Katýrlý daðlarýyla Samanlý daðlarý arasýnda sýkýþmýþ tatlý mavilik derindir. Derin olduðu gibi yaz mevsimi boyunca serindir. Yaz boyunca güneþ ýþýnlarýný baðrýnda toplayýp, soðuk kýþ günlerinde çevresini ýlýtýr.

Zeytincilik yaygýnlaþmadan önce buralar baðcýydý. Þimdi zeytin ormaný misali, boþ bir kara parçasý kalmamacasýna zeytin aðaçlarýyla kaplý. Adýný taþýyan asmalardan bir zamanlar altýn sarýsý üzümler sallanýrdý. Bað bozumu küfelerle tozlu arazi yollarýnda taþýnýrdý. E kolay mý? Az mý beklendi? Baðlarda çardaklar kuruldu, tilkiler çakallar kovuldu. Eskiler anlatýr, o zamanlarda herkes arazide çardaklarda yatarmýþ. Hele bir de yaðmurlu havalarda týp týp sesleri ninni gibi gelirmiþ insana.

O eþsiz yaðý veren Çelebiler baðcýlýk zamanýndan bile öncesinde varmýþ. Gemlik zeytini aþýlanmýþ kocaman gövdelerinden çýkan her dal þimdi birer aðaç misali.

Üzümü olduðu kadar zeytini de pek meþhur Müþküle'nin. Zeytin toplandýðý zaman dumaný üzerinde olacak. Bu hýrpalanmadýðýný gösteriyor. Tek tek elle bel sepetlerine toplanan zeytinler bu özeni hak ediyor. Ama günümüzde böylesine bir emeðe deðer verilmediði için Müþküle zeytincisi de yaygý yöntemiyle toplamaya baþladý.

Köy, baðcýlýðý terk etmiþken bizde hala vardý. Dedem öldükten sonra verim alamadýk, zaten az bir yer kalmýþtý. Baðýn içine dikilen zeytin fideleri yetiþtiðinden traktörün hidrolik kollarýna zincirle baðlayýp diþ çeker gibi tek tek ayýrmýþtýk toprak anadan.

Bað bozumu tatlý bir telaþ havasýnda olurdu. Küçükken Babaannemle birlikte Köþk Taþlarýna ak toprak almaya gitmiþtik. Olukta biriktirilen üzümlerin üzerine dökülürdü bu toprak. O olmayýnca tadýný vermezmiþ üzüm.

Avluya pekmez tavasý kurulur, altýna bir güzel ateþ çatýlýrdý. Tava dediðim de bir kaç kazanýn alacaðýný alacak büyüklükte. Pekmez tavasý kaynayan üzüm suyu þýraya dönünce mis gibi kokular yayýlmaya baþlardý çevreye. Tas tas içilen þýra gün boyu enerji verirdi. Hafif eðimli oluktan þýrýl þýrýl akan üzüm suyu ince ince birikirdi kap kaçaða. Üzüm suyu ham halde taþ küplere alýnýrdý tercihe göre. Tuz atýlýrsa sirke, atýlmazsa þarap olurdu.

Kaynayan pekmezin içine kabak çentilir, kýþýn yenmek üzere kabak tatlýsý yapýlýrdý. Pekmez olduktan sonra soðutulur ve taþ küplere konulurdu. O zamanlar pekmezin bolluðu vardý. Þimdikiler gibi deðil, kendi ellerinle yaptýðýn hakiki üzüm pekmezi bu. Kýþýn soðuðunda adamýn kanýný kaynatýr. Bir de kýþ mevsiminde bahçeden temiz kar getirilir, pekmezle karýþtýrýlarak kargabeyni yapýlýrdý.

Müþküle üzümünün sadece adý kaldý. Müþküle halký zeytinin depolanabilir özelliði olduðundan ve ekonomik olarak getirisi daha iyi olduðundan tamamen bu yöne aðýrlýk vermiþtir. Zeytin kasým ayýnda toplanmaya baþlanýr. Mahsulün verimli olduðu yýllarda aralýk ve hatta ocak ayýna kadar hasat sürebilir. Soðuk kýþ günlerinde bu iþ oldukça zordur. Bu yoðun çalýþma temposuna kadýnlar da katýlýrlar. Zeytinlikten gelindiðinde saatlerce süren eleme iþleminden sonra havuzlanacak zeytinler kategorilerine göre ayrýlýr. Havuzlara dökülür.

Bu havuzlar dolarken su ve kaya tuzuyla zeytinin uzun süre saklanmasý saðlanýr. Havuz dolduðu zaman "baskýya" hazýrlýk olarak bir katman tuz ekilir ve bir çul örtülür. Kenarlarýndan hiç zeytin çýkmayacak þekilde baský tahtalarýyla kapatýlýr. Sonra üzerine taþlardan aðýrlýk konulur. Bu da yetmezmiþ gibi suyunu çekip birkaç gün öyle bekletilir. Sonra ayný su tekrar verilir.
Dalýndan kopan zeytin acýdýr. Baský zeytinin acý suyunu çýkartýr. Zeytin çerez gibi olur. Üretici zeytinlere ne kadar eziyet etse: çýkacak bir delik býrakmadan, basýp tuzu, vursa baskýyý öylece bekletse o kadar olgunlaþýr. Bu iþlem ne zamandan beri yapýlýr kimlerin katkýsý ile bulunmuþtur bilmiyorum ama Zeytine yapýlan bu eziyet iþte böyle bir deðer yaratýyor.

Zeytin aðacý yaz kýþ yapraðýný dökmez, yani kýþ aylarýnda vejetasyona girmez. Kýþ ayýnda birkaç gün güneþ görse hemen uyanýr ve çalýþmaya baþlar. Böyle bir zamanda aniden kar yaðýþý baþlar ve hava soðursa, tahribatýn sonucu birkaç yýl mahsul alýnamaz. Kar yaðar dallar kýrýlýr, don yapar zeytinler piþer, yani zeytin meyvesinin içersindeki su soðuktan donarken genleþir ve meyvenin dokularýný parçalar. Gövdedeki suyun donarak içten kabuða doðru oluþturduðu çatlama tamiri seneler alacak tahribat yapar.

Müþküle’li kadýnlar yaz aylarýnda toprak iþi ile uðraþmazlar pek. Ýðne oyasý yaygýndýr burada. Usta eller çalýþmasýnda Sadýk Aslankara’nýn dediði gibi:’ burada kadýnlar iðne elli oya parmaklýdýr.’

Ýznik gölünün kenarýnda yaþayanlar çok þanslýdýr. Göle bakan yamaçlarda kurulmuþ köylerde kýþýn kar yaðsa da gölün ýlýman etkisi ile hemencecik eriyiverir. Sýcak yaz aylarýnda da suyun serin sularýna kendilerini býrakýp rahatlama þanslarý vardýr.