Gerçek din samimiyet, doðallýk ve içtenlik içerir; mensuplarý da samimi, içten ve doðal insanlardýr. Günümüz büyük kentlerinde ise din dýþý, samimiyetten uzak, çoðunluðun karakterinin adeta bir parçasý olmuþ, yapay tavýrlarla kendini gösteren, sessizce yaþanan bir ‘din’ oluþmuþtur.

Allah’ý gereðince takdir edemeyen bu kiþiler, yalnýzca Allah’tan korkup sakýnan müminlerin aksine sürekli korku, endiþe, güvensizlik ve kiþilik bozukluðu içindedirler. Toplumda küçük düþmek, ezilmek, dikkate alýnmamak gibi endiþeler yaþamlarýnýn en önemli sorunudur. Bu zaaflarýný gizlemek amacýyla da, "en iyi savunma saldýrýdýr" mantýðýna uygun davranýþlar sergilerler.

Yaþanan bu dinin bireyleri yapmacýk davranýþlarý, mimikleri, samimiyetsiz bakýþlarýyla kendilerini hemen deþifre ederler. Tek kelime etmeden mesaj verir, ilgi çekecek davranýþlarda bulunur, gösteriþ yaparlar.

Konuþarak deðil de, bakýþ ve davranýþlarla duygularýný açýða vurmalarýnýn nedeni, hissettiklerini açýkça ifade etmeyi kendilerine yedirememeleridir. Sinirlendiklerinde, bozulduklarýnda, kýskandýklarýnda sözle dile getirmez, ‘trip’ yaparlar. Kapý çarpma, sinirli bakýþ atma, cevap vermeme, sesini kýsarak diþlerinin arasýndan konuþma, ortamý aniden terk etme gibi imalý anlatýmlarý tercih ederler.

Bu basit kiþiler üstünlük elde etmek için, karþý tarafý ezmenin zorunlu olduðunu, ancak bu þekilde yükselebileceklerini zannederler. Karþýsýndaki insaný ‘adam yerine koymamak’ çok sýk görülen davranýþlarýndandýr.

Ýlgisizlik, yaþamýn her safhasýnda büyük bir özenle uygulanýr. Bu kimseler için selam verilen kiþi olmak oldukça önemlidir. Karþýlarýndaki insan selam vermeden kendileri selam vermezler. Bazý durumlarda verilen selamý da duymazdan gelir, bunun bir aþaðýlama yöntemi olduðunu düþünürler. Oysa Kur’an’da, selam vermek çok önemli bir ahlâk özelliðidir. Ve yaþanan bu kent dinindeki kurallardan çok farklýdýr.

"Bir selamla selamlandýðýnýzda, siz ondan daha güzeliyle selam verin ya da aynýyla karþýlýk verin..." (Nisa Suresi, 86)

Birey, bulunduðu ortamda aykýrý tavýrlarla herkesten farklý görünmeye çalýþýr, neþeli ortamlarda ciddidir fazla konuþmaz, kimsenin sevmediði müziði sever gibi yapar; kýsacasý ‘cool’ takýlýr. Ya da olaylara bazen normalden fazla tepkiler verir bazen de aþýrý tepkisiz davranýr. Deðiþik durur, farklý oturur, mimiklerinde ve el kol hareketlerinde abartýlýdýr; bu davranýþlarýn tümü ilgi çekmeye yöneliktir.

Bu kiþiler farklý ve özel bir ilgi görebilmek için, zaten ‘tiyatro sahnesi’ olarak adlandýrdýklarý dünya hayatýnda sürekli rol yaparlar. Perdeleri hiç kapanmayan bir oyun oynarlar.

Bilin ki, dünya hayatý ancak bir oyun, ’(eðlence türünden) tutkulu bir oyalama’, bir süs, kendi aranýzda bir övünme (süresi ve konusu), mal ve çocuklarda bir ’çoðalma-tutkusu’dur. (Hadid Suresi, 20)

Gösteriþ yapmak da bu insanlar arasýnda oldukça yaygýndýr. Gerçekte yaþamýn en önemli amacý Allah’ýn hoþnutluðunu kazanabilmektir ancak yaþanan bu dinde tek hedef insanlarýn rýzasýdýr. Bu nedenle beðenilen, özenilen hatta kýskanýlan insan olmak en büyük amaçtýr.

Bu kiþiler en son modaya uygun giyinir, en popüler mesleði seçer, en çok satan kitabý okurlar. Pahalý ve göz alýcý mobilyalarla döþedikleri evlerinin salonuna girmez, ancak hava atabilecekleri konuklarý geldiðinde salonda otururlar. Ýslam ahlâkýnda konuklarý güzel aðýrlamak beðenilen bir özelliktir. Ancak bu kiþiler gösteriþ amacýyla davet verir, en pahalýya mal olacak yemek çeþitlerini hazýrlarlar.

Çocuklarýnýn iyi bir kolejde okumasý, birkaç yabancý dil bilmesi, marka giyinmesi bu dinin mensubu anne ve babanýn saygýnlýðý açýsýndan oldukça önemlidir. Çocuklarýný Allah’ýn beðendiði ahlâk gereði sevgi, þefkat ve merhametli insanlar olarak deðil, girecekleri ilk sýnavda yaþýtlarýný geride býrakacak birer ‘yarýþ atý’ gibi yetiþtirirler.

Kent dininin bireyinin her konuda bir fikri vardýr. Her sorunda çözüm olacaðýný düþündüðü bir fikir yürütür. Ancak amacý sonuca varmak deðil, büyüklük isteðini tatmin etmektir. Bir konuda ukalalýðý ya da haksýzlýðý anlaþýlsa dahi asla kabullenmez; çünkü o yanýlmaz, hata yapmaz.

Çarpýk görüþleri nedeniyle bu kiþiler ‘deli cesareti’ ne sahiptirler. Bazen canlarýný bile tehlikeye atabilirler. Ölümden korkmadýklarýný kanýtlamak için delice davranýþlar sergilerler. Sözde cesaret gösterisi yapan kiþiler ciddi anlamda ölümü hissettiklerinde ise delilik, yerini korkuya býrakýr, Allah’tan yardým ister, kurtulmak için O’na dua ederler.

Herþeyin en mükemmeline sahip olduklarý imajýný vermek isteyen kiþiler, hiçbir þeyi beðenmezler. Beðenseler dahi belli etmez, mutlaka olumsuz eleþtirirler. Kimse bir baþkasýný kendisinden daha akýllý, daha güzel, daha yetenekli, kýsacasý daha üstün görmez. Kimse birbirini övmez.

Oysa güzel söz söylemek, Allah’ýn insanlara verdiði çok önemli bir yükümlülüktür. Kur’an’da, “Kullarýma, sözün en güzel olanýný söylemelerini söyle…” (Ýsra Suresi, 53) ayetiyle inanan insanlara güzel söz söylemeleri buyrulur.

Güzel söz söylemek kalpleri ýsýndýrýr; dostluk ve güven oluþmasýnýn ilk adýmý atýlmýþ olur. Sözleriyle Allah’a olan yakýnlýðý ve sevgisine tanýk olunan kiþiye, sevgi ve saygý duyulur. Bu durum insanlar arasýndaki sevgi ve baðlýlýðý artýrýr.

Kent dininin kurallarýnýn aksine, Allah’ýn beðendiði ahlâký yaþayanlar, her þeyi Allah’ýn tecellileri olarak görür, çevrelerindeki insanlarý güzel sözle onore ederler.

O halde, Kur’an’da tarif edilen kötü ahlâk özelliklerini, kimin koyduðu belli olmayan ve uyulmasý zorunlu kurallar olarak yaþayan kiþilere gerçek dini güzel sözle anlatmak sorumluluðumuz olmalý. Umulur ki, “…onlar, sözü iþitirler ve en güzeline uyarlar…” (Zümer Suresi, 18)

Fuat Türker, Sivil Düþünce