Her Türk insanýnýn, bir annenin çocuðuna isim koymasýndan tutun da, bir bakkalýn tabelasýna, bir öðretmenin dersi anlatýrken kullandýðý kelimelere, bir müellifin eserinde Türkçenin huzur ve âhengini yakalamasýna, bir sanatçýnýn sanatýný icra etmesine kadar daha bir çok alanda þuur sahibi olmasý gerekmektedir. Dil, kimsenin tekelinde veya tasarrufunda deðildir. Konuþulan Türkçe bin yýllarca kendi varlýðý idâme ettirmiþ ve ona kullanýldýðý kiþilerce insaflý, þuurlu davranýlmýþtýr. Hiçbir cemaat veya topluluk, o ülkede var olan dil müessesesini yok sayamaz. Bunu yürütecek olan mercii Türk Dil Kurumu’dur.

Dil, din, sanat, tarih, vatan, devlet, hukuk, iktisat, örf-âdet gibi bir kültür deðeridir. Bu deðer iyi anlaþýlmalý ve yerinde korunmalýdýr.

Eðitim ailede baþlar. Okul ve çevre ile biçimlenir. Hatta denilebilir ki en büyük mesuliyet öðretmenlere düþmektedir. “Öðretmenler! Yeni nesil sizin eseriniz olacaktýr” düsturuyla harekete geçen her öðretmen muvaffakiyete erecektir. Her öðretmen, öðrenciye önce ilim ahlâkýný vermeli, ardýndan uzman olduðu dalla ilgili bilgileri nakletmelidir. Zeminsiz bir yolda, yalpalaya yalpalaya (þuûrsuzca) ilerlemeye çalýþan öðrenci -daha geniþ manada yeni nesil- gün gelir nerede ne yapacaðýný bilmeyen fertler olarak karþýmýza çýkar. Pekâlâ, bu tabloyu oluþturan sebepler düþünüldüðünde açýklama olarak karþýmýza ömrünü Türkçeye, Türk kültürüne adamýþ bir þahsiyet, Sâmiha Ayverdi çýkar. Dinleyelim:
"Tarihin doðru konuþan dudaðý bütün âvâzý ile seslenmektedir. Duyalým.. Binlerce yýllýk Türk tarihinin feryatlarýna artýk kulaklarýmýzý týkamaktan vazgeçip emrince yolumuzu doðrultup kendi kendimizi tahrip ve imhâ gafletinden kurtulalým. Zira bu fýrsat, son fýrsattýr."

Teknoloji ve Dil

Bir millet eðer uyanýksa, azim içerisindeyse, kendi geleneðini diðer milletlere duyurma çabasý içinde olur. Burada asimile kavramý, þimdiye kadar kurulan Türk devletleri için hiçbir surette geçerli deðildir.
Bu minvalde; bir ülkedeki insanlarýn çalýþýp, yeni sanatlar ortaya koymalarý gerekmektedir. Burada hurafe, önyargý gibi kiþileri sýnýrlandýrýcý kavramlara yer verilmemelidir. Böylece vücuda getirilen teknolojik eserler ve aletler, çýktýðý ülkenin imzasýný taþýyacak, uluslar arasý oturumlarda kendi mührünü de basmýþ olacaktýr. Ülkemizde kullanýlan özellikle cep telefonu, beyaz eþya, bilgisayar ve bilgisayar parçalarý yabancý kökenli isimlere sahipler.

Hiçbir millet veya topluluk yoktur ki baþka toplumlardan kelime ve kültür alýþ veriþi yapmamýþ olsun. Bu tabiidir, fakat asýl konuþulan dilin yapýsý her türlü tehdide karþý muhkem olmalýdýr. Diðer dillerden alýnan kelimelerin belirli bir “dil gümrüðü”nden geçmesi gerekmektedir. Bu, Türk halkýnýn dilimize giren kelimeleri özümsemesi, ona kendi “ses mimarisini” vermesi anlamýna gelir.
Dolayýsýyla dil öyle bir varlýktýr ki, sosyal bilimlerin yanýnda fen bilimlerini de çok yakýndan ilgilendirmektedir.

Bununla beraber;
• Okullarýmýzda verilen Türkçe derslerinin ders saatleri artýrýlmalý, bu konularda toplantýlar sýklaþtýrýlmalýdýr.
• Ýzlenilen televizyon programlarýna dikkat edilmelidir.
• Arkadaþ ortamlarýna dikkat edilmelidir.
• Öðretmenlerin okul içindeki özverisini okul dýþýna da sürdürmeleri gerekmektedir.
• Okulda öðretilen Türkçenin dýþýnda, okul çevresinde de milli dilinin yapýsýný ve Türk dilinin tarihinin derinliði ve inceliði hakkýnda sunumlar yapýlmalýdýr.
. Öðretmen (özellikle Türkçe öðretmenleri) öðrencilerin psikolojik yapýsýný iyi tahlil etmeli ve buna uygun hareket etmelidir. Eðer öðretmen bu konuda yetersizse, kendini yetiþtirecek faaliyetlerde bulunmalýdýr.
• Türk dilini zevkli ve alýmlý þekle getirmenin yollarý aranmalýdýr. (Ülkemizde yýllýk kitap okuma süresi kiþi baþýna dört (4) saniyedir. Japonya’da bu rakam yirmi dört (24) dakikaya çýkmaktadýr. Gazete satýþ miktarý da bunun gibidir.)
• Türk dili üzerindeki tehdit unsurlarýný iyi teþhis etmeli ve bunlarýn önü kesilmeli, olayýn vehâmeti herkesçe anlaþýlmalýdýr.

Merhum Muharrem Ergin hocamýzýn “Türkçedeki bozulma, yabancýlaþma ve bunun çözüm yollarý” baþlýklý yazýsýna kulak verelim:

"Dili sevmek, dile saygý duymak, onun kanunlarýna hürmet etmek, onun yapýsýna aykýrý davranýþlara kapýlmamak, onu içten ve dýþtan gelecek yabancý tesirlerden ve zorlamalardan korumak, onun tabii geliþme yolunu, zaman içindeki tarihî seyrini açýk tutmak demektir."

Çok yüzeysel ve ana baþlýlar hâlinde verdiðimiz bu bilgilerin yol göstereceðini umarýz.


“Türkçe soylu bir dildir.” (Tahsin Banguoðlu)