Allah sadece insaný deðil, tüm eþyayý iyilik ve kötülük vasfýna sahip bir þekilde yaratmýþ ve bütün her þeyi insanýn hizmetine sunmuþtur. Zira külli irade dediðimiz Allah'a ait olan genel iradenin dýþýnda, ayrýca insana da cüzi ya da kýsmi irade diye isimlendirilen ayrý bir özellik verilmiþtir. Ýþte insan, bu iradesi dâhilinde iyilik veya kötülük yolunu seçerek, yaþadýðý hayat içinde bazý engebeli dönemlerden geçmektedir. Nitekim o, seçtiði iyilik yolunda çeþitli zorluklarla karþýlaþýp, bu zorluklarý aþtýktan sonra, daha kaliteli bir hayatý hak etmiþ olarak yaþayacaktýr. Zira kimi insanlarýn tercih etmiþ olduðu kötülük yolu ise, onlarýn belli baþlý hatalarý görmeleri ve fark etmelerine sebep olacaktýr ki bu insanlar, yaptýklarý yanlýþýn da etkisiyle zamanla iyilik yolunu tutmaya baþlayacaklardýr. Nitekim Allah, insanlar için var ettiði kötülük ya da yanlýþ hareketleri elbette ki bunun için yaratmýþtýr. Çünkü insan, yanlýþ yaptýkça doðruyu fark edecek ve daha sonra, doðruyu bulma konusunda Allah’tan yardým isteyecektir. Kýsaca þöyle belirtelim ki yapýlan her yanlýþ, insaný daha iyiye götüren bir piþmanlýk faaliyetidir. Bu durumsa bir bakýma insan vücudu için, kýsmi de olsa gerekli olan mikroplara benzer ki, zira genelde hepimizin bildiði þekliyle bu mikroplar, vücudun direnç gücünü artýran etkenlerdir. Ýþte yapýlan tüm hatalý davranýþlar da, týpký o mikroplar gibidir. Nitekim bu hatalar, kesinlikle insanýn zamanla olgunlaþmasýný ve hakikati görmesini saðlayacaktýr.

Hülasa bunun zýttý bir durumu düþündüðümüz zaman, yani yeryüzünde kötülük diye bir þeyin olmadýðý þeklinde ki bir olasýlýk, kesinlikle dünyanýn tamamen gereksiz olduðunun en büyük kanýtýdýr. Zira her þey güllük gülistanlýk olmuþ olsaydý, Allah’ýn insanlarý yeryüzüne göndermesinin hiç bir anlamý kalmazdý. Kýsaca özetleyecek olursak Allah, iyilik ve kötülük vasýflarý ile birlikte dünya denilen mucizevî bir küre var etmiþ ve insanlarý, iþte o küre içerisinde iyilik ve kötülük kalburundan geçirerek ufalayýp olgunlaþtýrmaktadýr. Dolayýsýyla baþýmýza ne tür bir felaket ya da musibet gelirse gelsin, bunun kesinlikle tesadüf eseri olmadýðýný ve Allah’ýn bizi sýnamak amacýyla böyle bir imtihana tabi tuttuðunun bilincinde olmalýyýz. Þunu aklýmýzdan kesinlikle hiçbir zaman çýkarmamalýyýz ki; gördüðümüz ya da duyduðumuz hiçbir hadise, öylesine veya tesadüfen olmuþ bir olay deðildir. Hepsinin detaylý bir þekilde hikmeti vardýr. Ama biz bu olaylarýn bazýsýnýn hikmetini anlar, çoðununsa sebebini bile algýlayamayýz. Zira öyle tahmin ediyoruz ki, kýyamet günü hepsi de mucizevî bir þekilde ortaya çýkarýlacaktýr.

Ýlahi kitaplarda Allah’ýn insanlara ýsrarla beyan ettiði en önemli iki unsurdan biri; barýþçýl bir hayat yaþamak, diðeri ise olabildiðince iyi davranýþlar sergilemektir. Zira insanýn çevresindeki her þeye ve herkese iyi davranmasý onun asli görevlerinden biridir. Tabi ki bu görev öncelikle onun Allah’a karþý olan vazifelerini yerine getirmesiyle baþlamalýdýr. Nitekim kul, ona olan görevlerini yerine getirince, onun her þeyi gördüðü bilinciyle, insanlara ve tüm eþyaya olan vazifesini de layýkýyla yapmaya çalýþacaktýr. Zira Allah, yine bu ilahi kitaplardaki uyarýlarýnda, sürekli olarak kötülüklerden uzak durmamýz gerektiðini anlatýr ve bunlarýn insan vücudu, psikolojisi ve hayatý için zararlý þeyler olduðunu beyan eder. Hiç þüphesiz mesela alkol, sigara ve esrar gibi uyuþturucu maddelerin insan saðlýðý için zarar verici þeyler olduðu belirtildiði gibi; gýybet, yalan ve terör gibi toplumsal çöküntüye sebep olabilecek faaliyetlerde bulunmanýn da çok yanlýþ eylemler olduðu defalarca beyan edilmiþtir. Bu ve benzeri örnekleri artýrabiliriz. Biz burada sadece birkaç tanesini, örnek olarak isimlendirmiþ olduk.

Son günlerde artan toplumsal çöküntülerin, ruhsal sýkýntýlarýn ve psikolojik bunalýmlarýn en baþlýca sebebi, insanlarýn kesinlikle Allah’tan kopuk bir hayat yaþýyor olmalarýdýr. Þayet Allah’ýn buyruklarý gerçekten layýkýyla dikkate alýnýyor olsaydý, þahit olduðumuz onca olumsuz olaylarýn meydana gelmesi mümkün olmazdý. Þunu sürekli hatýrýmýzda tutalým ki, ömrümüz boyunca günün her dakikasý bizi izleyen, takip eden ve gözlemleyen biri, kesinlikle var. Onun için attýðýmýz her adýma dikkat etmeli ve her durumda doðru davranýþlar sergilemeye çalýþmalýyýz. Zira ancak iþte o zaman her þey, en güzel halinin alacaktýr.


Mehmet Akif UÇAR