..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Hayaller olmasaydý, umutlar dünde kalýrdý. - Dolmuþ atasözü
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Ýnceleme > Dil > Oðuz Düzgün




21 Mart 2009
Ab'nin Yeni Dil Arayýþý ve Türkçe  
Oðuz Düzgün
Avrupa’daki ýrkçýlýða varan milliyetçilik baskýsý, gelenekler ve kültürel alýþkýnlýklar; Türkçe’nin hak ettiði yere gelmesini bir müddet geciktirecektir ama çaðdaþ dünya, Türkçe’nin muhteþem düzeninden uzun bir süre uzak kalamayacaktýr.


:BGCC:
Avrupa Birliði, Anglo-Sakson dillerinde var olan cinsiyet ayýrýmcýlýðýndan oldukça rahatsýz gözüküyor. Son dönemde yaþanan geliþmeler de bu gerçeði açýkça gözler önüne seriyor. Bildiðimiz gibi günümüz Avrupasýnýn temellerini atan pek çok bilgin ve felsefeci de Anglo-Sakson dillerindeki bu cinsiyet ayrýmcýlýðýndan ve düzensizliklerden þikayet etmiþlerdi. Din ve inanç konusundaki mantýk dýþý görüþleriyle tanýnan ünlü evrimci Richard Dawkins bile “Tanrý Yanýlgýsý” adlý kitabýnda, Ýngiliz dilindeki cinsiyet ayrýmcýlýðýndan þikayet ederek, mantýklý bir tespitte bulunmuþtu.

Hatta Anglo-Sakson ve Latin dillerindeki düzensizliklerden kurtulmak amacýyla vaktiyle bir yapay dil bile geliþtirilmiþti. Esperanto adý verilen bu dilde diþi erkek ayrýmcýlýðýna son verilmeye çalýþýlmýþ, gerçekten de Anglo-Sakson dillerinden daha düzenli –Türkçe’ye benzer- bir dil sistemi oluþturulmuþtu. Ancak bu yapay dil de çoðunlukla Anglo-Sakson, Yunan ya da Latin dillerinden alýntý kelime ve eklerle, tamamen batýyý temsil eden bir iþaretler sistemine dönüþerek dünya dili olma þansýný kaybetmiþtir. Bu yapay dil çeþitli zorlamalarla Avrupa’nýn resmi dili yapýlsa bile, bu dil, doðal bir dilin sýcaklýðýný, insaniliðini asla yansýtamayacak, yapay bir cemaat dili olmaktan öteye gidemeyecektir. Üstelik Anglo-Sakson dillerinde var olan bazý mantýksýzlýklarý düzeltmek yerine ýsrarla aynen yaþatmaya devam etmiþ olan bir dildir bu yapay dil. (Bkz. http://www.izedebiyat.com/yazi.asp?id=41185 )

Avrupa’nýn düzenli bir dil arayýþý ile güzel dilimiz Türkçe arasýnda nasýl bir iliþki kuracaðýmýzý merak edenleri de fazla bekletmeyelim ve hemen konuya geçelim. Avrupa Birliði liderlerinin hazýrladýðý rehber, “toplumsal cinsiyet açýsýndan yansýz” bir dil oluþturulmasýný hedeflemesi yönüyle, güzel dilimiz Türkçe’yi iþaret ediyor gibi görünmektedir. Çünkü binlerce yýldan beri pek çok farklý coðrafyada, pek çok farklý topluluk tarafýndan konuþulan Türkçe, cinsiyet ayrýmcýlýðýna geçit vermeyen yegane dünya dillerinden birisidir. Üstelik pek çok dilde var olan birbirinden farklý güzellikler gibi Türkçe’nin akýllara durgunluk veren inanýlmaz düzeni de, Kur’an-ý Kerim’de geçen, “Göklerin ve yerin yaratýlmasý ile dillerinizin ve renkle¬rinizin ayrý (farklý ve deðiþik) olmasý da, O’nun ayetlerin¬dendir. Hiç þüphe yok bunda, âlimler için gerçekten(alýna¬cak dersler) vardýr.” (Rum 30-22) ayetlerinin bir çeþit tefsiri gibi durmaktadýr. Yüce Allah bu ayetleriyle diller, gökler ve yerin düzeni arasýndaki paralelliði, bilhassa alimlerin dikkatlerine sunmuþtur. Bunu da en güzel anlayacak kimseler, her biri kendi alanlarýnda ihtisaslaþmýþ olan bilim adamlarý olacaktýr. Demek ki gökleri ve yeri yaratan Zat kimse, dilleri de düzenli bir sistem þeklinde, tekamülden tekamüle geçirerek yaratan ayný Yaratýcýdýr. Pek tabii ki insanoðlu, kainatýn düzenini bozabildiði gibi, sýnýrsýz tahrip gücüyle dillerin düzenini de bozabilmektedir. Rum Suresi’nde geçen “41-Ýnsanlarýn ellerinin kazandýðý yüzünden, karada ve denizde fesad çýktý ki, Allah yaptýklarýnýn bir kýsmýný kendilerine tattýrsýn; ta ki kötülüklerinden dönsünler” mealindeki ayet, dillerdeki bozulmalarýn nasýl oluþtuðunu da bize açýklamaktadýr.

Bütün diller, az veya çok, Kün! fabrikasýndan çýktýklarý o ilk günkü kökenlerindeki düzenli ve mantýklý pek çok özellikleri maalesef günümüzde kaybetmiþlerdir. Buna raðmen köken diller, yaratýlýþlýklarýndaki pek çok düzeni de kendilerinden sonra gelen dil sistemlerine bir þekilde aktarmayý baþarmýþlardýr. Ýþte güzel dilimiz Türkçe de köklerindeki düzeni günümüze taþýmayý baþarmýþ dillerden birisidir. Kendilerine has özellikleriyle diller, her dönemde birbirinden önemli görevler ifa ederek insanlýðýn yardýmýna koþmuþlardýr. Dillerin en önemli görevi olan iletiþim görevi, medeniyetten çok uzak kabilelerin bile aralarýnda anlaþmasýný, kültürel ve tarihi birikimlerini kendilerinden binlerce yýl sonrasýna aktarmalarýný saðlamýþtýr. Bazý diller de anlam derinlikleri, müzikal yapýlarý, manevi çaðrýþýmlarý vb. yönleriyle diðer dillerden ayrýlmýþlar, kutsal dinleri temsil eden diller haline gelmiþlerdir. Örneðin Kur’an-ý Kerim’in dili olan Arapça, insanlarýn dini ihtiyaçlarýna cevap vermesi gibi pek çok yönüyle kendisiyle yarýþýlmasý imkansýz özelliklere sahiptir.
Güzel dilimiz Türkçe ise bu asrýn dünyasýnýn dil ihtiyaçlarýna cevap verecek özelliklere sahip gözükmektedir. Bir yönüyle bilgisayar asrý sayýlabilecek bu asýr, mantýklý bir bilgisayar diline de muhtaçtýr. Türkçemiz, muhteþem analitik yapýsýyla ve çok az istisnasý olan düzeniyle bilgisayar dili olarak adlandýrýlabilecek yegane dillerden birisidir. Avrupa Birliðinin ihtiyaç duyduðu, cinsiyet ayrýmý yapmayan dil de Türkçe olarak belirginleþmektedir. Öncelikle þunu belirtelim ki, Türkçe’deki kelimelerde diþi-eril ya da nötr ayrýmý yoktur. Artikelsiz bir dil oluþu da Türkçe’nin düzen hanesine bir artý olarak yazýlmalýdýr.

Elbette her millette olduðu gibi Türklerin muhayyilesinde de evrendeki bazý varlýklara diþilik ya da erkeklik verme eðilimi vardýr. Ancak bu mutlak bir ayrým deðil, içinde yaþanan kültürün, geleneðin evrene yansýtýlmasýyla ortaya çýkan ve zamanla deðiþebilen sanal bir ayrýmdýr. Kültür, gelenek ve medeniyet deðiþtikçe Türklerdeki bu bakýþ açýsý da deðiþir. Bir zaman ya da bir mekanda diþilere uygun görülen bir varlýk ismi, baþka bir zaman ve de mekanda erkeklere daha uygun görülebilir. Bu ise Türk muhayyilesinde varlýklarýn mutlak manada diþil ya da eril olmadýðýný açýkça göstermektedir.

Türkçe’de Ýngilizce’de ya da Almanca’da olduðu gibi ünvanlarda ve meslek belirten kelimelerde diþi erkek ayrýmý yapýlmaz. Elbette Türkçe’nin bir lehçesi olan Osmanlýca’da, Arapça ve Farsça’nýn etkisiyle hem diþiler hem de erkekler için ayrý ekler, ayrý kelimeler kullanýlmýþtýr. Ancak bu ekler ve kelimeler ya Farsça, ya da Arapça kökenlidir. Üstelik bu ayrýmýn mutlaka olmamasý gerektiði kabulü de öznel bir kabuldür ki, sadece bu kabul nedeniyle Osmanlý Türkçesinin, Arapçanýn ya da Ýngilizce gibi dillerin cinsiyetçi yapýlarý asla yadýrganamaz. Bu çalýþmada da bizim derdimiz cinsiyet ayrýmý yapmayan dillerin üstün, cinsiyet ayrýmý yapan dillerin kötü diller olduðunu ortaya koymak asla deðildir. Baþka bir bakýþ açýsýyla cinsiyet ayrýmý yapan dillerin bu ayrýmý kadýnlara duyduklarý saygýdan ya da çok gerekli bazý amaçlardan dolayý yaptýklarý söylenebilir. Bu dilsel ayrýmlarýn kendi içinde tutarlý pek çok faydasý da olabilir. Bizim konumuz bu ayrýmcýlýðýn zararlý olduðunu açýklamak ya da ispatlamaya çalýþmak asla deðildir.

Sadece þunu iddia ediyoruz: "Avrupa Birliðinin, Felsefecilerin, Biliþim sektörünün aradýðý özelliklere sahip yegane dillerden birisi Türkçedir." Bu dilde kadýn ve erkeðe “sayýn” ifadesiyle hitap edilir. 3. tekil þahýs zamiri Anglo Sakson dillerinde olduðu gibi, diþiler, erkekler ve de cansýz varlýklar için 3 tane deðildir. Bir tek 3. tekil þahýs zamiri vardýr ki, bu “O” zamirinden baþkasý deðildir. Diþi için de, erkek için de hatta cansýz varlýklar için de ayný zamir kullanýlýr.

Türkçe’mizin mantýðýnda bütün varlýklar eþit kabul edilmektedir. Bu canlý-cansýz, kadýn-erkek, hayvan-bitki ayrýmý yapmayan, bütün kainatý bir bütün olarak kabul edilen bütüncül bir felsefenin ürünüdür. Kur’an-ý Kerim’in “Göklerdeki ve yerdeki her þey Allah’ý tesbih etmektedir. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.” mealindeki ayetini Türkçe’nin bu yapýsý adeta tefsir etmektedir. Sonsuzluk karþýsýnda bütün kainat hiçbir ayrýma tabi tutulmamacasýna “O”dur. Aslýnda gerçekte “O”ndan baþka da bir “O” yoktur. Yani “her þey “O”ndan gelmiþ, yine “O”na gidecektir.” (Ýnnâ lillâhi ve innâ ileyhi râciûn) Matematiksel ifadesiyle “Sonsuz – Sonsuz = Sonsuz” ve dahi “Sonsuz +Sonsuz = Sonsuz” Ýþte güzel dilimiz Türkçe’nin ortaya koyduðu bu felsefe günümüz dünyasýnýn da muhtaç olduðu bir gerçeði içinde barýndýrýyor. Yunus’un dilinde “Yaradýlaný Yaradan’dan ötürü hoþ görme” olarak þekillenen bu felsefe, güzel dilimizin yapýsýnda da kendini bu þekilde gösteriyor.

Türkçe’de feminin(diþil) ya da masculin (eril) bir artikel yapýsý olmadýðýndan bahsetmiþtik. Türkçe’de kelimeler, baþlarýna herhangi bir artikel getirme gereði duyulmadan cümle içinde kullanýlýrlar. Anglo-Sakson dillerinin çoðunda durum böyle deðildir tabii ki. Örneðin Almanca’da kelimeler, diþil, eril ve nötür olmak üzere üçe ayrýlýrlar. Bu kelimelerin baþlarýna getirilen artikeller de farklýdýr. Eriller için “der”, diþiller için “die”, nötürler içinse “das” artikeli kullanýlýr. Elbette bu artikellerin, dativ, genitiv, akusativ, singular (tekil) ve plural (çoðul) þekilleri de birbirinden farklýlýklar gösterebilir. Türkçe’de bu zorluklarýn hiçbiri yoktur. Yine Anglo-Sakson dillerinde pek çok düzensizlikler bulunmaktadýr. Örneðin Almanca’da bir kelime 8-9 farklý þekilde çoðul yapýlabilmektedir. Türkçe’de ise bir kelimeyi çoðul yapmanýn yegane yolu o kelimeye –ler çoðul ekini eklemektir. Bu gibi düzensizlikler Türkçe’de bulunmaz. Yine Ýngilizce gibi dillerde yüzlerce düzensiz fiil bulunmaktadýr. Bu fiillerin tamamý ezberlenmelidir. Bu gibi fiiller edilgen (passiv), geçmiþ zaman ve geniþ zamanda farklý þekillere girerler. Türkçe’de ise filler tamamýyla düzenlidirler. Asla bükülmezler. Sonlarýna aldýklarý eklerle tamamen mantýklý bir þekilde zamanlarý, kipleri oluþtururlar. Elbette Anglo-Sakson dillerinin de pek çok güzellikleri; diðer dillerden faydalý özellikleri vardýr ama bu dillerin cinsiyet ayrýmcýlýðý, tutarlýlýk ve düzen yönlerinden Türkçe’den geride olduklarý kesindir.

Avrupa Birliðinin bugünkü hakim felsefi anlayýþý muhtemelen “cinsiyetten arýndýrýlmýþ bir dil arayýþýnda” az önce yukarýda sözünü ettiðimiz mistik hakikatleri göz önünde bulundurmayacaktýr ama bu maddeci anlayýþ, düzenli olan ve cinsiyet ayrýmý yapmayan Türkçe’yi de göz ardý edemeyecektir. Sadece maddeci bir anlayýþla bakýlsa bile Türkçe, Avrupa Birliðinin aradýðý dildir. Muhteþem düzeniyle ve cinsiyet ayrýmcýlýðý yapmayan yapýsýyla Türkçe, geleceðin Avrupa hatta Dünya Dili olmaya adaydýr. Avrupa’daki ýrkçýlýða varan milliyetçilik baskýsý, gelenekler ve kültürel alýþkýnlýklar; Türkçe’nin hak ettiði yere gelmesini bir müddet geciktirecektir ama çaðdaþ dünya, Türkçe’nin muhteþem düzeninden uzun bir süre uzak kalamayacaktýr.





Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.


Yazarýn Ýnceleme ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Yurtdýþýna Kitap Gönderin
Kur'an-ý Kerim ve Arsenik'te Yaþayan Bakteriler
Wikileaks: What I Know It Leaks...
Obama'nýn Mektubumuza Cevabý
Mevlânâ Ýranlý mý?
Almanya'da Barýþ ve Türkçe Rüzgârý

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Sen Var Ya Sen! [Þiir]
Çakkýdý Çakkýdý [Þiir]
Bâlibilen Dilinde Þiir [Þiir]
Üç Boyutlu Þiir [Þiir]
Miraciye [Þiir]
Saðanak Sen Yaðýyor [Þiir]
Bülbüller Þehri Ýstanbul [Þiir]
Türkçe Hamile Beyanlara [Þiir]
Burasý Sessiz Biraz [Þiir]
New Orleans'lý Siyahi Kirpiklerin [Þiir]


Oðuz Düzgün kimdir?

Yazar edebiyatýn her alanýnda çalýþmalar yapýyor.

Etkilendiði Yazarlar:
Bütün yazarlardan az çok etkilendi. Zaten insanoðlunun özelliði deðil midir iletiþimde bulunduðu varlýklardan etkilenmek?


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Oðuz Düzgün, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.