Elinizin altýnda evirip çevirip bir kenara koyduðunuz sayýsýz kitap orada masanýn üstünde, raftaki yerinde okunmayý bekliyordur. Bir gün baþka bir nedenle-içine koyduðunuz bir fotoðraf, telefon numarasýný kaydettiðiniz bir kâðýt, belki üç beþ cümlelik bir not için- aralanýr. Sonra o notlar içinden alýnmýþken araladýðýnýz sayfaya göz atmak geçer içinizden. Rasgele okuduðunuz o ilk cümle sizi diðerlerini de okumaya zorlayacaktýr. Öykü kiþisi kitapta baþka bilmediðiniz bir ülkenin soðuk kýþlarýný anlatýrken, siz yaz günlerinin sýcaðýnda kumlarýn üzerinde serinlemeye çalýþtýðýnýzý düþünmezsiniz benim gibi. Katya’nýn buzlarýn altýnda yýllardýr duran diri bedenini düþünmeden edemezsiniz. Ýlk gençliðin coþkusu içlerinde, dað tepe aþarak bir kentte ömürlerinin geri kalanýný geçirmeyi mi düþünerek yola çýkarlar? Okuduðum satýrlardan anlayabildiðim o yolculuðun son gününde duyulan kahkaha sesini, bir çýðlýðýn takip ettiði. Buz kesmiþ yüz ifadesi ile arkasýndan bakan rehberin duyduðu korku.

Yýllar sonrasýndan baþlýyor öykü. “Bayan Mercer içeri girdiðinde kocasýný iyi görmedi”. Ýlk cümle ile baþlar gerçek öyküler. Kendini yazdýrdýðý gibi okutuyor da olmalý. Dýþarýdan gelen kadýnýn, kocasýný nasýl bir durumda gördüðü üzerine düþünmenizi saðlar ve türlü varsayýmlarla sizi içine çekmeyi baþarýr. Ben ilk cümleden etkilenip mi okumaya devam ettim öyküyü? Hayýr demeliyim. “onu bulmuþlar” dedi adam. Bu cümle uzun süredir aradýðýmýz bir sorunun cevabýný duymak istermiþ gibi durdurdu beni. Bayan Mercer’in “kimi bulmuþlar” diye sorduðu o odanýn içinde, birkaç eski koltuðu, duvarlarýnda sayýlarý hayli çok fotoðraflarý, eski siyah beyaz bir televizyonu düþünmek bana kalýyordu. “Katya”yý yanýtýný adamýn yaþlý dudaklarýndan sevdiði bir sözcükmüþ gibi çýkardýðýný duyumsayabiliyordum.

Geçen yaz Maðosa’da, o kumsalda ayaklarýmý kumlarýn içine sokmaya çabalarken elimde bulunan kitabýn karakteri Katya’nýn fýrfýrlýðý eteði ile-þimdi öyleydi diye düþünüyorum.- bisikletin üzerinde genç doktorla aðacýn altýnda karþýlaþtýklarý öðleye doðru gidiyorum. O genç ve güzel, en önemlisi diri bir kýzken bu kitabýn Katya’sý ile karþýlaþmamýz kayýp biri ile yeniden buluþmaya benziyor.

Adamýn elinde bir mektup, mutfak masasýnýn önünde durmuþ anlatýyor Bayan Mercer’e. Kadýn “bu adý unutmam imkânsýz daha önce bahsetmedin” diyor. Adamsa her þeylerinin paylaþtýklarý hususunda arka arkaya birkaç cümle daha kuruyor. Bir mektup aldýðýný anlýyoruz sonra, elinde gözlükleri ve o zarfý tutuyor. Burada kapamalý mý kitabý, yoksa o mektubun sonunda mahrem bir yaranýn kanadýðýný mý okumalý? Oysa ilk paragrafta genç kadýnýn buzlarýn altýnda kalmýþ bedeninden bahsetmiþtim. O yolculuða baþladýklarýnda heyecanlýydýlar. Her geçtikleri kasabada biraz daha hedefe doðru ulaþmýþ olacaklardý. Ellerindeki harita bir süre sonra iþe yaramaz olmuþ, sora sora yollarýný bulmaya çalýþýyorlardý. Bazen bir rehber onlara eþlik ediyordu. Olayýn olduðu günde rehber onlarla birlikteydi. Genç kadýnla ayný dili konuþuyordu rehber. Adamsa yeni öðrenmeye baþladýðý o dili tam anlayamýyordu. Arkalarýnda kalmayý tercih ettiðini söylüyor.-herkesin çok eðlendiði fakat sizin daha çok içinize kapandýðýnýz o anlar en çok sesinizin çýktýðý zamanlardýr aslýnda. Garip bir kýskançlýk çöreklenir mi içinize?- adam kýskanmadýðýný ama geride kalmayý tercih ettiðini söylerken gerçekten böyle mi düþünür bilemiyorum. Gece yarýsý Bayan Mercer’in yanýndan kalkýp onun kitabýný, fotoðraflarýný bulmak için karanlýk odasýndan bir hayalet gibi çýktýðýnda öyle olduðunu düþündürüyor. Buzul çaðlarýn içine yuvarlanmadan hemen önce küçük sýrtýndaki çantasýnda taþýyormuþ eþyalarýný. Sayfa aralarýnda yassýlaþmýþ yýlanotlarý vardý. -bende severdim çocukken kitaplarýn aralarýna böyle çiçekler, yapraklar koymayý. Bazý kokularý þimdi bile içimde hissedebiliyorum.- Ýtalya’ya doðru gidiyorlardý. Son yapacaklarý týrmanýþla hedeflerine ulaþmayý düþünüyorlardý ama o gün öyle olmadý.
Bay Mercer’in elinde tuttuðu fotoðrafta Katya ayný olduðu gibi çýkmýþtý. “Uzun bir etek giymiþ, ince, gülümsüyor.” Ya benim o kumsaldaki kitabýmdaki Katya? Genç doktor kasabanýn uzaðýndaki evlerine gitmeye baþladýðýnda o özel bahçesine onu götürürdü. Evin arka tarafýndaki patikayý biraz geçince, orada özel bir köþesi vardý. Birbirlerine dokunmadan saatlerce konuþarak zamaný tüketiyorlardý. Sürekli odasýnda kitaplarýna gömülmüþ yaþlý babasýný da anýmsýyorum. Týpatýp kendisine benzeyen erkek kardeþini de.- Oysa Baþka Bir Ülke’nin Katya’sý yapayalnýz.

Bugünle arasýndaki tek bilinen bað Bay Mercer’den baþkasý deðil. Belki o yüzden onunla ilgili mektubu aldýðý gün çok huzursuz olmuþ ve tüm anýlarý yerlerinden çýkarma vaktinin geldiðini de düþünmüþtür. “Katya’m hamileydi” dediðinde karýsýnýn gözlerini görmeye çalýþýyordu. Sanýrým mutfak masasýndan kalkýp yediði tabaðý yerine koyup oradan çýktý kadýn. Sonra ki günler daha az konuþtular. Ayný evde yaþýyor, birlikte yataða giriyorlar, yemek hazýrladýðýnda kocasýna sesleniyordu ama bir sessizlik tüm evi kaplýyordu. Yaþlarý iyice ilerlemiþ iki insan geçmiþlerinin tüm hayal kýrýklýklarýndan muhtemelen arýnmak istiyorlardý. Altý haftalýk olan bebeði düþünüyordu adam. Hatta bunun için tavan arasýna çýkýp orada bir þeylerin arkasýnda kalan bir ansiklopediyi bulacak ve cenin fotoðraflarýna bakacaktý, gerçek bir bebeðe bakar gibi. Tavan arasýnda günlerce kaldýðý o dönemde birlikte yaptýklarý o yolculuðun her bir parçasýný yeniden anýmsýyordu. O son uyandýklarý güne dönmek mümkün olsaydý… Oteldeki yataklarýndan her zamankinden erken mi kalkýp yola çýkmýþlardý. Bazen çok erkenden yola çýkarlardý. Önce Bay Mercer’ mi uyanýp bakmýþtý Katya’nýn yirmi yaþýndaki güzel yüzüne? Belki siyah saçlarýna da parmaklarý dokunmuþtur. O yaþam dolu gözler aralandýðýnda ýþýmýþ da olmalý.

Katya’nýn Yazý*’ndaki doktor patika yoldan her geçiþinde baþka bir þeyler karþýlaþýyordur. Yaðmur yaðsa orada misafir edilebilir, ertesi sabah birlikte kasabaya dönebilirlerdi. Kimsenin ne dediðine aldýrmayan bir kýzdý Katya. Bisikleti ile kasabaya gelir, alýþveriþ yapar, sonra geri dönerdi. Bazen birlikte çay içtikleri cafedeki oturmalarýný saymazsak hiç kimse ile konuþmak zorunda deðildi. Ona göre daha kapalý erkek kardeþi, sürekli üst kattaki çalýþma odasýnda olan akli dengesi tam olarak yerinde olmayan babasý dýþýnda bir dünya keþfetmesine neden olan genç bir doktor.-bitmesin diye sýkça ara veriyordum kitaba. Tuzlu denizin içinde çok kalmamaya özen gösteriyor, yakýcý güneþin altýnda þemsiyenin gölgesine doðru uzanýyordum. Ötede bir yerlerde baþka bir dünya vardý görüyor ama içine karýþamýyordum.- Belki Katya gibi sürekli yer deðiþtirmek zorunda kalarak yaþayacaktým. Yanýmdaki yüzler sürekli deðiþse de içimdeki yalnýzlýk aynýydý.

O sabah Bayan Mercer’in dýþ kapýdan çýkmasýndan hemen sonra, eski harita elinde göründü Bay Mercer. Kýsa bir not yazýp gitmek zorunda olduðunu, geri döndüðünde her þeyin düzeleceðini karaladý bir kâðýda. Yeniden onunla karþýlaþmaya hazýr mýydý acaba? Küresel ýsýnma sonucu buzlar çözülmüþtü ve çaðlar ötesi kadar uzak bir zamanda kalmýþtý genç kýz. Hâlâ yirmi yaþýndaki bedeni ile orada çürümeden duruyordu. Adam yaþamýnýn son demlerinde bedenine sayýsýz kere sokulduðu kadýna son kez bakacaktý. Elinde mektuplar ve fotoðraflarla aksi bir duruma karþý dünyadaki tek yakýný benim demeye getiriyordu.

Kitabýn arasýndaki telefon numarasýný almýþtým. Okumaya baþladýðým o ilk cümlelerden sonra buraya kadar geldiðime göre Bay Mercer’in o uzun yolculuða çýkýp çýkmadýðýný, Katya’ya son bir kez bakýp aðlayýp aðlamadýðýný da anlatmamý beklersiniz. Elbette bunu yapmamak için nedenlerim yok deðil. David Constantine’nin “Baþka Bir Ülkede” adlý öykü kitabýnýn dilimize Ýnci Ötügen çevirmiþ. On dört öyküden oluþan bu kitap, metis yayýnlarýndan Aralýk 2006’da basýlmýþ. “Baþka Bir Ülkede”, okumanýzý salýk verebileceðim türden bir kitap.






*Kaytanýn Yazý: “Trevanian” takma adlý ünlü Amerikalý romancý Rodney Whitaker’ýn kitabý