benim oðlumu da içeri alýn.''
Ýstediði þeyin olamayacaðýný biliyor muydu? Bilinmez. Yirmisini aþmýþ oðlunu içeri alamayacaklarýný söylediler askerler. Hüzünle demir parmaklýklara yanaþtý. Karýsý, az ilerde annesinin yanýnda duran oðlunun avucuna tepelerinde dikilen askere göstermeden bir þey býraktý. Oðlu avucundakini hýzla cebine attý.
Etkisi bir ömür boyu sürecek bir saat çabucak geçti.
Yataklar yanaþanlarý pekmezin sineði çektiði gibi çekiyordu. Giysiler çýkarýlmadan uzanýldý yataklara. Sessizlik saatinde olduðu gibi kimse konuþmuyordu. Koðuþ kapýsýn orda sigara içmek isteyenlerin oluþturduðu kuyruk uzadýkça uzuyordu. Kapýnýn yanýndaki çelik dolaba ardý ardýna açýlan sigara paketleri kondu. Sigara paketinden bir dal sigara alan koðuþ kapýsýnýn ordaki kuyruðun sonuna katýlýyordu.
Koðuþ içinde sigara içmiyorlardý.
Kapýnýn yanýndaki yemek listesine her zamankinin tersine öðlen ayrý akþam ayrý yemek isimleri yazýlmýþtý. Televizyonda oyun havalarý vardý. Günlerden bayramdý.
Dýþarýda, Bayram sevincini keçe külahlýnýn oðlu, ne olduðunu bilmeden cebinden merakla çýkardýðý þekerlemeye þaþkýn þaþkýn bakarak; Harpte babasý vurulan, kýz çocuðu babasýnýn kirli havlusunu koklayarak ‘‘idrak’’ etti.

2006 / Kayseri.