Gelip gördükçe, uzaktan tanýdýkça sevmeye de baþladým.

Çevresindekiler için hemen hemen hiçbir þey ifade etmiyor. Çarþýda, þurada burada gördüðünüz, belki bir çok kez gördüðünüz ama tanýmadýðýnýz herhangi birisi...

Ne zaman gelsem burada. Buraya ait. Mekanýn sahiplerinin... Ama mekanýn kendisi ve içindeki eþyalar gibi deðil. Hatta orada çalýþan o diðer ikisi gibi de deðil.

Adý Durmuþ. Zamanýn içinde durup kalmýþ. Sanki hep böyleymiþ, çocuk olmamýþ hiç, bir ana-baba yanýnda büyümemiþ, delikanlý olmamýþ. Onu gören herkes için, gördükleri ilk kezden beri sanki hep böyleymiþ.

Arada beliriyor sanki, öyle birden... Çevresini kuþatan tüm þeylerin arasýnda... arada kayboluyor.

Daha geçende Gökhan'la buradaydýk yine. Her zaman olduðu gibi bira içmiþtik. Hesabý ödeyip çýkmýþ Gökhan'ýn tuvaletten çýkýp gelmesini beklerken, kapýnýn üç metre ilerisinde, birahaneye dik gelen dar sokaðýn hemen giriþinde duran Anadol kamyonetin arkasýnda, ev taþýyan þirketlerin kullandýklarýna benzeyen kahverengi battaniyelerin kýmýldadýðýný gördüm. Üstüste yýðýlmýþ battaniyelerin arasýnda kedi ya da köpek olabilir diye düþündüm. Ama merakla yaklaþýrken aklýma baþka bir þey geldi.

Yanýlmamýþým, bir insandý. Bacaklarýný karnýna çekip kývrýlmýþ yatan adamýn battaniyenin ucunda gözüken kafasýnýn, Durmuþ'un kýrçýl kafasý olduðunu farkettiðimde, tahmin edebileceðimden daha yaralayýcý oldu bu benim için.

Belki üç biranýn etkisi de vardý, ama uzun zamandýr tanýdýðým ve yine de fazla yakýnlýk duymadýðým, kuþandýðým insanlýðýn bütün barbarlýðýyla, yalnýzca acýmakla yetindiðim adam, birden gerçek bir varlýða dönüþtü... içime batan acýyla birlikte.

Gökhan kapýda gözükünce þaþýrmýþ bir halde bana baktý. Gel, dedim, baþýmýn hareketiyle. Durmuþ'un inip kalkan göðsüne, bir çocuk gibi uyuyuþuna baktý bir süre tek söz etmeden. Ayrýlýrken içeri baktýk ikimiz de. Belki orada durup bakýþýmýzý görsünler istedik. Eve kadar neredeyse hiç konuþmadýk.

Sonraki geliþlerimizden birinde daha yaþandý benzer bir sahne. Geç saatta ayrýlýþlarýmýzdan biriydi. Daha öncekinde, sonradan ortadan kaybolduðunu farketmiþtik. Bu kez hiç görünmemiþti ortalýkta.

Þimdi yalnýzým. Giriþteki masada, barýn önünde oturmuþ içiyorum. Ýçeridekilerin çoðu televizyondaki at yarýþýyla ilgili. Soðuklar baþlayalý çok oldu. Kapýyý kapatsalar da, giren çýkan oldukça açýk kalýyor.

Durmuþ giriþin dibindeki masaya gelip oturuyor, sabýrsýz ve sinirli hareketlerle kalkýp dýþarý çýkýyor sonra. Bunun tekrarlanýp durduðunu neden sonra farkediyorum. Ara vermeden sigara yakýyor. Birisi ýsmarlarsa, raký bardaðýna koyduðu birayý bir dikiþte içecek, diye düþünüyorum.

Ýçeri girip kapýyý kapatýyor. Masalarý geziyor, biten ya da bitmek üzere olan þiþeleri gözlüyor. Umudu boþ çýkýnca, giriþteki masasýnýn üzerinden küçük karton kutuyu alýp, küllükleri boþaltýyor. Ardýndan bir bezle bazý masalarý sildikten sonra gelip yanýbaþýmdaki masasýna oturuyor.

Dirseklerini masaya dayayýp, kavuþturduðu ellerinin parmaklarýný sýkýp duruyor. Kýzaran eklem yerlerini görünce, kamyonetin arkasýnda gördüðüm o günden çok önce, yazýn sonundaki ramazan boyunca tanýk olduðum hali geliveriyor aklýma. Henüz bizler gibi bir yaþamý olup olmadýðýný bile bilmediðimiz, nerede yatýp kalktýðýna iliþkin bir sorunun aklýmýzdan bile geçmediði o sýralar, görünüþünün ne kadar diri, saðlýklý olduðunu görüp þaþtýðýmýzý anýmsýyorum.

Mekanýn tek garsonu olan Neþet, Oruç tutuyor, deyince, þaþýrýp kalmýþtýk. Gerçekten de yepyeni bir yaþamýn eþiðinde, sýkýntýlý geçiþ dönemini atlatmýþ, artýk geri dönüþü olmayan bir yolda ilerleyen bir adam gibiydi, adeta ýþýk içindeydi o sýralar. Nispeten yeni ve düzgün giysiler vardý üzerinde.

Çok iradelidir, valla ne akþama kadar sigara arýyor, ne de bir ay boyunca içki. Koca bir ayý gýk demeden geçiriyor, gibi bir þeyler söylemiþti, güç anlaþýlan hýzlý konuþmasýyla.

Kamyonetin arkasýnda yattýðý o serin sonbahar gecelerinde üzerinde gördüðümüz eski gri ceketin üzerinde, siyah bir pardesü var þimdi. Zayýf, üflesen uçacak gibi ince bedeninde, hiç çýkmayan, doðal bir parçasý gibi duruyor. Belirip kayboluþalarýnda, ne zamandýr alýþtýðýmýz son görüntüsü bu.

Parmaklarýný çýtlatýyor, gergin... Sonra bir elin baþ parmaðý diðer eli sývazlýyor hýzla, hiç ara vermeden.

Dikkatimi baþka yönlere çevirmeye çalýþýyorum. Baþarýyorum da bir süre. At yarýþý... Daðýnýk, kopuk konuþmalar... Þakadan takýlmalar... Bara sonradan yerleþtirdikleri, yalnýzca barý ýþýtan, sarý, mavi yeþil, kýrmýzý küçük spotlar. Minibüs gibi... Bayaðý ama çekiveriyorlar içlerine.

Neþet sýrtý bana dönük, Durmuþ'la arama dikilince meraklanýyorum. Konuþtuðunu anlayamýyorum.

Keman teli gibi gerginliðini üzerinden atabileceðini, birinin bir bira ýsmarladýðýný düþünüp umutlanýyorum. Hemen her zaman, eðer içerideyse, içiyor olur. Parayý bulmuþ içiyor, diye düþünmedim hiç. Para vermediðini biliyorum. Müdavimlerle, patronlarla, çalýþanlarla arasýnda, zamanla kendiliðinden yürürlüðe girmiþ bir hukuklarý var.

Neþet çekilince, elinde bir 5 lirayla, pardesünün eteðini savurarak çýkýp gidiyor. Genelde gülmeyen, çizgiler içindeki ince, yassý yüzü asýlmýþ iyice. Sigara almaya gidiyor, arada kupon yatýrmaya gittiði gibi. Boþluða yazýlýp, sessizlikle imzalanmýþ iþ sözleþmesindeki iþlerinden biri de bu.

Dönünce, masalardan birine gidip sigarayý veriyor. Gelip masasýna oturunca, açýk kahverengi mi ela mý olduðunu hiçbir zaman tam bilemediðim gözlerinde çaresizce bir beklentinin, çocukca bir hüznün ýþýldadýðýný görüyorum. Kýrýþýklar ve çizgiler içindeki yüzünün daha iyi ve daha kötü hallerine de tanýk oldum, ama hep ayný kalan bir ifadesi var bakýþlarýnýn. Arada çaresizliðe, arada umuda kayan dar bir alanda yer alan. Þimdi tam ortasýnda bir yerde.

Neþet geliyor. Duvardaki saatlerden birini gösterip, Saat dokuza kadar yok, diyor. Saata bakýyorum. Sekiz buçuðu geçmiþ. Parmaklar kenetlenmiþ yine, bu kez bakýyorum kollarý titriyor.

Ýþte böyle, dediðini duyuyorum genelde barda duran iþletmenin müdürü Gürbüz'ün. Bütün gün içemedi mi titremeye baþlýyor.

Kapý açýlýp iþletmenin patronlarýndan biri, kýsa boylu olan giriyor. Durmuþa yan yan bakýp, naber der gibi kýrpýyor tek gözünü. Bara gelip oturuyor. Beni farkedip baþýyla hafifçe selamlýyor.

Neþet bir bira açýyor, getirip koyuyor raký kadehi ile birlikte Durmuþ'un önüne.

Titreme, ikinci kadehin sonunda bitiyor. Þiþenin sonuna doðru havaya girmiþ bile. Kalkýp bir-iki boþu deðiþtiriyor, küllükleri boþaltýyor. Gelip þiþeyi dipliyor. Kapýnýn önüne çýkýyor, sonra aðzýnda yeni yakýlmýþ sigarasýyla gelip yine oturuyor.

Ýkinci þiþeyi getiren Neþet, eðilip sað elinin iþaret parmaðýný, saat olamayan sol bileðinin üstüne vururken, duvardaki saati gösteriyor bakýþlarýyla. Ne söylediðini anlamýyorum ama Durmuþ yarý þakayla kovalýyor onu yanýndan. Biraz sonra yine geliyor, bir 10 lira veriyor, kalkýp gidiyor Durmuþ. Kapýyý çekerken sövgüyle karýþýk bir þeyler söylüyor.

Keyifle gülen Neþet, küllükteki izmaritleri bir peçeteyle sýyýrýrken anlatýyor:

Bu adam var ya, bu adam. Gece caný çekse kalkýp bir portakal alýp yemez. Yese de sabah ilk iþ gelip bize söyler. O kadar kalbi temiz bir adam. Yazýk, kimsesi yok iþte, gariban.

Sahi nasýl düþünemedim. Bu soðukta kamyonette yatmasýna imkan yok. Ama iþte baþkasý sözkonusu olunca, insan herþeye kolayca akýl erdirebiliyor. Hele ki zihinlerde fazla yer kaplamayan, arada belirip kaybolan bir adamsa.

Nasýl yani anlamadým, diyorum. Burada mý yatýyor. Yazýn kamyonette yattýðýný görüyordum ama...

Sigara içmeden yatmasýna izin veriyorlar. Bir kere söz verdi mi de ölse içmez. Kasalar dolusu biranýn tekine de elini sürmez.

Senin patron insan adammýþ, diyorum. Kimsesi yok mu sahiden?

Hiç sorma, diyor, elinin hareketi ve yüzünün ifadesi. Bir þey söylemeden uzaklaþýyor.

Anlýyorum ki, bu kadar yeter. Durmuþ için daha fazla laf, fazla gerçekten.

Ýnce ve yassý yüzü, soðuk ve karanlýk akþamýn içinde, kapýda beliriyor yine.

Yüzlece çizginin arasýnda kalmýþ ufak, acýya kaþarlanmýþ gözlerin hemen hep ayný kalan ifadesiyle...

Arada belirip arda kaybolsa da, belirsizleþtiðini... bulanýklaþtýðýný hiç görmediðimi düþünüyorum bardaðý diplerken.


Þimdi ne yapýyordur acaba. Yine oruç tutuyor mudur? Uzun zamandýr Ýskenderun'a gitmedim ki, bir koþu soluðu Koç Birahanesi'nde alayým. Daha kamyonetin arkasýndadýr muhtemelen. Kamyonet çekip bir yerlere gitmediyse... Eski taþ binalarýn arasýndaki dar sokaðýn gecesinde, yýldýzlarla arasýna battaniyeleri çekip uyordur hala. Dar ve karanlýk asma kata geçmesine daha haftalar var.