AKP, tekrardan iktidara yerleþtiði 22 Temmuz tarihinden itibaren sürekli yeni bir anayasayý, sivil bir anayasayý gündemde tuttu. Türkiye'nin daha demokratik bir ülke haline gelmesinde, özgürlüklerin ve bireysel refahýn üst seviyeye çýkarýlmasýnda bu sivil anayasanýn büyük bir rolü olduðunu mütemadiyen vurguladý.

AKP (ve özellikle Tayyip Erdoðan) bahis ve tartýþma konusu olan sivil anayasa ile ilgili yaptýðý propagandada sürekli olarak Türkiye'nin sivilleþmesine vurgu yaptý ve böylece Türkiye'nin halen bir asker vesayetinde yönetildiðini üstü kapalý bir þekilde belirtmiþ oldu. Ayný þekilde bu söylemlerin temeline bakýldýðýnda asker-AKP arasýndaki gerilim ve Genelkurmayýn e-muhtýrasý tamamýyla baþat faktör olarak yer aldýðý görülebilir.(1)

Ayný þekilde asker-AKP geriliminin sürekli hale gelmesiyle birlikte AKP'nin yeni anayasa ile ilgili söylemleri 1980 darbesine de bulaþmýþ oldu. Günümüzde halen kullanýmda olan anayasanýn darbe anayasasý olduðu, hak ve özgürlüklerden ýrak olduðu gibi açýklamalarla liberal bir masumluk pelerininin ardýna saklanan AKP, asýl amacýnýn kendi siyasetini ve kültürünü cumhuriyeti yýkarcasýna ve herhangi bir emek perspektifiyle bakmaksýzýn egemen kýlacaðýný göstermiþtir.

Sivil anayasa olarak gündemde kalan AKP anayasasýnýn günümüze getireceði reel deðiþikliklerle birlikte Türkiye'nin toplumsal geri gidiþine bir hýz kazandýracaðýný kesin bir þekilde söylemek herhalde yanlýþ olmaz. Nitekim AKP'nin þimdiye kadar izlediði politikalarda göstermelik Amerika ve Avrupa Birliði karþýtlýðý her ne kadar AKP'nin özbeöz Türkiye halkýndan kopup geldiði ya da son derece sivil olduðu izlenimi kazandýrýyor olsa da AKP'nin anayasasý su götürmez bir þekilde Amerika'nýn siyasi ve dýþ isteklerine paralel ve Avrupa Birliði normlarýna uygun olacaktýr. Daha da açýk bir þekilde dile getirmek gerekirse, AKP'nin bu anayasasý "emperyalizmin anayasasý" olarak uygulamaya konmanýn sýrasýný beklemektedir.

Bu önermeyi daha da gerçel ve kesin örneklerle temellendirecek olursak:

1) Emperyalizm çerçevesinde, "demokratik açýlým" baþlýðý altýnda toplanmýþ olan, Kürt açýlýmý baþta olmak üzere türlü açýlýmlar Türkiye'de etnik kökenciliði, etnik kimlikler arasýndaki gerilimi, milliyetçiliði týrmandýran bir unsurdur. Gerek nesnel koþullar olsun, gerek AKP'nin bunu uygulamaktaki çekingenliði olsun, açýlýmlar tam olarak gerçekleþememektedir ve AKP de bunun formülünü yeni bir anayasa ile bulmaya çalýþmaktadýr.

2) Söz konusu olan açýlýmlarla birlikte AKP'nin emperyalizmin çýkarlarýný gözettiði aþikardýr, dolayýsýyla AKP Türkiye'ye emek perspektifiyle bakmamaktadýr. Bu da son kertede yeni anayasanýn emekçi sýnýf açýsýndan bir yýkým getireceðini apaçýk göstermektedir. Zaten AKP'nin ortaya attýðý iþçi kanunlarý (geçici iþçi çalýþtýrma vs.) ve TEKEL direniþindeki tutumu bunu desteklemektedir.

3) Cumhuriyetin temel niteliklerinden olan laiklik bu anayasa ile yeni bir anlam kazanacak, kýsacasý anlamý daraltýlacak, içi boþaltýlacaktýr. Böylece devletin her kademesinde türban serbest olacak, liselerde imam öðretmenler ve onlarýn baþyaverleri olan "abi" kýlýklý öðrenciler tamamen yer alacak, üniversitelerde rektörler ve öðretim üyeleri AKP zihniyetine uygun liberal-muhafazakâr çevrelerden seçilecek. Bu þekilde “Ýslamizasyon” sürecinden geçecek olan Türkiye Ýranlaþma yolunda emin adýmlarla ilerleyecektir.




4) Sadece laiklik deðil, cumhuriyetin olmazsa olmaz bütün nitelikleri bu anayasa ile kaldýrýlmak istenmektedir. Böylece cumhuriyet tasfiye edilmek istenmektedir. Yine bu þekilde Türkiye bir yarý-Ortadoðu ülkesi iken tamamen bir Ortadoðu ülkesi haline getirilerek, Türkiye'nin Avrupa'nýn dediði gibi "pazar haline gelmesi" yani sömürünün baþkenti haline gelmesi saðlanmak istenmektedir.

5) AKP'nin dilinden düþürmediði demokratikleþme ve özgürleþme bu anayasa ile gelmeyecektir. Selma Aliye Kavaf'ýn eþcinselleri dýþladýðý, Bülent Arýnç'ýn iþçileri dýþladýðý, Tayyip Erdoðan'ýnsa AKP'ye destek vermeyenleri dýþladýðý bir zihniyetten demokratikleþme ve özgürleþme gelmesini beklemek düþ kýrýklýðýyla sonuçlanacaktýr.

6) "Sivil" olduðu iddia edilen bu anayasa tamamen AKP kurmaylarý tarafýndan hazýrlanmýþ, halkýn istekleri, emekçilerin istekleri; takým elbisesiz, gerçekten sivil olanlarýn istekleri bu anayasada yer almamaktadýr. Dolayýsýyla bu anayasa AKP'nin üniformalarýný taþýyan, toplumculuktan ve halkçýlýktan nasibini almamýþ, halkýn ve sivilliðin dýþýnda bir anayasadýr.

AKP'nin anayasayý benimsetme sürecinden söz ettikten ve anayasanýn çeliþkileri ve sivilliðine göz attýktan sonra, AKP'nin anayasayý sola kabul ettirme çabasýna da bakmak gerekir. Nitekim AKP önümüze iki seçenek koymaktadýr. Olasý bir referandumda ya AKP'nin "sivil anayasasý"ný seçeceðiz, ya da 1980 faþist darbesinin anayasasýný seçeceðiz. Durum böyle olunca yaratýlan çeliþki AKP tarafýndan çoðunlukla da liberaller kanalýyla sol cenaha öyle bir aktarýlmaktadýr ki, AKP anayasasýný desteklemeyen solcularýn solcu kimliðini kaybedeceði gibi bir düþünce empoze edilmeye çalýþýlmaktadýr. Oysa unutulmamalýdýr ki, AKP darbeler konusundaki tutumunu sadece kendisine yapýlan (ve biraz da hayal ürünü olabilecek ya da gerçek temelleri olan) darbe giriþimlerini darbe olarak algýlamaktadýr. Darbelere tümden karþý gelen bir AKP olsa idi öncelikle Kenan Evren'in yargýlanmasýnýn önündeki engeller ortadan kalkardý.

AKP'nin, solu, önünde sadece darbe anayasasý ve sivil anayasa seçeneði ile sýnýrlandýrýyor oluþu ilk bakýþta her ne kadar sýkýþýklýk arasýnda kalmýþ bir solu iþaret ediyor olsa da solun hem darbe anayasasýný hem de AKP anayasasýný kabul etmemesi gerektiði -hatta etmeyeceði- apaçýk ortadadýr. Solun tüm bunlarýn karþýsýna gerçekten emekçi sýnýflarý kapsayan, sýnýf perspektifiyle bakan, toplumcu, halkýn ve halklarýn eþitliðini ön planda tutan bir anayasa ile buna karþý durmasý gerekmektedir. Özetlenecek olursa: AKP anayasasýný desteklememek, darbe anayasasýný desteklemek anlamýna gelmemektedir. Önemli olan bu iki anayasaya da karþý durup toplumcu bir anayasayý savunmaktýr.

(1)- AKP – asker geriliminden dolayý anayasayý eleþtiri odaðý haline getirmiþ olmam, asla AKP’nin karþýsýnda askeri desteklediðim anlamýna gelmemektedir. Burada asýl söylemek istediðim darbe anayasasýndan ya da AKP anayasasýndan ziyade gerçekten toplumun elbirliðiyle oluþturduðu, “sivil” tanýmýna uyan bir anayasa isteðimdir.

Can Semercioðlu
can.semercioglu@gmail.com