Ayrýlýklar her zaman üzer beni. Ayrýlýklarýn en uzaðýna, en ulaþýlmazýna açýlan kapý da ölümdür. Ölüm de her faninin kaçýnýlmaz yazgýsýdýr. Bazý insanlar vardýr ki, onlarýn dehalarý, hayat saçan bakýþlarý, ruhlarý dirilten sözleri, ölümsüzlük diye bir gerçeðin var olduðunu açýkça ortaya koyar.

Okyanustan alýnan bir bardak su, o büyük ummanýn varlýðýný ortaya koyduðu gibi bu yüksek ruhlu insanlar da Sonsuzluðun varlýðýný hayatlarýyla ve de vefatlarýyla ortaya koyarlar. Onlarýn öldüklerine bile inanamayýz. O kadar canlýdýrlar ki biraz sonra hemen þu kapýdan girivereceklermiþ gibi ümitliyizdir. Ancak bu ümidimiz gerçeði asla deðiþtirmez. Giden gitmiþtir bizi bize ve derinlerimizdeki karanlýk yalnýzlýðýmýza býrakýp. Bu saatten sonra, onun Sonsuz hayatta yaþadýðýný bilmekten daha anlamlý bir gerçek yoktur bizim için. Yoksa gerisi zulüm olacaktýr, anlamsýzlýk girdaplarý doðuracaktýr. Bazý insanlar ise, bin yýl yaþasalar da ölüdürler. Çünkü yaþamlarý sadece kendileri içindir ve hiçbir yüreðe yüreklerini klonlamazlar. Ýþleri güçleri, zulümdür, kötülüktür. Ýþte gerçek ölü bunlardýr. Onlar topraða deðil unutulma karanlýklarýna gömülmüþlerdir. Aytmatov ise asla bunlardan biri deðildir.

Bugün biz de büyük bir acýyý, derin bir yalnýzlýðý yaþýyoruz. Büyük Üstad Cengiz Aytmatov en azýndan bedenen aramýzdan ayrýldý. Bizi yalnýzlýðýmýza býrakýp Sonsuzluðuna gitti. 1928 yýlýnda yýlýnda Kýrgýzistan’ýn Biþkek’e baðlý Þeker köyünde doðan Aytmatov, son anýna kadar insanlýk ve Türk-Ýslam dünyasýnýn uyanýþý için çalýþtý. Son anýna kadar diyorum çünkü rahatsýzlandýðý sýrada “Gün Olur Asra Bedel” adlý romanýnýn film çekimlerini gerçekleþtiriyordu.

Belki de onu ölümüne kadar devam edecek olan özgürlük yürüyüþüne iten sebep, çok sevdiði babasýnýn Stalin tarafýndan 1937 yýlýnda katledilmesiydi. Bu onun yüreðinde derin yaralar açmýþtý. Müslüman Türklerin maruz kaldýklarý baskýlar, zulümler, aþaðýlamalar onu daha da cesaretlendirmiþti. Bu düzen böyle gidemezdi. Birileri çýkmalý ve haksýzlýklara karþý kendini siper eylemeliydi. Bizde Mehmed Akif’in Kurtuluþ Savaþý için icra ettiði o büyük rolün bir benzerini de Cengiz Aytmatov, bütün Türk Ýslam dünyasýnýn özgürlüðü adýna üstlenmiþti.

Bir zamanlarýn dünyaya hükmeden bu asil milleti dýþ ve dýþlaþtýrýlmýþ iç mihraklar tarafýndan adeta Mankurtlaþtýrýlmýþtýr. Ýlk olarak “Gün Olur Asra Bedel” romanýnda geçen “Mankurtlaþmak” deyimi Cengiz Aytmatov’un bugünkü Müslüman Türklerin içine düþtükleri acý durumu ortaya koymak için bilinçli olarak dirilttiði, geliþtirdiði çok anlamlý bir deyimdir. Orta Asya kavimlerinden olan Juan Juanlar ele geçirdikleri Kýrgýzlarý Mankurtlaþtýrýrlar. Bunu yaparken onlarýn beyinlerini türlü iþkencelerle ele geçirirler. Yani onlarý köleleþtirirler.

Mankurtlarýn geçmiþle hiçbir baðlantýlarý yoktur. Çünkü hafýzalarýný kaybetmiþlerdir. Aslýnda Mankurtlaþtýrýlmýþ insan, beyni ele geçirilmiþ, maziyle arasýndaki bütün baðlarý ortadan kaldýrýlmýþ insandýr. Ýþte Türk Ýslam dünyasýnýn içine düþtüðü bugünkü büyük bunalýmlarýn ardýnda bu Mankurtlaþtýrýlmýþlarýn büyük payý vardýr. Aslýnda hepimizde biraz Mankurtluk vardýr ve bizler, öncelikle bu Mankurtluktan kurtulmanýn þerefli mücadelesini vermeliyiz.

Bugün Cengiz Aytmatov’un ardýndan dökülecek gözyaþlarýnýn, yakýlacak aðýtlarýn fazla da bir önemi yoktur. Onun ruhunu þâd etmenin yegâne yolu öncelikle bütün eserlerini tek tek okumak, ardýndan bu büyük insanýn vermek istediði mesajý iyi bir þekilde kavrayarak özgürlük yolculuðuna ilk adýmý atmaktýr. Mankurtluktan kurtulmanýn yegane yolu da hafýzamýza kavuþmak; maziden, tarihten koparýlan benliðimizi yeniden o þanlý geçmiþimizle buluþturmaktýr. Yapacaðýmýz iþ, her daim ecdadýmýzýn yaptýklarýyla övünmekten öte, maziden ilham alarak yeni bir istikbal oluþturmaktýr.

Boþ konuþmalarý, boþ iþleri bir kenara býrakarak kitaplarýn aydýnlýðýyla yýkanmamýzýn zamaný geldi de geçiyor. Bizi köleleþtiren cehaletimizi, ilimle, irfanla yenmemiz gerekiyor. Arþivlerde çürümeyi bekleyen binlerce yýllýk kitaplarýmýzý, belgelerimizi okuyamadan, anlayamadan hafýzamýza kavuþmamýz imkansýzdýr. Þiddeti, nefreti bir kenara býrakarak hayal kurmanýn, mutlu geleceði kurgulamanýn büyük gücüne eriþmemiz gerekiyor. Tüm kötü huylarýmýzý bir kenara býrakarak, özümüzde var olan güzel ahlakýmýzý ortaya koymamýz gerekiyor. Ýþte Aytmatov bunu baþarmýþtý ve bize de bu ulvi yolu göstermiþti.

Cengiz Aytmatov bir yýldýz gibi aramýzdan kaydý. O bir kutup yýldýzýydý. Yolunu kaybetmiþ bu milletin hatta insanlýðýn önünde giden asil bir rehberdi. Aramýzdan ayrýldýðý için kederliyiz ama vasiyetini bildiðimiz için de mutluyuz. Onun vasiyeti Mankurtluktan kurtulmaya çalýþmamýzdan baþka da bir þey deðildi. Aðlamak, sýzlanmak yerine bir saniye bile durmadan özgürlük yolculuðumuza devam etmeliyiz. Okumalýyýz, çalýþmalýyýz, araþtýrmalýyýz ve ruhumuza vurulan bütün prangalarý nefret ve þiddet yollarýna süluk etmeden bir bir parçalamalýyýz. Türk Ýslam dünyasýnýn ve güzel ülkemiz Türkiye’nin geliþmesinin, ilerlemesinin baþka da yolu yoktur.

Hâla ne diye duruyorsunuz? Cengiz Aytmatov’un eserlerinden birisini okuyarak bu yolculuða baþlayabilirsiniz. Ben de birazdan “Gün Olur Asra Bedel” romanýný okumaya bir kere daha baþlayacaðým ve bu büyük insana dualarýmla kanatlanan þükranlarýmý sunacaðým.

Cengiz Aytmatov gitti, üzgünüm. Ancak aranýzda uyanmayý bekleyen on binlerce AYTMATOV’un varlýðýný derinden derine hissediyorum. Eminim ki Cengiz AYTMATOV da þu anda sizlerin yüreklerinizde canlanan özgürlük filizlerinden hissesini alýyordur. Bu filizler güle dönüþtüðünde, hep birlikte AYTMATOV’un kabrini ziyarete gideceðiz ve bu büyük rehbere teþekkürlerimizi sunacaðýz. Tüm benliðimizle haykýracaðýz:

“Bizi ve tüm insanlýðý Mankurtluktan kurtaracak yollarý öðrettiðin için teþekkürler Özgürlük Savaþçýsý!”