SANAT VE SANATÇI ÜZERÝNE

Geçen gün gazetede þöyle bir yazý vardý, yazarý da, gazeteyi de tam olarak hatýrlayamýyorum. Ama beni konusu ilgilendir deyip, ben de ayný konuda yazmaya karar verdim. Sanatçýnýn ilham kaynaðý neydi? Ve bir sanatçý nasýl olmalýydý?

Bu sorularýn cevabýný aramaya baþladým ardýndan, kendi küçük dünyamda.

Sanatçý beslenmeliydi yeni eserler yapabilmek için, ama kiminle? Nasýl? Neyle? Çiçekle, böcekle, denizdeki dalgayla belki de en son olarak insanla. Çünkü kýrýlmaktan yorulmuþtur artýk o, onun dostu kuþlar ya da yeni açmýþ bir papatyadýr.

Sanatçý yalnýz kalmak zorundadýr, üretmesi gerekir onun, sabahýn erken saatlerine kadar. Düþünmek zorundadýr o. Ay’ýn parlaklýðýný ya da yýldýzlarýn göz kýrpmasýný görmesi gerekir onun. Bütünleþmelidir hayatýn renkleriyle siyah da, beyaz da olsa. Bir tablodaki renklere, gökyüzündeki güneþin rengine þiirler yazmak zorundadýr.

Gecenin ýssýz herkesin uyuduðu saatlerde, koridorun dar duvarlarý arasýnda seyrü sefer yapar. Yarým kalan iþlerini tamamlamak için. Son mýsrasýný yazacaktýr þiirinin. Ya da yarýna yetiþecek olan yazýsýnýn telaþý vardýr içinde. Belki de rüzgârýn sesinde yarým kalan bestesinin, son ritimlerini arar.

Düþünür bir taraftan da derin derin, kimsenin görmediði detaylarý arar, karþý bahçede duran erik aðacýnýn dalýnda. Fikirleri böler parçalar ardýndan, her dala birini yerleþtirir, erikler gibi. Eðer beðendiyse tümevarým yapar onlarý, eriklerin birleþim olan bir erik aðacý olur. Ve aktarýverir ardýndan beyaz kâðýdýna ya da yeni yapacaðý tablosuna.

Siz sabahýn oluþunu fark etmezsiniz bile. Ama o, o saatlerde elinde kâðýdý kalemi, satýrlarý kovalar, tümceleri sýralar ardýndan birer birer.

Sanatçý beslenir, denizin dalgasýnýn sahile vuruþlarýyla, kumlarýn arasýnda bulduðu bir tarafý kýrýlmýþ deniz kabuðuyla. Þiirler yazar ona.

Ya da sahilde gördüðü, bir ayaðýnda terliði olmayan küçük sarý saçlý kýzý severken duygulanýr da, döküverir bunu satýrlarýna. Yazar artýk o kýzýn masumluðunu, güzel bir kaç sözcükle, bekli de güzel bir öyküyü oluþturuverir bu sözcükler.

Eline alýr tuvalini, fýrçasýný, gördüðü solmaya yüz tutmuþ bir pembe gülü aktarýr ya da yeni açan bir açelyanýn sarýsýný çizer o beyaz tuvaline.

Detaylardadýr onun baþarýsýnýn sýrrý, bizimde baktýðýmýz ama göremediðimiz detaylarda. O çizgilerine derin felsefi düþüncelerini de ekleyerek can verir, yeni bir esere.

Ve bir gün, baþkasý alýr bu tabloyu karþýsýna ve eliyle kapatýr bir tarafýný, gördüðü gök mavisine, ya da küçük kýzýn yeþil gözlerine hüzün katar, bekli de gözyaþý ekler ve oluþturuverir bunlarla, son vuruþlarýný, son ritmini. Bir baþkasý da alýr, denizin sahile vuruþlarýný da ekleyerek, oluþturur sonatýný.

Evet, sanatçý beslenir denizle, mehtapla, ona bakan iki küçük gözle. Üretmek zorundadýr gecenin sessizliðinde, yalnýzlýðýyla baþ baþa. Son çayýný yudumlarken düþünmek zorundadýr. Bugününü, yarýný, insanýný ve ülkesini.

Çünkü o sanatçýdýr, topluma bir þey vermelidir hayata dair ve en önemlisi kalýcý olmadýr, bunu içinde çok çalýþmalýdýr.

Cümleleri öyle bir söylemelidir ki, konuþurken can evinden vurmalýdýr dinleyenleri, öyle kelimeler, öyle cümleler iþte. Kendine de yakýþtýrdýðý. Güzel Türkçemizi katletmemelidir, çünkü o örnektir toplumun önünde.

Sanatçý felsefesi, müziði, resmi, edebiyatý ile bir bütün olmak zorundadýr. Ve bu birleþimle eserler üretir kendisine. En son olarak da bize sunar, bir annenin bebeðini ilk eline aldýðý sevinçle.

neslihan