..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Yaþamýn her aný hakkýný ister. -Goethe
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Ýnceleme > Pop Kültür > Mikail Boz




6 Ocak 2011
Popüler Kültür ve Medya  
Mikail Boz
Popüler kültür nedir? Medya iliþkisi,nasýldýr? Kültürün deðiþme biçimi nasýl olur. Seçme þansýmýz var mý?


:BEEG:

Kültür, geçmiþten bugüne insanýn doða karþýsýnda ürettiði her þey olarak biçimlenirken, ayný zamanda bireyle toplumun karþýlýklý etkileþiminden, birbirini þekillendirmesinden ve etkilemesinden kaynak bulmuþtur. Bu sayede kültür sürekli üretildiði gibi, sonraki nesillere de sürekli biçimde taþýnmýþtýr. Kültür vasýtasýyla insan topluluklarý bir kimlik edinip ortak davranýþlar ve alýþkanlýklar geliþtirdikleri gibi, ayný zamanda onlarý diðerlerinden ayýrt eden farklýlýklarýný da vurgulamýþ oldular.

Günümüzde ise kültür kavramýndan çok onun daha farklý bir ifadesini popüler kültürü duymaktayýz ve aslýnda yaþamaktayýz. Çünkü popüler kültür esas gücünü o sürekli yaþanmýþlýðý ve yaþanacaklýðýndan alýyor. Onun esas doðasýný þekillendiren ve bir iþlev olarak hayatýmýzý sarmalamasý ise köken olarak Sanayi Devrimi’ne dayanmakta. Köy ve kýrdan kopup, toplu ve makineleþmiþ seri üretimin birer parçasý olarak kente taþýnmýþ kitlelerin yönetilmesi ve ihtiyaçlarýnýn giderilmesi gereðinden türemiþtir. Bu açýdan popüler kültürün doðasýnda bazý özellikler bulunmaktadýr.

Popüler kültür uzun süreli deðil, seri, standartlaþmýþ ve kýsa süreli, kullan-atlýk ürünler sunar. Çünkü popüler kültürün temel itkisi mümkün olan en kýsa zamanda kar elde etmeye dayanan kapitalist prensiple aynýdýr. Eski dönem zanaatçýlýðý, ustalarýn el iþi göz nuru ürünleri popüler kültür için tercih edilir deðildir. Bu yüzden daha bir ürün eskimeden daha yeni, dana donanýmlý bir ürünü stantlarda görürüz ve sonu gelmez bir alýþ veriþ çýlgýnlýðýnýn içinde yer almamýz için yoðun propagandaya maruz kalýrýz. Bu yüzden popüler kültür her ne kadar reklamlarýnda “yalnýz sizin için” ürünler ürettiðini söylüyorsa da bu böyle deðildir. Bu daha çok “ayný sizin gibiler” için üretilen kalýptan çýkma ürünlerdir.

Popüler kültür bireysel olaný sevmez, hatta mümkünse onu da standartlaþtýrýr ve metalaþtýrarak pazarlama yoluna gider. Bu tersinden popüler kültürün insaný sosyalleþtirmesidir. Bu açýdan popüler kültür bireyin çevresine ayak uydurmasý, onlarla birlikte ortak simgeler kullanarak birliktelik hissini güçlendirmektedir. Birey adeta kendi bireyselliðini kendisi gibi tüketen ve ortak davranýþlar içerisinde olduðu “ötekiler” gibi yaþamakta bulduðunu hissetmekte, herkesin ayaðýnda olan bir ayakkabýyý satýn almak ona bireysel bir doyum vermektedir. Ancak buradaki dikkat çeken sosyalleþmenin niteliði toplumsal bir öze sahip olmasý deðil, bundan ziyade yaratýlmýþ, kurgulanmýþ bir ürün, bir mal olarak hazýrlanýp meta olarak piyasaya sürülmüþ bir “sosyalleþme” olgusudur. Bu yüzden popüler kültür son kertede bireyi de metalaþtýrýr, onu kendi ürünlerinin bir taþýyýcýsý, “yerel reklam ajansý” yapmaktadýr.

Popüler kültür “hýz”ý sever. Tarihin hiçbir döneminde insanýn ürettikleri bu derece kitlesel ve hýzý deðildi. Gündelik yaþamda önümüzde akýp giden görüntülerdeki popüler kültür ikonalarýný daha tam kavramadan, ne olduklarý bilmeden, “bir zamanlar böyle bir þey de vardý”nýn þaþkýnlýðý içerisinde izleriz. Bir ürün, bir kiþi piyasaya çýkar, pazarlanýr ve unutulur gider. Hýz olgusu yardýmýyla piyasa sürekli diri tutulur. Yeni yüzler piyasaya sürülmek üzere daima hazýrda tutulur. Bunun için “Yetenek Sizsiniz Türkiye” veya “American Idol” programlarý önemli bir örnektir. Bu açýdan artýk söylemin kendisinin de popülerleþtiði Andy Warhol’un o sözü, “Herkes bir gün on beþ dakikalýðýna ünlü olacak” sözü tam da popüler kültürün doðasýný belirler. Herkes bir gün on beþ dakikalýðýna “tüketilecek”.

Popüler kültürün kitlelere yaygýn üretimini daðýtýmýný saðlayan baþlýca araç medyadýr. Medya aracýlýðý ile bu popüler kültür ikonalarý hýzlý bir þekilde servis edilir, televizyondan gazeteye, dergilerden reklam billboardlarýna kadar tüm bir kitle iletiþim araçlarý bunun için teyakkuz hale getirilir. Televizyon ise bu kullanýlan araçlar içinde en öne çýkandýr. Revaçta olaný reklamlardan çýkarsamaya çalýþýrýz. Diziler, gösteri programlarý, haber süsü verilmiþ reklamlar, hepsi televizyonun getirdiði o “canlý” olma, gözle görülebilme ve duyusal olarak da deneyimlenebilme özelliði ile hayatýmýzýn en mahrem yerine bile sokulur. Televizyon ve þimdilerde biraz daha gerilerden gelmekle birlikte internet yoluyla bugün en ücra yerdeki insan bile bu kültür endüstrisi içinde kendisine açýlan bir kapý bulur ve bir ucundan buna dahil olur. Medya popüler kültür üretiminin tam merkezinde bulunmakta onun üretiminden pazarlanýp tüketilmesine kadar sürekli biçimde yaný baþýnda bulunmaktadýr. Medya olmadan popüler kültür de olmaz.

Popüler kültürü anlamak için onun ne tür iþlevler için kullanýldýðýna da bir bakmamýz gerekir. Popüler kültür modern zamanýn arenalarý olarak kitleler için eðlencelik bir ortam yaratýr ve izleme yoluyla doyuma ulaþtýrmaya çalýþýr.

Gladyatörler kan revan için nasýl birbirini öldürüyorsa, modern zamanda “kanaat önderleri” ellerinde kýlýçlarýyla meydana atýlýr, fikirleriyle sözleriyle, rakibini alt eder ve öldürmek için o son iþareti bekler. Gerilim, çatýþma hiç bitmez ve çatýþma her daim (Semra Haným gibi) “satar”.

Popüler kültür kiþilere gerçek olmayan ideal bir hayali dünya yaratýr. Kiþi bu hayali dünyada yaþar, hayallerini gerçekleþtirme yoluna gider ve doyuma ulaþmaya çalýþýr. Gösterilen her dizi vasýtasýyla, aslýnda þu an asla yaþayamayacaðýmýz bir yaþamýn içerisine dahil oluruz. Alt sýnýftaki insanlar üst sýnýfýn yaþamýna, onun rolüne bürünerek dahil olur. Herkes gönlünün bir yerinde Bihter rolündedir. Onunla boðazý gezer, yalýlarda sefa sürer. Ta ki ýþýklar sönene kadar.

Popüler kültür ayný zamanda bir sirk kültürüdür ve bu iþlevi dolayýsýyla kitlelilerin uyutulmasýnda, dikkatlerinin farklý yönlere çekilmesinde ideolojik bir araç olarak kullanýlýr. Bir sabah programý izlerken gelin ve damat adaylarýnýn birbirlerine karþý hareketlerini, onlarýn beðeni çatýþmasýndan kaynaklý birbirlerine laf sokuþturmalarýný zevkle izler ve aniden herkesin “kurtlarýný dökmek için” dans etmesine dahil oluruz.

Popüler kültür hayatý magazinleþtirerek teþhirciliði güçlendirir, kiþilere ünlülerin dünyasýnda asla göremeyecekleri, bir yere saklý olaný gösterirken, insanlarý buna bakmaya zorlar ve artan oranda bir pornografi yaratýr. Gözlerimiz sürekli olarak bir “frikik” yakalama derdindedir. Bu frikik modern çaðýn kapý deliði gözetleme sistemidir ve sadece cinsel bir obje olarak deðil, o kiþinin en derin, en gizli duygu ve hislerine hatta aþkýna da yapýlan bir teþhirdir.

Popüler kültür bir üretim ve yeniden üretim mekanizmasýdýr. Medya-siyaset-ideoloji üçgeninde, onu elinde tutan zihniyetin, ideolojinin ve elitlerin de kültürel dünyasýný ve hegemonyasýný sürekli biçimde yeniden üretir. Bu açýdan bir güç yüzüðüne benzetilebilir medya ve popüler kültür bu gücün ete kemiðe büründüðü biçimdir ve son tahlile aslýnda herkesin bir “seçme” þansý vardýr.





Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.


Yazarýn Ýnceleme ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Ulysses'in Uluses'i
Küresel Isýnma ve Kapitalizm
Koku: Ýletiþimde Ýlk Adýmlar
Céline ile Gecenin Sonuna Yolculuk
Sansüre Karþý Sansür

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Seni Düþünmek [Þiir]
Yüzyýllýk Yalnýzlýk [Þiir]
Kan (At) Lý Geceler [Þiir]
Hedef [Þiir]
Mahpus [Þiir]
Yeþil Canavar [Öykü]
Utanç [Öykü]
Günün Sonuna Yolculuk [Öykü]
Dalgakýran [Öykü]
Ölüm Döþeðinde Puslu Aþka Keþfi (2) [Öykü]


Mikail Boz kimdir?

Mikail BOZ

Etkilendiði Yazarlar:
N. Gogol, F. Kafka, J. M. Coetzee, L. F. Celine, M. Proust, A. Camus


yazardan son gelenler

yazarýn kütüphaneleri



 

 

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Mikail Boz, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.