M.NÝHAT MALKOÇ

     Tiyatro, hayatýmýza renk ve ahenk katan görsel bir sanattýr. Her gün ayný hayatý tekrar edip duran insanlar, tiyatroda baþkalarýnýn hayatlarýný seyrederek rahatlýyorlar. Daracýk bir hayatta sýkýþýp kalanlar, tiyatroya giderek duygu ve görüþ alanlarýný geniþletebilirler. Hayata bu açýdan bakýnca, tiyatrosu bulunan þehirlerde yaþayanlarý þanslý görüyorum. Trabzon da bu þanslý þehirlerden birisidir. Çünkü tiyatro bu þehre çok þey kazandýrmaktadýr.

     Tiyatrosu olmayan þehirlerin bu ihtiyacýný ancak turnelerle karþýlayabiliriz. Günümüzde Anadolu insaný turneler sayesinde tiyatro zevkini yaþayabilmektedir. Aslýnda turnelerin daha da artýrýlmasý gerekir. Sahnelenen her oyun Anadolu’yu baþtanbaþa dolaþmalýdýr. Fakat bazý þehirlerimizde oyun oynanacak salon bile bulmak mümkün deðildir.

     Turne kapsamýnda Ankara Devlet Tiyatrolarý tarafýndan sahnelenen “Bir Mahalle Ki…” adlý oyun Trabzon’da sahneleniyor. Oyunu izlemek için Trabzon Lisesi’nin sanatsever öðrencileriyle beraber 07 Aralýk 2007 Cuma günü Trabzon Devlet Tiyatrosu Haluk Ongan Sahnesi’ne gittik. Oyuna büyük bir ilgi vardý. Tiyatro salonu aðzýna kadar doluydu.

     Münir Canar’ýn yazýp yönettiði oyunun dekor tasarýmýný Güven Öktem, kostüm tasarýmýný Sevgi Türkay, ýþýk tasarýmýný Zeynel Iþýk, müziði Kemal Günüç hazýrlarken, dans düzenini ise Hakan Odabaþý ve Nilgün Bilsen yapýyor. Hepsi de iþlerinde birbirinden baþarýlý olmuþ… Oyunun geniþ bir oyuncu kadrosu var. Bu kadroda þu isimleri görüyoruz: Fikret Ergin, Aydýn Uysal, Sabri Özmener, Neþet Erdem, Levent Þenbay, Nejat Armutçu, Ýsmet Numanoðlu, Volkan Duru, Fikriye Musluoðlu, Göktürk Arýkan, Hasan Ataman, Seda Özgiþ, Erengül Öztürk, Halil Ýbrahim Yaman, Murat Kavas, Sinan Hürkardeþ, Sinem Çekerek, Fahrettin Ünal, Fikri Özdemir, Mertol Aytekin, Tolga Ünsal, Hakan Þenlik, Fýrat Erdoðan”

Oyunun hem yönetmenliðini, hem de yazarlýðýný yapan Münir Canar; son dönem tuluat tiyatrosunun önemli temsilcilerindendir. Usta oyuncu günümüz Türkiye’sinin içinde bulunduðu durumu üstü kapalý bir tarzda gözler önüne seriyor. Oyunda bir Ýstanbul mahallesinde muhtar olan Piþekâr’ýn mahalledeki evleri, bakkalý ve çeþmeyi yabancýlara satýþý ile geliþen olaylarý anlatmaktadýr. Baþarýlý bir fars oyunu olan “Bir Mahalle Ki”, ortaoyunu yöntemiyle sahneye konulmuþtur. Oyun aþaðýdaki þiirsel ifadelerle özetlenebilir:

“Bir nefeste yüzyýllarý aþtýk da geldik,
Öyle bir mahalle ki a dostlar, evlere þenlik.
Tellallar çýkarýp bir güzel sattýk,
Alan, niye aldý acaba diye hiç sormadýk.”

Oyunun yazarý ve yönetmeni Münir Canar, ömrünü tiyatro sahnelerinde geçirmiþ baþarýlý bir sanatçýmýzdýr. 1945 doðumlu olan sanatçýmýz 1967’den beri Ankara Devlet Tiyatrosu’nda çalýþmaktadýr. 1983–1984 döneminde “Kanlý Nigar” adlý oyunla Ýsmail Dümbüllü ve Sanatsevenler Derneði’nin en iyi erkek oyuncu ödülünü almýþtýr. Bu önemli sanatçýmýz, televizyonlarýn ilk dizilerinden olan Kaynanalar adlý dizide uzun yýllar Kâtip Kerim rolünü oynamýþtýr. Bunun yanýnda Beybaba, Fýrtýna dizilerinde de rol almýþtýr.

“Bir Mahalle Ki” adlý oyunda þenlik ve müzik hiç bitmiyor. Oyun fasýlla baþlýyor zaten… Davul zurna hiç susmuyor. Oyun erkeklerden kurulu… Kadýnlar oyunun sonundaki dans bölümünde görülüyorlar. Kavuklu’nun karýsýný bir erkek oyuncu canlandýrýyor. Kavuklu ile Piþekâr sürekli çatýþma halinde görülüyor. Kavuklu halký, Piþekâr iktidarý temsil ediyor. Bu da halkla iktidar sahiplerinin birbirleriyle olan münakaþalarýný hatýrlatýyor bize. Son yýllarda Türkiye’de yabancýlara mal satýlmasý, her þeyin peyderpey özelleþtirilmesi eleþtiriliyor burada. Ne zamanki halk bedava olan suyu parayla alýr, sürekli zamlarla karþýlaþýr, iþte o zaman özelleþtirmenin, AB’nin, ÝMF’nin karþýsýna dikilirler.

Bizler Trabzon Lisesi öðretmenleri ve öðrencileri olarak oyundan büyük keyif aldýk. Oyuncularý çok beðendik ve baþarýlý bulduk. Zevkli ve eðlenceli bir sanat gecesi geçirdik.