“DÜÐÜN YA DA DAVUL” ÜZERÝNE

M.NÝHAT MALKOÇ


     Tiyatro dünyanýn en eðitici, en eðlendirici ve seyirciyle birebir yakýnlaþma açýsýndan en inandýrýcý sanat dallarýnýn baþýnda gelmektedir. Fakat yatýrým açýsýndan baktýðýmýzda tiyatronun, ülkemizin üvey evlat muamelesi gören sanat dallarýnýn baþýnda geldiði rahatlýkla söylenebilir. Türkiye’de Devlet Tiyatrosu olan þehir sayýsý sadece 13’tür. Tiyatrosu olan þanslý iller Ankara, Ýstanbul, Ýzmir, Adana, Bursa, Antalya, Trabzon, Konya, Sivas, Diyarbakýr, Van, Gaziantep ve Erzurum’dur. Oysa bu ülkede 81 tane vilayet vardýr. Ýlçelerin sayýsý bine yaklaþmýþtýr. 13 þehrin dýþýnda kalan yerler tiyatrodan mahrum býrakýlmamalýdýr.

Sanatla yükselecek bu millet… Kültür ve sanat içimizdeki boþluðu bir yere kadar dolduracaktýr. Devlet, tiyatroyu lüks olmaktan çýkarmalýdýr. Günün yorgunluðuyla eve gelen kiþi, bu yorgunluðunu bir tiyatro temsili seyrederek atabilmelidir. Ülkemizde özel tiyatrolar varsa da bunlar devlet tiyatrolarýna nazaran çok pahalýdýr. Bazen Trabzon’a da deðiþik özel tiyatrolar gelmektedir. Fakat bütçesi kýsýtlý olan vatandaþlar bu temsilleri seyredememektedir.

     Geçenlerde(02 Kasým 2007 Cuma günü) Trabzon Devlet Tiyatrolarý Haluk Ongan Sahnesi’nde Trabzon Lisesi öðrencileriyle birlikte “Düðün ya da Davul” adlý oyunu seyrettik. Üç yüz elli kiþilik tiyatro salonu týklým týklým doluydu. Demek ki tiyatroya büyük bir ilgi ve sevgi var. O zaman bu alana daha çok eðilmeliyiz. Temsiller birkaç ayda bir deðil, daha sýk yenilenmelidir. Yýl boyunca gösterilecek oyun sayýsý artýrýlmalýdýr.

Haþmet Zeybek’in yazdýðý “Düðün ya da Davul” adlý oyun Volkan Özgömeç tarafýndan yönetilmiþ. Hemþehrimiz M. Fatih Dokgöz yönetmen yardýmcýlýðýný yapmýþ, ayný zamanda oyunda rol almýþ. Oyunda rol alan diðer isimler de þunlar: “Halil Ayan, Sinem Þahin, Baþak Anat, Fatih Topçuoðlu, Elif Þeker Saka, Erþan Utku Ölmez, Duygu Dokgöz, Birkan Görgün, Aslý Artuk, Ali Boran, Barýþ Çolak, Kerem Uzun, E.Serdar Kurutçu, Mehmet Holep…” Hepsi de rollerini baþarýyla yerine getirip ustalýklarýný bir kere daha gösterdiler.

“Düðün ya da Davul” isimli oyun, bizleri kendi yerel dünyamýza götürmektedir. Söz konusu temsil, bizleri Anadolu ezgilerinde, doyumsuz folklorunda ve yerli deðerler havuzunda dolaþtýrmaktadýr. Bu temsili seyreden herkes oyunda kendinden bir þeyler bulabilmektedir. Bu oyun halk tiyatrosunun en güzel örneði olarak karþýmýza çýkmaktadýr. Buna bir anlamda ‘köy seyirlik oyunu’ da diyebiliriz. Oyunda her þey doðal bir çizgide sürüp gitmektedir. Seyirciler temsilde ev sýcaklýðýný ve rahatlýðýný bulabilmeliktedir.

“Düðün ya da Davul” adlý oyunun özeti þöyle: “Fukara evliliðinin “düzene karþý”, para evliliðinin ise “düzene uygun” olduðunu gösteren oyunda ahlak-para iliþkisi siyasal düzene baðlanýyor. Gelin mutsuzdur çünkü fakir oðlaný sevmektedir. Zaman zaman seyirciyle de söyleþerek sosyal, siyasal taþlamalar yapýlýr. Oyunun dili; köy deyimleri baþta olmak üzere, halkýn çeþitli yörelerinin deyim ve sözleriyle kaba, yer yer saçmaya varan bir halk mizahý ile donatýlmýþtýr. Oyunda canlý söylenen türküler gerçek Anadolu türküleridir.”

Düðün ya da Davul” adlý oyun Türk halk tiyatrosundan çizgiler taþýmaktadýr. Bu yönü, oyunu daha bir yerli ve sevimli kýlmaktadýr. Oyunda baþarýyla canlandýrýlan köylülerin içtenliði, seyredenleri bu kesime daha da yaklaþtýrmaktadýr. Köy kýzlarýnýn þehir özentisi de alaylý bir biçimde dile getirilmektedir. Köy seyirlik oyunlarýndaki meydancýyý burada da görebilmekteyiz. Oyunda köylü kýzlarýnýn kostümleri çok iyi seçilmiþ. Oyuncular tiplemelerde çok baþarýlý görülüyor. Her þey güzel de oyunda argonun biraz fazla kaçýrýldýðýný, sýradan argo ifadelerinin oyunun kalitesine zarar verdiðini söylemeden geçemeyeceðim.

Oyunda konu, müzik ve kostüm birbirini tamamlýyor. Ne diyeyim, ben bu oyundan çok büyük bir keyif aldým. Öðrencilerin de ayný keyfi aldýðýný bizzat gördüm. Bu gibi yerli içerikli oyunlarýn daha çok sergilenmesi gerekir. Bu milletin yabancý deðerlerle süslü oyunlardan zevk almadýðý aþikârdýr. Sizler yerli eserleri sahnelerseniz tiyatro salonlarý seyircilerle dolup taþacaktýr. Oyunda emeði geçen herkese teþekkür ediyorum.