Yayýn Yönetmeni (GaRip caN) Ýsmail Güner'in Þair-Yusuf Ter Ýle Yaptýðý Söyleþi‘yi Sunuyoruz!


-Yusuf Ter kimdir?

1970 yýlýnda Kozaklý’ nýn Ýmran köyünde doðdum. Tüm köy çocuklarý gibi 1979 kadar köyümde yaþadým ve okula gittim.1979 da ilkokul dördüncü sýnýftan okulu býrakýp, Ýsviçre de yaþamakta olan babamýn yanýna yerleþtim. Fakat okumaya olan tutkumu orada da devam ettirdim, resimler yapmaya baþladým.Kendimi geliþtirmek için boþ durmadým. Çalýþtým, çalýþtým ve hep çalýþtým.


- Þiire olan tutkunuzdan biraz bahseder misiniz:



Güzel dost, yukarda da anlattýðým gibi, ilkokulu dördüncü sýnýftan býrakýp Ýsviçre’ye geldiðimde, okuma hevesimi hep okuyarak resim çizerek gidermeye çalýþtým. Gün geldi þiir kitaplarýna daha bir sevdalanýr oldum. Gurbet elde yalnýzlýðýma þiir kitaplarý arkadaþým, dostum oldu.
On dört yaþýndaydým Ahmed Arifin hasretinden prangalar eskittim kitabý elime geçmiþti, bahçede onu okuyordum, þiirlerini okurken içimde yazma arzusu oluþtu, ilk þiirim de böyle doðmuþ oldu. 1984 yýlýn da yazdýðým ilk þiirimi burada sizinle paylaþayým.


BÝR ÇOCUK VARDI

bir çocuk vardý
topraðý deþiyordu elleriyle
deþtikçe taþlar çýkýyordu
Bir çocuk vardý
boyu bir eli
boyu kadar deþti, deþti
on dört yýldýr
deþtiði yer boyu kadardý
hiç deðiþmemiþti
içinde kendini arýyordu....

Kendi çocukluðumu anlattýðým ilk þiirimdir bu. Çocuk ruhuyla köyden ayrýlmýþsýn, arkadaþlarýndan, farklý yaþamýn, yaþantýnýn, modern çaðýn içinde kendini buluyorsun, çocukluðunu arýyorsun.
Aradýðýn çocuklukta özlem hissediyorsun.
Hissettiklerini kaðýda döküyorsun.

Þiir yazmaya da böyle mi baþladýnýz?


Yazma konusuna gelince, zaman içinde önce çevreyi tanýyorsun. Çevreden sonra yaþadýðýn uzak yerleri tanýmaya çalýþýyorsun. Çalýþtýkça neden gurbette olduðunu sorguluyorsun.
O zaman da ZDF kanalý vardý. Yerel kanal, en fazla 4 veya 5 taneydi, haftada bir Türkçe yayýn yapardý. Memleketi, televizyon izlerken kendini o kamera nereyi gösteriyorsa sen orda hissediyorsun.

Haftanýn 4 günü gazete alýrdý babam. Okurdu, babam da okuturdu, gazeteyi. Genelikle köþe yazarlarýný okuturdu. Yaþar Kemal’ýn ince memed romanýn dizisi vardý, ondan çok etkilenmiþtim.
Yaþ ilerledikçe merakýmda daha çok artmýþtý. Ailem sol görüþlü idi, dedem iki dönem CHP den muhtar olmuþtu. Onunda etkisi vardý. Tabi ki Yýlmaz Güney filimlerinin de çok etkisi olmuþtur. Çünkü Yýlmaz Güney filimlerini kiralardýk seyretmek için. Hayraný olmuþtum. Karakterine iþlediði, toplumsal olaylara sessiz kalmayýþý, beni baya etkilemiþti. Bu etkilenmeler ve duygularla þiirler yazýyordum. Sorguluyordum. Yazdýktan sonra saklýyordum þiirlerimi.
Saklama nedenimde þiire alýþýk olmayan bir toplumun, çevrenin içinde alay konusu olma duygusu taþýmamdý.
1989 Nihat Behram ile tanýþtým, onun çok büyük katkýsý olmuþtur yazdýklarýmda ve siyasi yönden geliþmemde, Þiirlerimin temalarýnda.


-Yazma konusunda etkilendiðin þairler oldu mu? Oldu ise hangi yönde etkilendin? Bu etkilenmenin sizin için yararlarý ne oldu?

Babam bizi Ýsviçre’ye yanýna aldýðýnda eðitimime devam edemedim ama 5 yýl boyunca hep kitap okudum. Elime ne geçtiyse okudum. Ahmet Arif, Nazým Hikmet, Nihat Behram, sonradan tanýþtýðým ve bire bir görüþtüðüm þairlerde oldu. Harun Yiðit,Ýlhami Arslantaþ, Ali Turalý (kul sefili) , bu þairleri çoðu tanýmaz. Topraklarýmýzýn, memleketimizin þairleridir bunlar. Bu dostlarýmýn büyük katkýsý olmuþtur. Edebiyat da etkilendiðim þairler, yazarlarda oldu. Kitaplarýný okuduðum her þair kendini anlatýyordu, çevresini yaþamýný anlatýyordu. Bunlardan etkilenmemek mümkün mü, Mutlaka etkileniyorsun.

Bu þair dostlarý okudukça, tanýdýklarým ile bire bir konuþtukça, hem hayata bakýþým yani siyasi görüþüm, bu doðrultuda þiirlerimin konularý, daha halkçý, daha halktan yana tavýr almaya, daha bir dik baþlýlýk kazandý. Buda þiirimin varoluþunu ve kalýcýlýðýný saðladý. Gerçek olmak istediðim yeride bulmuþ oldum.

-Þiirlerinin konularýný nasýl ve nereden buluyorsun yada ne gibi konulardan etkilenip yazýyorsun?


Þiirimin kaynaklarý dünyadaki olumsuz olaylardýr. Ezilenlerdir. Karþýnda ezen ve ezilen var, buna karþý duyarsýzsan ezenden yana olursun. Duyarlýysan, onun o yaþadýðý acýlarý kendinde hissedersin ve iþte o an halkýn ozanýsýn dýr, gerçekçi toplumcu þairisindir, kendini bir anda onun yanýnda bulursun, bu ister siyah olsun ister beyaz, dünyada yaþayan ezilen insanlar yani rengi, dini, fark etmez kýsacasý sömürülen ezilen yoksul halktýr. Bende onlarýn ozanýyým, etkilenmemde onlarýn yaþantýsýndan, çektiði acýlardan çýkar. Kýsacasý onlarý anlatýrým.

-Þairin þiir sanatýnda yöntemi ne olmalý sizce?

Eðitimci, eðitici olmalý, duyarlý olmalý halkýn ozaný, halkýn dili olmalý, halkýn þairi de halkýn þairi olmalý.


-Ýlk kitabýnýzýn ismini neden “Þiir kör insanýn gözüdür” koydunuz? Bu cümleyi okuyucularýnýz için açar mýsýnýz?


Evet ilk kitabýmýn adý. Ne dedik yukarýda þiir için, eðitici ve yol gösterici, o cümle ile bu taným birbirine tam uyduðu için doðru söylenmiþ bir cümle oluyor. Ve böyle de olmalý, kör insana göz, saðýr insana kulak, lal insanýn dili olmalý, þiir o zaman þiirdir. Þiir o zaman halkçýdýr ve halktan yanadýr. Yani toplumcudur.

Bunca kitap, þiir, yaza bilmiþler. Aþýk Veysel’in hayat hikayesini okuduðumda bu söz aklýma gelmiþti, þiir kör insanýn gözüdür, gören gözler dünyayý savaþa sürükleyen gözlerdir. Kör göz ise buna karþý gelendir. Aþýk Veysel’in sözü aklýma geldi. Veysel bahçesine yeni fidanlar dikerken kör güzüyle, köylüler alay etmiþler, bu topraklarda bu fidanlar yetiþmez diye, zaman gelip geçmiþ Veysel’in diktiði fidanlar yeþermiþ, meyve vermiþ köylüler esas kör olan bizmiþiz o deðil demiþ.


- Siz resimde çiziyordunuz bildiðim kadarý ile, þimdi devam ediyor musunuz resim çizmeye....

Ben resme 15 yaþýnda baþladým yüzü aþkýn çizmiþ olduðum farklý çizimler vardýr. 13 yýla yakýndýr da çizmiyorum, çizimi býraktým, çocuklarým devam ediyor …

- Ressamlýk sanatýnda herhangi bir çizimleriniz var mý? Varsa neden Ressam alaný deðil de þiir?

Þiire aðýrlýk vermem resmi ulaþtýramasýn okuyucuya istediðin yerde kendini tam anlamýyla göstermesin þiir senin öfkeni içindeki haykýrýþý dile getiriyorsa bunu da paylaþmanýn yolunda þiir olarak gördüm þiirin daha çok insana ulaþacaðýný düþündüm!


-Geneline baktýðýmýz da þiirlerinde bir baþkaldýrý olgusu var, buna neden olan nedir. Bir de Sünni kökenli olmanýza raðmen Alevilik temasý olan çok þiiriniz var. Bu iki olguyu nasýl açýklýyorsunuz?


Þair yada yazar yaþadýðý toplumda ezilmiþ sömürülmüþ halký görmüyorsa, onun acýlarýný dile getirmiyorsa, tek yönlü bakýyorsa, buna ne kadar duyarlý þair, ozan diye bilirsiniz? ben sosyalist biriyim bu acýlar, bu katliamlar bizim ülkemizde yapýldý buna da duyarsýz tepkisiz kalamayýz.

Yarýn bizlerinde baþýna gelmeyeceði ne malum, birlik beraberlik savaþý veriyoruz. Bizim savaþýmýzda silahla deðil kalemle, þiirle dile getiriyorum, Bizim vatandaþýmýz bizim halkýmýz bir elmanýn yarýsý bunu nasýl dýþlaya biliriz, yok sayarýz, Yok sayanlara karþý vermiþ olduðum bir mücadeledir bu, gerek þiirle gerekse siyasi düþüncemle sosyalist olarak tüm halký kucaklamak gerek. Þairde bu baðlamda evrensel olmalý. Evrensel düþündüðüm içinde toplumlarýn dini, dili, ýrký deðil evrensel deðerleri ilgilendirir ozaný veya þairi. Bu baðlamda benim þiirlerimde evrensellik ilkeleri içinde asidir ve baþkaldýrýr.


-Bildiðim kadarý ile birkaç tane þiir kitabýnýz var. Çok þiir yazmaktan yana mýsýnýz? Yoksa az ve kalýcý þeyler býrakmaktan yana mýsýnýz?


Evet. 4 tane kitap çýkardým, yaþadýðýn kýsa hayata iyi þeyler sýðdýrmak istedim. Önemli olan kalýcý eserler býrakmaktýr. Mutlaka üretken olmakta lazým. Öbür yandan da üretkenlik diye saçma sapan þeylerde yazmak, yada gül bül þiirleri yazmak bana göre deðil. Ben Ýhsani üstat gibi yýllarca adýmdan söz ettirecek þiirler býrakmalýyým geride. Gerçi bizim toplumumuza derdini çilesini anlatmak. Yolunu açmak doðrularý söylemek iþine gelmiyor, seni sevmiyor, gerçeklerden uzakta gül bülbül þiirleri yazarsan seni kucaklarlar(Veysel örneði) ama olsun bizler gerçekçi eserler üretelim azda olsa bizleri anlayan ve sahip çýkan olacaktýr. Bundan da umutluyum ve bu yönde de esrler býrakmaya devam edeceðim.


- Þiir'in diðer sanatlardan farký nedir sizce?


Resim ile þiir bir elmanýn yarýsýdýr. Ressam tuvale iþlediði renklerle anlatýr duygularýný, þairde sözlere döker. Nakýþ iþler gibi iþler dizeleri. Resme bakarsýn, o resmin derinliklerine inersin, o an kendini ressam hissedersin.
Þairin dizelerini okurken de kendini o okuduðun sözler içinde bulursun, önemli olan kavraya bilmek, verilen mesajlarý iyi anlaya bilmek þiir de ve resim de…


- Günümüzde herkesin Küreselleþme diye tutturduðu bir süreçte, siz, hangi þiir’den yanasýnýz?


Ben þiirimi yukarda bir çok yerde anlattým, ben ve benim gibi ozanlar toplumcu ve asi, baþkaldýran þiirden yanayýz. Onun içinde üç arkadaþ ile birlikte halk þiirinde baþkaldýr antolojisi kitabýný hazýrlamaktayýz. Bu bizim için bir görevdir.
Ýnsanlarý aydýnlatan, ileriyi gösteren, senin sýrtýndan seni sömürene karþý olan þiirlerden yanayým, küreselleþmede çýkan sonuç belli, kapitalist düzenin sermayesinin getirdiði, doðurduðu olaydýr. Bunun karþýsýnda olmalýyýz, eylemlerle dile getirmeliyiz…


-Yakýn da yeni þiir kitap projeleriniz var mý?



Evet. bireysel olarak iki kitap dosyam hazýr. Birde, yukarda bahsettiðim, yakýn da çýkacak kolektif çalýþmamýz olan “ halk þiirinde baþkaldýrý” antolojisi var. Hep dediðim gibi kalýcý þeyler býrakmaya uðraþýyorum.


- Þairin içindeki çocuk hangi zamanda yaþlanýyor sizce?



Eliniz tuttuðu sürece, diliniz döndüðünce þiirler yazýlýr, bedenen yaþlanýrsýnýz ama beyninizdeki azim þiir ruhu hiç yaþlanmaz. Ölene kadar, son nefesinize kadar mýrýldanýrsýnýz. Ayakta tutanda budur þairi. Þair ölür þiirleri aðlar ve yaþar…


-Son olarak Genç þair adaylarýna neler söylemek istersiniz?



Gençlerimize demem þu olur, bol, bol kitap okusunlar, kendilerini sýnýrlamasýnlar, okuduklarý her bir söz altýndan kýymetlidir. Gelecekleri attýklarý ve atacaklarý temeli oluþturur. Kendileri için yazsýnlar. Baþkalarýna beðendirmek için þiir yazmasýnlar.
Tek diyeceðim budur sevgili dostum …


-Biz Nurhakdaðý Net sitesi olarak; zaman ayýrýp bizimle böylesi güzel bir söylesi gerçekleþtirdiðiniz için, dostlarýmýz ve okuyucularýmýz adýna çok teþekkür ediyoruz. Çalýþmalarýnýzda baþarýlar dileriz...


Ben Teþekkür ederim...


Röportaj: (GaRip caN) Ýsmail Güner

17.08.08
Saat 20:08 Ýsviçre