Ziyalý, münevver, aydýn gibi ifaderle anlatýlan kiþi ne iþ yapar? Neyi aydýnlatýr, neyi karartýr. Aydýn düþünceye mi ideolojiye mi baðlý olmalýdýr. Ya da her þeyden azade mi...

"Böyle bir girizgâhtan sonra Türkiye 'de aydýnýn rolü nedir?" sorusunu sormak yazýyý amacý dýþýna çýkarmaz sanýyorum. Aslýnda aydýn, özgün kavrayýþa sahiptir. Dünyada genel kabul görmüþ bir anlayýþtýr bu anlayýþ.

Bizim ülkemizde ise Tanzimat'tan beri Türk aydýnýn kýblesi Batý'dýr. Yaldýzlý bir mihrap önünde secde sarhoþudur aydýnýmýz. Yani, benliðini ve þuurunu kaybetmiþtir. O yüzden de ne Batý'ya olan imaný saðlamdýr ne de ruh hâli saðlýklýdýr.

Bu sâri durum ayrýk otu gibi kök salmýþ, Türk aydýný kendi deðerlerine kapýlarý kapatmýþtýr. Bu anlayýþ belki de onlarýn ortalama aydýn tipinin altýna kalmalarýna neden olmuþtur. Halbuki aydýn hiçbir baðnazlýðýn ve ideolojinin sözcüsü olmamalý,dogmalardan uzak kalmalýdýr.

Aydýn elbette popülist olmamalý; ama bizde olduðu gibi halkýn etik deðerlerine, geleneklerine,dini inançlarýna tepeden bakan, onlara düþmanlýk besleyen tipler evrensel aydýn tanýmýna giremez.

Aydýn, hangi coðrafyada neþ vü nema bulursa bulsun; o bir dünya vatandaþýdýr ve insanlýðýn yararýna vakfetmiþtir kendini. Bu arada yaþadýðý coðrafya da bu gayretin ürününden nasibini fazlasýyla alýr.


Ýþin gerçeði, Mevlana'nýn benzetmesinden mülhem; aydýn, bir ayaðý kendi coðrafyasýnda öbür ayaðý tüm dünyayý dolaþan pergel misalidir. Kendi toplumuyla birlikte insanlýðý kucaklayandýr. Aydýn sorun yaratan deðil çözüm üreten bilge kiþidir.


Bu baðlamda aydýn, toplumuna ve insanlýða,Tagore'un aþaðýdaki dizelerinde ifadesini bulan güzelliðe kapý açan kiþi olamlýdýr.
"Düþüncenin ve korkunun azad olduðu bir ülke.
Bir ülke ki insanlarý dimdik.
Dünya duvarlarla bölünmemiþ.
Kelimeler gönlün derinliklerinden fýþkýrýr.
Emek kemale uzatýr kollarýný.
Aklýn ýrmaðý,
Alýþkanlýklarýn karanlýkçölünde
Kuruyup gitmemiþ.
Ne olurdu Tanrým!
benim ülkem de böyle bir ülke olsa!" Böyle bir dünyada ve ülkede kim yaþamak istemez...
Ankara,17.01.2010 Ýbrahim KÝLÝK