Çok kutuplu dünya eksenin de bugün her þey kapitalizmin lehine görünse de gerçekte þu yakýn zamanlarda gerek Gürcistan'daki geliþmeler ve gerekse yaþanan mali krizler bize durumun hiçte göründüðü gibi olmadýðýný bir kez daha gösterdi.

Baþýný Rusya'nýn çektiði Asya dayanýþmasý kendi hükümranlýk alanýnda yabancý bir manüplasyona tahammülü bulunmadýðýný, bu bölgede geçmiþten gelen iddialarýnýn takipçisi olacaðýný açýk ve karþý tarafýn anlayabileceði bir dille ifade etti. Etti de ne oldu? Üçüncü dünya savaþý mý çýktý! Elbette ki hayýr. Olan bir güç denemesiydi. Gözden çýkarýlan bir piyondu kaybedilen. Karþý tarafa yaþatýlan bir üstünlük histerisi karþýlýðýnda acaba neler kazanýlmýþ olabilir?

Tam baðýmsýzlýk ihtirasýyla fýrsat kollayan eski demirperde ülkelerini galeyana getirip onlarýn baðýmlýlýklarýný azaltacak fakat bu arada yerleþik dengeleri alt üst edecek bir kaos ortamýnýn oluþturulmasý, bu zeminin olgunlaþtýrýlmasý ve harekete geçmek için uygun zamaný bekleyerek bu arada durgunlaþan kapital ekonomiyi canlandýrmak için el altýndan silahlanmayý saðlamak kaybedilen piyonun saðlayacaðý avantajlardan çok daha önemli olmasýn sakýn.

Peki savaþ ekonomisinin saðlayacaðý avantajlarý kapitalistler kadar sosyalistler de kabul eder ve bu nedenle ilkelerinden vazgeçerek kendi arka bahçelerinde silahlanmayý teþvik ederlerse o zaman ne olur? Hayýr, öyle zannedildiði gibi bundan bir üçüncü dünya savaþý çýkmaz. Bu karþýlaþmalarý ikinci dünya savaþý öncesi ABD, Rusya, Ýngiltere üçlüsü yaþayýp tecrübe etmiþlerdi. O günlerden bugünlere uzanan süreçte oluþan strateji ve dengeler karþýlýklý, adý konmamýþ bir güç alýgýlamasý üzerine ve mevcut konjektürün bozulmadan sürdürülebilmesi esasýna dayandýrýlmýþtý. Burada sanýrým Rusya büyük bir avantaja sahip çünkü Gorbaçov dönemiyle baþlayan bir arayýþ ve deðiþken þartlara adaptasyon ihtiyacý ona bolþevizm sonrasý için yoluna ne þekilde devam edebileceðine iliþkin cevaplar vermiþ olmalý. Ama durum acaba kapitalizmin kalesi olan ABD için geçerli mi? O kendisini deðiþime zorlayan þartlara ayný esneklikte cevaplar üretebilmeye hazýr mý?

Ya da þöyle düþünmeli; Gorbaçov kendi zamanýnda kapitalizm karþýsýnda yenilgi mi almýþtý yoksa Leninist ve Stalinist çizginin sürdürülmesi durumunda Rus stratejisinin daima kapitalizmin arkasýnda kalmaya mahkum olduðunu mu görmüþtü? Böylesi büyük toplumsal dönüþümleri göze almasý baþka hangi gerekçelerle açýklanabilir?

Aydýn AKDENÝZ