DÝLSEL ZEKA GELÝÞÝMÝ

Eðitimin amacý, gençlerin yaratýcý zekalarýndan yararlanarak üretken olmalarýný saðlamaktýr. Üretkenlik kavramýný biraz açalým.
Sorumluluktan baþlayalým; kiþinin kendi bedenine karþý zarar vermemek, saðlýklý kalmak gibi bir sorumluluðu vardýr.
Yakýnlarýna karþý; koruyucu ,kollayýcý, onlarý fark etmek, birlikte yaþýyor olmanýn bilincinde olmak sorumluluðu.
Kiþinin kendini ileriye dönük olarak yetiþtirme sorumluluðudur ki , iþte eðitimin amacý budur.
Okullarda çocuklar verilen eðitim, zeka türlerine göre, belirle temel etkinliklerin kazanýlmasýnda yardýmcý olur.
Dilsel zeka ; okuma, anlatma,dinleme, tartýþma, rapor yazma, gazete ve dergi hazýrlama, öykü,þiir, roman yazma, slogan bulma gibi etkinliklerle geliþir. Bunlarý biraz açalým, kýsaca neler olduðunu görelim.
Okuma,anlatma : Ders kitaplarýný ve ders dýþý kitaplarý okumak ve öðrendiðini belirtmek için derste anlatmak, bunun yýllar boyu yapýldýðýný düþünürseniz,okuma ve anlatma becerisi dilsel zekayý geliþtirir. Okuduðunu anlamayanlar, anlatamayanlar için özel çalýþmalar gerekebilir. Her çocuk ayný düzeyde olmasa bile, okuma ve anlatma kiþide farklýlýk yaratýr.
Dinleme : Anlatýlaný dinleyebilme bir eðitim iþidir. Sýnýfta öðretmen bunu saðlamak için çeþitli yöntemler uygular. Aniden soru sorar, anlattýðýný tekrar ettirir, bunun gibi yöntemlerle çocuklara dinleme alýþkanlýðý kazandýrýlmaya çalýþýlýr. Çalýþýlýr diyorum, çünkü dinleme ayrýca kiþinin ilgi duymasý ile bire bir örtüþür. Alýþkanlýk okul sýralarýnda kazanýlýr, öðrenme dinlemeyle beraber yürür. Nice dinlemeyenlerle birlikteyiz. "Kös dinlemiþ" atasözünü bilmeyen var mý ?
Tartýþma : Kavga anlamýna gelmeyen bir sözcüktür. Ayný konuyu baþka açýlardan bakarak ortaya koyma, farklý birikimlerin yardýmýyla açýklama,Tartýþma aþaðý yukarý bu anlamda kullanýlýr. Bu dilsel zeka becerisi sýnýfta öðretmenin gözetiminde kazanýlýrsa, kavga anlamýný taþýmaz. Zaten eðitim düzeyi yükselip, bilgi birikimi arttýkça, ilkel insan davranýþý olan kavgadan uzak kalýnacaktýr.Toplum olarak böyle bir özlemin içindeyiz.
Rapor yazma : Öðrenilenleri, toplanan dökümanlarý istenilen konu baþlýðý altýnda yazmak anlamýný taþýr. Sýnýfta yazýlan kompozisyondan farklýdýr, çünkü veriler vardýr, ve onlardan sonuç çýkarmak da iþin içine dahildir. Genellikle okulda, ileri sýnýflarda ödev olarak verilir. Küçük sýnýflardaki Kitap Özeti çýkarma da bunun bir alt çalýþmasý gibi düþünülebilir.
Gazete, dergi hazýrlama: Sýnýf gazetesi, okul gazetesi hazýrlama,deðiþik yazýlarý bir bütünün parçalarý olarak düzenleme ve topluluða sunma iþidir. Hazýrlýklar; birikim, organizasyon, zamanlama gibi çalýþma disiplini gerektirir. Ayný zamanda dilsel zeka becerisi kazandýrýr.
Öykü,þiir, roman yazma. Öðrenci dili kullanma konusunda yetkinlik kazanýnca, okuduklarýndan ve yeteneðinin kendisini dürtüklemesi sonucu þiir, hikaye, roman yazma denemelerine baþlar. Dilsel zekasýnýn geliþmesinin bir göstergesidir. Yaratýcý zeka ile birleþince özgün eserler ortaya çýkacaktýr.
Slogan bulma :Kavramlarýn içeriðini öðrendikten sonra kullanma becerisidir, diyebiliriz. Okul sýralarýnda farkýnda olmadan kazanýlan dilsel zekanýn uygulamasýdýr.
Okullardaki uzun süreli eðitim ve öðretim çocuðun dilsel zekasýnýn geliþiminde büyük bir etkendir. Okul eðitimi almadan okuma yazma öðrenen bir insan, konuþur, derdini anlatýr, toplum içinde yaþamak, iletiþim kurmak için yeterli donanýmlar edinebilir. Fakat okuduðunu anlayýp anlatma, kavga etmeden tartýþma, bir konu hakkýnda rapor yazmayý býrakalým, dilekçe yazma becerisine bile sahip deðildir.
Tekil olaylar bu deðerlendirmenin dýþýndadýr.
Baþarýsýz,çalýþmak istemeyen, okulu sýkýcý bulan öðrencilerin " Bunlarý öðrenmek ne iþimize yarayacak " sözlerine kýsacýk bir cevabým var.
Düþünen,akýl yürüten, yaratýcý zekanýzý tetikleyen eðitimle geleceðin üretken gençliði olacaksýnýz.
Güven Uluköse