Ýnsanlarýn temel niteliklerini irdelerken, kiþilik yapýlarýný ve içinde bulunduklarý sosyal dokuyu mutlaka göz önüne almamýz gerekir. Çünkü þahsiyetin oluþumunda aile, çevre ve dolayýsýyla yaþadýðý koþullar son derece önemlidir.
Ama bazý þahsiyetler vardýr ki, hangi koþullarda yaþarsa yaþasýn dirayet ve þecaat konularýnda daha samimi, ön yargýdan uzak durmayý baþararak daha duyarlý oluyorlar, feragat konusunda örnek alýnacak deðerlere haiz bulunuyorlar.
Bu karakterdeki insanlarý incelediðimizde, gönlü açýk ama gözü tok, yapmacýk tavýrlardan uzak, gözünü budaktan asla esirgemediði görürüz. Bu âlicenap insanlar olduðu gibi görünürler, beðenilme ve makam korkusu gibi kompleksleri taþýmazlar.
Net ve pürüzsüz bir þahsiyet sahibi olmalarýnýn yaný sýra, çabuk gönlü alýnan, aza kanaat eden bir kiþilik sahibi olmayý baþarýrlar. Fakat ne hazindir ki böyle insanlar genelde kaybeden, ufki derinliði bulunmayan, kanaat eden, tahkik açýlýmý kýsýr olan bireylerdir.
Ýnandýrýldýðý her fýrsatta, varlýðýný feda ederek yüreklerini ortaya koyarlar, asla güçlerinin hesabýný yapmazlar, Allah ne verdiyse diyerek baþlarlar. Böyle davranmak zorunda olduklarýna inanýrlar, asla geleceðin hesabýný yapmazlar ve bunlarý da bir fazilet olarak telakki ederler.
Hizmetlerinde kusur etmedikleri malum efendilerin bir kýsmýnýn sadist, egoist ve þahsiyetsiz kiþiler olduklarýný bir türlü anlayamazlar. Çünkü yapýlarýnda asla kötülük bulunmaz, ön yargý açmazý taþýmazlar, sadakati mutlak sayalar, aksi bir davranýþý ihanet olarak telakki ederler. Samimi olmanýn bunu gerektireceðine inanýrlar. Efendi makamýný müstekbirce elde eden malum kiþiler yiðit, mert, maksatsýz, samimi, fedakâr olan bu insanlar sayesinde kuvvet bulurlar.
Civanmert insanlarm hak ve hukukunu ve gelecekteki durumunu ihmal ve inkâr etmeyi her zaman baþarýrlar. Meselenin aslý özünü al, posasýný kaldýr at, kimseye görünmesin ve sakýn ses çýkarmasýn, eline biraz ulufe tutuþturun yeter derler. Vefakâr insanýmýz güç ve kuvvetten düþtüðü için, iþveren olan efendi duruma el koyarak hemen talimatýný vermiþtir zira varlýkta vefanýn anlamý yoktur.
Gücün ve baþarýnýn kendiyle orantýlý olduðunu vurgulamaktan zevk alýrlar.
Faziletin ve ülfetin kendilerinden kaynaklandýðýný, her fýrsatta öne çýkararak yandaþlarýna imada bulunurlar. Asliyet’in kimlere ait olduðunu bildikleri halde korkularýndan itirafta bulunamazlar.
Maddesini, manasýný ve namusunu hiç çekinmeden emanet ettikleri bu insanlardan bir sadakatsizlik olmayacaðýný çok iyi bilirler. Bunun için her zaman istismar ederler ve mazi denkliðinde gönül eðlendirirler. Bunca haksýzlýðýn neticesini karmaþýk kiþiliklerinden hesaplayamazlar. Maddenin fevkalade bir manasý vardýr. Mana ikliminde maddeleþmeyi baþaranlarýn asla manasý yoktur zira insaný insan yapan mana derinliðidir.
Mutlak bir hesap gününün olduðuna iman ederek, hareket ve tavýrlarýmýzý, çalýþanlarýmýzý asla ihmal etmemeliyiz, netleþtiremezler.
Mustafa CÝLASUN