Ufak bir çaðrýþým oyunu oynayalým. Bir kelime vereceðim ve siz de çaðrýþýmlarla kafanýzda beliren birkaç kelimeyi ya da durumu sýralayacaksýnýz. Daha sonra da birçoðunuz oluþturduðunuz bu listeden ötürü kendinizi kötü hissetmeniz gerekirken pek azýnýz bunu yaþayacaksýnýz.

Ýsterseniz arþivlerde yüzlercesi olan ancak her seferinde tekrar tekrar ýsýtýlýp önümüze haber diye konulan þeyleri sindirdiði için organizmanýzý, isterseniz medyayý, isterseniz sadece bir kýsým medyayý takip eden kendinizi veya eþinizi dostunuzu suçlayabilirsiniz. Ya da boþverin, verileni sindirmeye devam edin. Sanýrým bu sonuncusu biraz da farkýnda olunmayan bir aþinalýktan olsa gerek daha rahatlatýcý.

Kelimeyi veriyorum.

Dediðim gibi aklýnýza gelen birkaç kelimeyi / durumu sýralayýn ve sonra da biraz utanýn. Evet, sanýrým bu daha doðru bir ifade.

Kelime: “Yüksekova”.

...

Evet, birazdan pek çoðunuzun aklýna gelen þeylerden birkaç tanesini bulacaksýnýz. Uzun uzadýya bir liste yapmadým; ancak mantýk ayný, bunun gibi þeyler geldi çoðunuzun aklýna sanýrým.

1     Eroin (‘toz’ ve ‘uyuþturucu’ da kabul)
2     Son model arabalar (Gaye Boralýoðlu'nun deyiþiyle 'jeep' de kabul)
3     Hamile bir kadýn kýzakla þehre götürülür
4     Doktor gitmez, giden zaten istifa eder
5     Yüksekova Çetesi (Büyük olasýlýkla kötü olan çete deðil Yüksekova olarak kaldý aklýnýzda)
6     Bireysel deneyimleriniz: askerlik yapmýþsýnýzdýr, öðretmen olarak gitmiþsinizdir vs.

Bunlardan ilk 5’i için kendinizi kesinlikle suçlu hissedebilirsiniz. Ýlk ikisinde haksýz genellemeler, sonraki ikisinde bazen asparagas, bazen haber programlarýnýn saatini doldurma niteliðindeki haberler yapma saplantýsý. Beþincisi için belki biraz yüzeysel takip ediþ veya kulaktan dolma bir iki laf.

Çok büyük yanýlgýlar var oysaki…

1- Yüksekova’da herkes eroin ile geçiniyor olsa þehirde 50 binin üzerinde 'jeep' ya da son model araba olurdu. Ortalýkta çokmuþ gibi görünen ufak bir azýnlýk üzerinden yapýlan çok büyük ve haksýz bir genelleme ciddi bir kesimi rahatsýz etmekte. Ekmek derdinde olan, sofrada otururken çoluðuna çocuðuna, eþine ya da Gaye Boralýoðlu’nun deyiþiyle, ama içeriði ve maruz kaldýðý düþünülen yaþantýlarla kesinlikle deðil, “karýsýna” daha iyi, güzel bir sofra sunamayan ve bu yüzden her lokmasýnda ezilip büzülen insanlar da var ve bunlar çoðunlukta. Ýþsizliðin dorukta olduðu, sýnýrlarýn kapatýlmasý ve köy boþaltmalarýyla tarým ve hayvancýlýðý felç olan insanlarýn pek çoðu yarý aç yarý tok yatmakta... Yüksekova’da kaçak elektrik kullanýmý %65 diye bir haber okumuþtum. Þehrin %65’i kaçak kullanma riskini alýyor. Buna bu riski alamayan yüzdeyi de eklerseniz eðer þehrin kaçta kaçýnýn jeep’le dolaþma ihtimalinin kýyýsýndan geçebileceðini ya da medyanýn nasýl olur da bunca devasa bir yüzdeyi görmezden geldiðine þaþýrabilirsiniz. Bir hane için kaçak elektrik kullanýmý ne kadar parasal getiri saðlayabilir ki? 40-50 YTL mi? Bu kadar az bir miktarýn bile þehrin büyük bir çoðunluðu için belirleyiciliðini bir düþünün. Kaldý ki özellikle köylerde zaman zaman günün %65'inden bile çok bir dilimde elektrik kesintisi olmaktadýr; ancak bu, maruz kalýnan haksýzlýklarla ilgili apayrý bir tartýþma konusudur.

2- Son model arabalar sadece Yüksekova’da yok, dolayýsýyla baþka yerlerdeki her son model arabasý olanýn (kafanýzda somutlaþsýn diye son model arabalarýn yoðun olduðu örnek: Etiler, Baðdat Cad...) temiz parayla dolaþtýðýný aklýnýzdan geçirmeyi aklýnýzdan geçirdiyseniz bile yanlýþ yoldasýnýz. Ya da sýfýrdan ve temiz yoldan çok çok iyi konumlara gelenlerin inandýrýcýlýðýný bir kez daha düþünün isterseniz. Dönelim Yüksekova’ya. Eðer sorgulanacaksa þehirdeki bazý yapýlanmalar, farklý meslek gruplarý da seçilmeli ve bunlarýn birdenbire döndükleri köþelerin sayýca çokluðu sorgulanmalýdýr. Hem belki de son model arabalarýn bir kýsmýný kullananlar Yüksekovalý deðildir. Ne dersiniz, olabilir mi?

3- Yüksekova’daki her son model arabasý olan kiþinin geçim kaynaðý kaçakçýlýk veya uyuþturucu deðildir. Ýyi konumlara emek vererek, dirsek çürüterek gelmiþ pek çok insan var. Yüksekova’dan her yýl ortalama 110 öðrenci üniversiteye girmekte. Bu arada, bu sayýya Süleymaniye Üniversitesi’ne eðitim görmek için gidenler dahil deðildir, ki bu da zaten baþlý baþýna bir sorudur üzerine kafa yorulmasý gereken. Türkiye’nin dört bir yanýna gidip üniversite okuyup sonra da Yüksekova’ya dönüp dershane açan gençler var. Geçen seneye kadar iki dershanesi olan Yüksekova’da bu sene dört dershane var. Bu bir süreç ve þuan meyvelerini veriyor. Bunu bilense sadece biziz, dýþarýsý bizi "jeep"lerimiz ve buna benzer komik söylemler ve bu söylemlerin rahatsýz edici içerikleriyle tanýr. Görülmek, duyulmak istenmez sanki þehirdeki filizlenme. Er geç eriyecektir ama, eriteceðiz üzerimizdeki buzlanmayý... Kendi hukukçularý, gazetecileri, öðretmenleri, doktorlarý, mühendisleri, sosyologlarý, psikolojik danýþmanlarý vs. var bu þehrin. Kendi kendine yetebilecek düzeye gelecektir pek yakýnda.

Bütün bunlarýn eksik veya yanlýþ tanýmalarýn en büyük sorumlularýndan biri medyadýr ve medya psikolojideki “saplanma” tanýmýna uygun hareket etmektedir. Medya bir türlü kendini aþamamakta ve daha iyi, daha nitelikli haberler yapmasý gerekirken ne yazýk ki belli baþlý bir takým býkkýnlýk temalarýna ve bu temalarýn yüzeysel bazý yönlerine takýlýp onlarý çok derinmiþ gibi göstermekle kalmayý kendine vazife saymaktadýr. Gerçi medyayý takip eden nabýz böylesi bir þerbet gerektiriyorsa eðer medya kendince doðru yolda demektir. Ancak bunun böyle olduðunu hiç sanmýyorum. Dolayýsýyla medyanýn sorumluluðu menüsüne farklý ve daha nitelikli þerbetler koymak ve insanlara bunlarý da sunmaktýr. Zira gerçekten nabýzlar var artýk bu þerbetten kusan...

Meyvesini vermekte olan sürecin farklý haberlere ve desteðe ihtiyacý var... Kentin kendi meyveleri tarafýndan pekçok kültürel etkinliðe imza atýlýyor þu sýralar: sergiler, paneller, söyleþiler vs. Ödüllü de bir internet sitesi var ki oldukça kaliteli ve pek çok kiþi tarafýndan düzenli olarak takip ediliyor ve aktif bir þekilde katýlýnýyor (www.yuksekovahaber.com)... Farklý kulvarlarda ilerleyen ve gerek Yüksekova ve çevresinde gerekse batýda birbirinden güzel, saygýn iþler yapan pekçok gencimiz var... Bir öðrenci dayanýþma derneði var: YÖDDER (Yüksekova Öðrenci Dayanýþma Derneði)... AJAR adýnda kendi deyiþleriyle “lokal bir filizlenme” dergisi var. Bir deðiþim-dönüþüm var kentte, bunlar dile getirilmeli...

Tek sorun uzaktan miyop gözlerle bakýlan bu sevimli þehrin (sevimli çok yabancý gelmedi umarým) farklý okunmasý. Bundan ve yakýna gelindiðinde bakanýn taktýðý hipermetrop gözlükten duyulan rahatsýzlýk üzüntü verici.

Son olarak bir soru daha cevaplamak isteyebilirsiniz diye düþünerekten sormak isterim: Þuan 11 bin kiþilik mevcudu olan Boðaziçi Üniversitesi'nde okuyan Hakkarili öðrenci sayýsý kaç diye bir tahminde bulunsanýz? Korkmayýn! Karþýlaþtýklarý güçlükleri ve çoðunda kendi kendilerine aþtýklarý sorunlarý ve uðradýklarý kimi haksýzlýklarý sormuyorum. Sayýyla ilgili bir tahmin bu ya da eðitimde fýrsat eþit(siz)liði üzerine.

...

Bil(eme)diniz, sadece 3 (üç) kiþi!

**** Radikal Genç'te yayýnlanmýþtýr.