Merhaba,

Neden beþ bilinmeyenli? Bilmem, aklýma öyle geldi. Denklemlerin bilinmeyen sayýsý üçü aþtýktan sonrasýný çözmek zordur. Onu biliyorum. Sayý arttýkça olanaksýzlaþýr. Beþ, olanaksýz deðil ama herhalde üzerinde çalýþaný çýldýrtýr.

Dostoyevski ne diyor? “Bazen insanlarýn neye güldüðünü anlamak zordur.” Bu kadarla kalsa iyiydi. Bazen insanlarýn neye kýzdýðýný da anlamak zordur.

Aileler eskiden ataerkildi deðil mi? Herkes öyle bilir. Ama þimdi zamanlar deðiþti. Kadýn haklarý arttý. Kadýn ve erkek modern ailede eþit haklara sahip oldular. Artýk böyle ailelere ana-baba erkil deniyor... diyeceðimi sanýyorsunuz deðil mi? Hayýr! Aileler artýk çocukerkil, hatta bebekerkil! Modern bir ailede çocuðun caný sýkýldý mý, bir de üstüne aðladý mý, bakýn bakalým koca adamlar çocuðun keyfini getirmek için ne akla gelmedik þaklabanlýklar yapýyorlar. Bunlar daha çok dede, nine olurlar; ama anne baba olmasý da görülmemiþ þey deðildir. Yemeði beðenmez, yemekler uçak olur, oyuncaklarý beðenmez; ya atar, ya da onunla çorba karýþtýrma oyunu oynar. Genellikle de en son doðan yani en küçük çocuklardýr bunlar.

Çocuklarý daha çok ablasý, abisi çekemez. Kýskançlýðý, küçük kardeþinin zeytin ezmesi ile masanýn üzerine yazýlar yazmasýný, büyüklerinin ona kýzmamasýný gördükçe, birken iki olur.

Eyvah, bir durum tespitine gidiyorum. Aman ha, siz benim dediðime bakmayýn; benim çocuðum yok; ben pedagojiden falan anlamam. Gerçi dört yeðen büyüttüm ama olsun. Gerçi ben de en küçük çocuktum ama bizim zamanýmýzda aileler böyle deðildi. Bizim aile tam babaerkildi. Bu benim söylediðim bebekerkil aileler þöyle böyle yirmi otuz yýldýr var. Þimdi bakýyorum, omzumda gezdirdiðim yeðenlerimin hepsi evlenmiþ, çocuklarý olmuþ. Onlarýn yaþýndakiler de büyümüþlerdir herhalde; yerinde sayacak deðiller ya. Hanimiþ de benim yeðenlerim büyümüþler de Ýzedebiyata yazýlar yazýyorlarmýþ; kaprisler yapýyorlarmýþ.

Þimdi kiminizin kýzdýðýný, kiminizin güldüðünü hisseder gibiyim. Tepeden bakma konusunu kurtaramadýysam da bu yazýnýn en azýndan karamsar olmamasý için olaðanüstü çaba harcadýðýmý fark etmiþ olmalýsýnýz. Zaman geçecek bu yazý kalacak. Ýnsanlar neden böyle söylediðimi anlamayacaklar. Onun için iki cümle kuruvereyim. Herkes deðil ama bazý kiþiler tarafýndan çok eleþtirildim. Karamsar olduðum ve baþkalarýna tepeden baktýðým için. Onlar öyle düþünüyorlardý. Baþkalarý da öyle düþünmüyordu.

Yalnýz konumuz sürüyor daha; bitmedi. Günümüzde her aile bebekerkil deðildir. Birçok insan bebek ve çocukken yediði dayaklarýn acýsýný, büyüdükten sonra baþkalarýndan çýkarmak ister. Ona nasýl davranýldýysa o da öyle davranýr. Ezebildiðini ezer, ezemediðine de ezilir. Çünkü onun dünyasý ezmek ve ezilmek üzerine kurulmuþtur. Oldu mu bir tip insan daha? Bir de benim gibi ne yapacaðýný bilmeyen iki arada bir derede kalanlar var. Onlar da durum tespiti yapmaya heveslenirler.

Þimdi, gözden kaçýrdýðýnýz, evet, sizin gözden kaçýrdýðýnýz bir noktaya gelelim. Siz bu yazýya gülüyorsunuz. ama baþkasý kýzýyor. Hayýr, siz kýzýyorsunuz, baþkasý gülüyor. Hayýr, siz ne kýzýyor, ne gülüyorsunuz, onlarý baþkalarý yapýyor; siz ne demeðe çalýþtýðýma bakýyorsunuz, veya düþünüyorsunuz. Siz hak veriyorsunuz baþkalarý vermiyor. Neyse uzatmayayým, diðerleri sizin yaptýðýnýzýn tam tersini yapýyor.

E, iyi de, bu ayný bir metin? Bütün insanlarýn okuduklarý ayný sýrayla ayný harfler, ayný kelimeler, ayný cümleler. Peki nasýl oluyor da böyle farklýlýk oluyor? Geldik, iþin püf noktasýna. Bu metni okurken herkes kendi birikimini, ruh durumunu, geçmiþ deneyimlerini, kendine ait neyi varsa her þeyi ortaya koyuyor. O yüzden yorumlar farklý oluyor.

Ne bende kabahat var, ne de sizde. Bütün sorun, bu etkiyi bilerek olaylara biraz daha esnek bakabilmekte. Böylece, benim ‘Merhaba’nýn kerameti de ortaya çýkýyor iþte.