Nie, her dönem en çok eleþtirilen düþün adamý olmuþtur. Kimi faþizme yol açtý der, kimi dizgeci olmamakla suçlar. Aslýnda bu algý yanýlgýlarý; Nie’deki ‘üstinsan’ ve ‘sonrasýz dönüþ’ kavramlarýnýn birbirinden ayrý düþünülmesinden kaynaklanýr.
Zaten üstinsan ancak sonrasýz bengi sayesinde mümkündür. Bu iki kavramý birbirinden ayýranlar; ya Nie’nin en çok korktuðu insan tipi olan ‘pazaryerinde sineklik olanlar’dýr ya da özellikle bu yola baþvururlar ki kendi düþüncelerini dikte edebilsinler.
Nie okumak ters düþünmek demektir. Nie okuyan ve anlamaya çalýþan insan önce bireyleþir, sonra zihinsel evrimleþme aþamasýna kapý açar.
Nie’nin diðer filozoflardan farký; olaný ve olacak olaný yazmasýdýr. Örneðin gelmiþ geçmiþ en büyük düþün adamlarýndan biri olan Marks, olmasý gerekenleri yazmýþtýr. Aristo’nun tasýmlarý, Kant’ýn önermeleri hep olmasý gerekenlerdir. Nie’nin dünyasýnda ise sadece olan ve olacak olan vardýr. Yani insan vardýr. Nie’yi faþizmle suçlayanlar bu hümanizmayý anlayamayanlardýr.
Sonrasýz bir þekilde üstinsan olmaya doðru döndüðümüze göre, ereðimizin daha insancýl bir dünya olmasý gerekmez mi? Bu da bizi Nie’deki hümanizmaya tekrar götürmez mi?
Üstinsandaki kasýt; boyunduruk kabul etmeyen birey olabilmek ve sonrasýz bengi sayesinde bunu ölümsüzleþtirmektir.
Nie insaný tanrýlaþtýrýr. Tanrýyla sorunu da bu yüzdendir. Nie’deki insan hiçbir emri sorgusuz sualsiz kabul etmez.
Nie’nin kelimeleri de özgürdür. Bazen cümlenin anlamýna ters bir kelime o cümle içinde geçer. Bunun amacý; okuyanýn zihninde o kelimenin çýnlamasýdýr. Okuyan, okuduktan sonra düþünür durur…