Bu çalýþmamýzda TDK’ye bir öneride bulunacaðýz.Artýk hayatýmýzýn ayrýlmaz bir parçasý olmuþ “Sanalbað” hakkýnda olacak önerimiz.Bu öneri sadece Türk Dil Kurumu’na deðil Milli Eðitim Bakanlýðý’na da yönelik olacak.Öncelikle bir gerçeði ortaya koymak gerekiyor.Sanalbað yâni Ýnternet artýk hayatýmýza istesek de istemesek de girmiþ durumda.Devamlý Sanal Alemin Türkçe’mizi bozduðunu söylüyoruz ya da bu söylemi çeþitli vesilelerle çeþitli mekanlarda iþitiyoruz.Türkiye’deki pek çok okulda artýk bilgisayar var.Bunun doðal bir sonucu olarak Sanalbaða girmeyen öðrencimiz, gencimiz de yok.Mesenger denilen Mesajlaþma sistemleri ya da Chat Odasý olarak telaffuz edilen sanal Sohbet Odalarý aile içi sohbetlerden, sokaktaki arkadaþ ortamlarýndan daha revaçta gençlerimiz hatta büyüklerimiz arasýnda.Bu olayýn olumlu yönleri var elbette.Bunlara deðinmeyeceðim hâliyle..Bizi ilgilendiren Türkçe ile ilgili olan yönüne deðineceðim meselenin.Bu deðiniþi yaparken de yetkililere seslenmeye çalýþacaðým olanca samimiyetimle..

Ýnsanlarýmýzýn gündelik hayatta “Yes” “Ok” vb pek çok yabancý kelimeyi sýklýkla kullanmaya baþladýðýna þâhit oluyoruz.Bunda sanalbaðdaki Sohbet Odalarýnýn da büyük bir payý var elbette.Ýþte bizim önerimiz bu noktada kendini gösterecek.Bildiðimiz gibi Türkçe yaþayan bir dildir ve o her alanda elbette kullanýlacaktýr.Sanalbað da bizim hayatýmýzýn bir gerçeði ise Türkçe o alanda da elbette kullanýlacaktýr.Bundan daha doðal bir þey yoktur.Fakat “Mektup”, “Dilekçe”, “Tebrik Kartý” yazmanýn kendine has kurallarý olduðu gibi Sanalbaðda da yazýþmanýn bize uygun, Türkçe’yi yadsýmayan, yazým geleneðimizi kuþatan akýlcý kurallarý olmalýdýr.Bu kurallar da okullarýmýz vasýtasýyla ivedilikle öðrencilerimize öðretilmelidir.Öðretmenlerimiz bilhassa da Türkçe ve Edebiyat dersi öðretmenleri bu Sanalbað Yazým Kurallarýný öðrencilere öðretmelidirler.Tabii ki bunun da olabilmesi için öncelikle bu kurallarýn ihtisas ehli kiþilerce yazýya geçirilmesi ardýndan da yazýya geçirilen bu kurallarýn Milli Eðitim Müfredatýna girmesi þart.Bir öðrenci Mektubun ya da resmi bir mektup olan Dilekçenin nasýl yazýlmasý gerektiðini öðrendiði gibi o nasýl Sanal Sohbet yapýlýr bunu da öðrenmelidir.Belki de bugün Sanalbað yazýmýnda karþýlaþtýðýmýz bu sorunlar bir kafa karýþýklýðýnýn ürünü de olabilir.Sanýyorum ki bu kurallarý öðrenen insanlarýmýz Türkçe’ye ve Türk Yazým Geleneðine uygun sanal yazýlar yazabilecektir sohbet ortamlarýnda..

Bildiðimiz gibi sanal ortamlarda kýsaltmalar süratlilik açýsýndan oldukça önemli.Borsada da bu kýsaltmalar çoklukla kullanýlýyor.Öncelikle TDK bu kýsaltmalarý da bir kurala baðlamalý bizce.Örneðin “ne haber? (naber)” yerine “nbr” mi yazýlacak yoksa “nabr” mi yazýlacak?Ya da bu kullaným hiç olmamalý mý?Ya da “Yaþ, Cinsiyet, Yer” anlamlarýna gelen Ýngilizce kelimelerden kýsaltýlmýþ olan “asl” yerine ne konulacak?Kýsaltmanýn ekonomikliði/iktisâdiliði bir kenara fýrlatýlarak “Yaþ, cinsiyet, yer ya da mekan” mý denilecek yoksa “YCM” diye kýsaltýlarak mý yazýlacak bu kelimeler?Yes yerine “evet” yazýlacaðý herkesce malum ama bu “evet” kýsalatýlarak “evt” þeklinde mi yazýlacak yoksa aynen “evet” þeklinde mi yazýlacak?Ya da “ok” yerine kullanacaðýmýz “tamam” kelimesi “tmm” þeklinde mi ya da “tm” þeklinde mi yazýlacak?Yoksa bu kelime hiç kýsaltýlmayacak mý?Yine sanal sohbetlerde sýklýkla kullanýlan “Slm” kýsaltmasý aynen muhafaza edilecek mi yoksa buna “Selam” denmesi gerektiði mi ifade edilecek?

Ýnsanlarýmýzýn bilhassa yabancý sanal sohbet ortamlarýnda yaptýklarý bir yanlýþtan da bahsetmeden geçemeyeceðim bu yazýmda.Bizim ülkemizin on tane ismi yoktur bildiðimiz gibi.Türkiye’nin ismi sadece ve sadece “Türkiye” olabilir.Elbette bir Fransýz, bir Ýngiliz ya da bir Alman kendi dil yapýsýna göre telaffuz edecektir ülkemizin ismini.Onlarýn kendi yazým sistemlerinin de tesiriyle, ülkemizin ismini kendi telaffuzlarýna göre yazmalarýný bir dereceye kadar müsamaha ile karþýlayabiliriz.Ancak Türkçe konuþan bir insanýn Türkiye yerine “Turkey” kelimesinin kullanmasý oldukça üzücüdür.Bu vaktinde itiraf edeyim ki benim de yaptýðým bir hatadýr.Ancak önemli olan hatayý bilmek ve yanlýþtan dönmektir.Artýk gelin bu “Turkey” kullanýmýný hiçbir yazýþmamýzda kullanmayalým ve onun yerine “Türkiye” ya da bazý mazeretlerle “Turkiye” yazýmýný kullanalým.Bu þekilde yabancýlarý da ülkemizin ismini doðru telaffuz etmeye, onlarý ülkemizin ismini bizim telaffuzumuza uygun yazmaya da teþvik etmiþ oluruz.

Peki bütün bu kullanýmlar gerekli düzeltmeler yapýlarak uygulandý diyelim.Sanal Sohbet yazý türünün genel kurallarý nasýl olacak?Sýkça kullandýðýmýz elektronik mektuplarý nasýl kullanacaðýz?Söze baþlarken hangi hitap cümlelerini yazacaðýz?Bu elektronik mektubun bir yerlerinde muhatabýmýzýn büyüklerinin ellerinden, küçüklerinin gözlerinden öpecek miyiz?Bu mektup nasýl ve hangi cümlelerle sonlandýrýlacak?Tabii ki iþ bunlarla da bitmiyor.Asta, üste dâir yapýlan sanal yazýþmalardaki kurallar nasýl olacak? “Ne düþünüyorsun kardeþim mektup gibi ya da dilekçe gibi yaz” demekle de mesele hallolmuyor.Muhakkak ki Sanal Mektubun, Sanal Sohbetin Mektuptan ya da dilekçeden farklarý olacak.Peki bu farklar neler olacak?Ya da bu deðiþik türler arasýndaki benzerlikler nelerdir?Aslýnda bu sýralayýp durduðumuz sorular Türkçe dersinin ya da Bilgisayar dersinin müfredatýna eklenecek ek birkaç konuyla cevaplandýrýlabilir.Bu alanda zâten oturmakta olan bir yazým geleneði de vardýr ama bu gelenek içinde pek çok yanlýþý da barýndýrmaktadýr.Bizim isteðimiz de doðrularýn yanlýþlardan ayýklanmasý ve uygun olan kurallarýn ortaya konmasýndan da baþka bir þey deðildir.

Günümüz Türkçe müfredatýnda Standart Türkiye Türkçe’sinde kullanýmdan düþmüþ pek çok konunun hâlen gündemde tutulduðunu düþünürsek (Mesela; “-e yazmak” yardýmcý fiili yaklaþma bildiren yardýmcý fiil olarak ülkemizin çoðunluðu tarafýndan hiç kullanýlmadýðý halde halen öðretilmeye devam ediliyor) çaðýmýzýn bir gereði ve de büyük bir sorunu olan bu konulara da deðinilmesi yanlýþ olmayacaktýr.TDK yeni Yazým kýlavuzlarýnda bu konulara da deðinebilir.En azýndan bu yeni yazý türlerinin kurallarýnýn ciddi bir þekilde alanýnda yetkin kiþilerce, kurullarca belirlenmesi, insanlarýmýzýn kafasýndaki karýþýklýklarýn yanýnda, bu yazýþmalardaki yanlýþ anlaþýlmalarý da önler diye düþünüyorum.

Umarým demek istediklerimiz anlaþýlmýþtýr.Yazýmýzýn içeriðindeki hatýrlatmalar ve öneriler de umarýz ilgili yerlere ulaþýr.Ben de maalesef sýk sýk yazým yanlýþlarý yapmýþ olan ve yazým kurallarýna uymanýn önemini piþmanlýklarla hisseden birisi olarak, bu konunun dilcilerimizin ve diðer ilgililerin gündemine girmesini arzuluyorum.Belki bu konularda yapýlan ciddi çalýþmalar vardýr da bizim haberimiz yoktur bunlardan.Bu da olabilir tabii ki.Ancak TDK ve Milli Eðitim Bakanlýðý’nýn bahsettiðimiz konularla ilgilenen yetkililerinden; bu mevzular üzerinde yapýlan çalýþmalar hakkýnda da bilgi istemem doðal karþýlanmalýdýr.Bu çalýþmalar hakkýnda bana ulaþacak bilgileri de okuyucularýmla paylaþmaktan onur duyacaðýmý ifade etmek istiyorum.Güzel dilimiz Türkçe adýna yapýlan böylesine anlamlý çalýþmalarý ayakta alkýþlamayý kendime en birinci vazife olarak görüyorum.Tüm okuyucularýma ve ilgililere en derin saygýlarýmý sunuyorum..

TDK'DAN YAZIMIZA GELEN CEVABI KAMUOYUNA KARÞI DUYDUÐUMUZ SORUMLULUÐUN GEREÐÝ OLARAK AÞAÐIYA YAZIYORUZ.TDK'YE TEÞEKKÜRLER:


T.C.

ATATÜRK KÜLTÜR, DÝL VE TARÝH YÜKSEK KURUMU

Türk Dil Kurumu Baþkanlýðý


Sayý : B.02.1.KDT.5.02.10.00- 232


Konu :


Sayýn Oðuz Düzgün,


Ýlgi:18/01/2007 tarihli yazý.


Önerileriniz Güncel Türkçe Sözlük ve Yazým Kýlavuzu Çalýþma Grubunda görüþülecektir

Bilgilerinizi rica ederim.



Prof. Dr. Þükrü Halûk AKALIN
Türk Dil Kurumu Baþkaný