ÞARKILAR KÝMÝ SÖYLER?

Þarkýlar vardýr, unutulmaz...Yýllar boyu, kuþaklar boyu söylenegelir. Eskimez bir türlü kimi þarkýlar. Nice sevdalarýn dili olur, nice sevgililerin gönüllerinde silinmez izler býrakýr. Evet, gerçekten de sevdiðimiz, severek dinlediðimiz þarkýlar, araya yýllar girince, yaþadýklarýmýzýn da hatýrlatýcýsý olmaz mý? Eski bir þarkýyla birlikte, eski günler de aklýmýza gelmez mi?

Þarkýlar bir bakýma kiþisel ve toplumsal tarihimizi de taþýrlar. Toplumun ruh durumunun aynasý deðil midir þarkýlar? Cumhuriyet dönemini þöyle bir gözden geçirdiðimizde, toplumsal-kültürel deðiþimlerin yansýmalarýyla karþýlaþýrýz þarkýlarda da. Her dönemin kendine özgü bir toplumsal atmosferi olduðu gibi, kendine özgü þarkýlarý da vardýr. Kimi yaygýnlaþýr, moda haline gelir, hemen her yerde çalýnýr ve söylenir. Kimi þarkýlarýn da dinleyeni ve söyleyeni azdýr belki. Ama hangi þarkýlarýn zamana direndiðini ve yarýna kaldýðýný saptamak kolay deðildir. Çünkü yaþamda, “yenik düþüyor herþey zamana.” Þarkýlar, insanlar, söyledikleri, besteledikleri þarkýlar da zaman içinde kaybolup gidebiliyor. Ama belki bütün bu kayýplarýn betimini yine bir þarký söylüyor bize: “þimdi bana kaybolan yýllarýmý verseler.”

Ýnsanýn, geçip giden yýllardan ve yaþamdan geri almak isteyebileceði o kadar çok þey var ki...Belki ipi kopmuþ, sonsuz maviliklerde kaybolmuþ uçurtmalar ya da rengarenk balonlar... “benim balonlarým vardý” þarkýsýnda olduðu gibi... Ya da unutulmayan sevgiler, hayali gözümüzün önünden eksilmeyen sevgililer de yýllarýn tozu dumaný arasýnda kaybolup gitmiþ olabilir: “tez geçse de her sevgide bin hatýra vardýr/sevda denilen þey yaþayan hatýrlardýr.”

Kimbilir belki de bir teselli ararýz þarkýlardan, yaþamýn güçlüklerine dayanma gücü, ya da iç sesimizi, ruhumuzun sesini baþkasýna duyurmak isteriz þarký biçiminde. Elbette biz de baþkasýnýn iç sesini duymak isteriz. Böylece yalnýzlýðýn sessizliðini biraz azaltmaya çalýþýrýz. “Elbet bir gün buluþacaðýz” diye söylemenin ve düþünmenin verdiði umutla ve yaþama sevinciyle bakarýz dünyaya. Þarkýlarla dünyadaki varoluþumuzu da dile getirmez miyiz? Ne demiþti bir þiirinde Edip Cansever: “Yaþamým bir þarkýcýnýn iç çekme anýdýr/Beþ mevsim yaþarým yýlda.”

Dergilerde, gazete ve televizyonlarda en çok dinlenen ve istenen þarkýlarýn listesi yapýlýr. En çok satan albümlerin sýralamasý verilir. Ama herkesin yüreðinin listesindeki þarkýlar farklýdýr. Bazen de öyle olur ki, bir þarký, hep en ön sýradaki yerini korur. Eskimeyen, devam eden ve bugünden yarýna yönelen þarkýlar, bizi de geleceðe taþýr. Geçmiþ nasýl þarkýlarda kendini ifade ediyorsa, gelecekle ilgili kaygý, umut ve beklentilerimiz de þarkýlarda dile gelir. Þarkýlar toplumun ve kiþilerin yalnýzca mevcut ruh durumunu vermekle kalmaz, kendi yaþamlarýna, geçmiþe ve geleceðe nasýl baktýklarýný da ortaya koyarlar. Bu nedenle her dönem, her çað kendi þarkýlarýný yaratmak ve söylemek ister. Yaþamýn sesidir þarkýlarýn sesi ve herkes kendi sesiyle katýlýr bu koroya. Çünkü herkes kendi yaþamýnýn þarkýsýný yaratma durumundadýr. Yaþam, sessizliðe gömülebilir mi?

Þarký söylerken insan, yaþamýn gözlerinin içine bakmaz mý? Ve kendi içine...


Dizeler:
“Þarkýlar var söylenir
Yüzyýllarý dolanýr

Þarkýlar var söylenir
Söylendiði yerde kalýr

Þarkýlar var, benim þarkýlarým
Söyleyemem, içimde kalýr.” (Aziz Nesin)

Sözler:
“Geçenlerde gözlerinin içine baktým, ey hayat? Ve ölçülemez derinliklere daldým gibi geldi bana.”
(Nietzsche)