Her insanýn boþ zamanlarýnda deðiþik uðraþýlarý vardýr. Kimi kitap okur, kimi sinemaya, tiyatroya gider. Kimileri de hayvan besler. Ýnsana en sadýk hayvan olan köpeði beslemek çok büyük sorumluluk ister. Kedi de öyle. Aþý ister, temizlik ister. Üstelik onlarý bir balkona ve ya divan altýna hapsetmek bence pek hoþ bir tutku deðildir. O hayvanlarýn genetik yapýsý doðada özgürce dolaþmalarýný gerektirir. Üstelik alerjik yapýya sahip olan insanlar için evde beslenmelerinde sakýnca vardýr. Muhabbet kuþu ve papaðan için de ayný þeyler geçerlidir.
     Evlerde yeterince hayvan sevgisini tatmak için en ideali akvaryum balýkçýlýðýdýr. Saðlýk uzmanlarýna göre akvaryumdaki balýklarý seyretmek hem bedeni hem gözleri dinlendirir. Çýkardýðý buharla oda neminin korunmasýný saðlar. Odadaki hava nemliliðinin solunum yollarýnda olumlu etkisi vardýr.
Bazýlarý akvaryum balýkçýlýðýnýn çok külfetli olduðunu söylerler. Eðer akvaryum balýkçýlýðý bilinçsizce yapýlýyorsa evet. Bilinçli yapýlýyorsa hayýr. Peki külfet deðil de zevk olmasý için ne yapmak gerekir? Önce akvaryumun boyutlarý çok önemlidir. Geniþliði en az yetmiþ santim, derinliði yirmi beþ santim, yüksekliði de otuz beþ santim olmalýdýr. Aydýnlatma çok önemlidir. Geniþliði yetmiþ santimden fazla olursa atmýþ santim uzunluðundaki yirmi vatlýk bir florisantla aydýnlatýlmasý büyük yarar saðlar. Iþýk bitkiyi geliþtirir. Bitkilerin yapraklarýnda oluþan algler, balýklarý doðal ortamlarýna uygun olarak beslenmelerini saðlar. Balýklarýn dýþkýlarý bitkilerin daha hýzlý geliþmelerini neden olur.
Belirtilen özelliklere sahip bir akvaryum hazýrlandýktan sonra kurulum aþamasýna gelinir. Akvaryumun tabanýna döþenecek kumun deniz kumu olmasý gerekir. Akar su kumlarýndaki kili temizlemek çok zordur. Kum iyice yýkandýktan sonra akvaryumun tabanýna boþaltýnýz. Þehir þebeke suyuyla doldurunuz. Ýçine bolca tuz atýnýz. Ayrýca bir tablet permanganat veya metil mavisi denilen mavi tozdan yeterince atýnýz. ( Su iyice mavileþmelidir ) En az bir gün beklettikten sonra boþaltýp, yeniden doldurunuz. Doldururken kumun üzerine temiz bir kaðýt ve ya naylon koyunuz. Bu önlem suyun bulanmamasý için gereklidir. Suyun klorsuz olmasý gerekir. Her olasýlýða karþý yine suya hafif mavileþmesini saðlayacak kadar metil mavisi veya permanganat ilave ediniz. Önce balýklara yaþadýðý doðal ortamý saðlayacak olan bitkileri satýn alarak kuma dikiniz. Bu durumda üç gün bekletildikten sonra içine konulmak istenilen balýklar satýn alarak akvaryuma býrakýnýz. Balýklarda vücut ýsýsý kontrolü yoktur. Bu yüzden vücut ýsýlarý sudaki ýsýya denktir. Ani ýsý deðiþikliði balýklarýn hastalanmasýna, daha beteri ölmelerine neden olur. Bu yüzden naylon torba içerisinde getirdiðiniz balýklarý torbasýyla birlikte suya býrakýnýz. Bir süre bekledikten sonra torbayý açarak balýklarý özgürce yaþayacaklarý yeni yurtlarýna býrakýnýz.
Balýklarýn en doðal besini suyun içinde ve bitki yapraklarýnda oluþacak olan alglerdir. (yosun ) Eðer yavru almak istiyorsanýz yumurtalardan çýkacak olan yavrular için bitkiler doðal koruganlardýr. Yavru anne bedeninin arka kýsmýndaki kuluçkalýktan atýldýðýnda on iki saatlik gýdalarý vardýr. Bu yüzden hemen yem aramaya çýkmazlar. Üstelik anüsten atýldýðýnda kýsa bir baygýnlýk geçirirler. Bu an çok önemlidir. Eðer bitki yoksa saklanamayacaklarýndan anýnda baþka balýklara veya öz annesine yem olurlar.
Akvaryumda balýk seçimi de çok önemlidir. Japon balýklarý onca güzelliklerine raðmen üretim yapmasý istenilen balýklarla ayný akvaryumda bulundurulmasý sakýncalýdýr. Japon balýklarý için suyu ýsýtmak gerekmez. Buz altýnda bile yaþarlar. Bitkileri yediklerinden onlar için hazýrlanan akvaryuma bitki ve ýsýtýcý koymak gerekmez. Sadece hava vermek yeterli olur. Bettalar da ( Siyam Canavarlarý )sorunlu balýklar sýnýfýna girer. Erkekleri olaðan üstü güzel olmalarýna raðmen çok kavgacýdýrlar. Ýki erkek bettayý ayný akvaryumda yaþatma olasýlýðý yoktur. Biri diðerini öldürünceye kadar kavga ederler. Üstelik üretimi de çok zordur. Çift solunumlu olduklarýndan sularýna hava vermek gerekmez. Bu özellikleri nedeniyle sýradan bir fanus içerisinde barýndýrýlmasýnda sakýnca yoktur.
Tetrazonlar, guramiler ve zebralar çok yýrtýcýdýrlar. Bu özellikleri nedeniyle üretim düþünülen akvaryuma konulmamasý gerekir. Japon balýklarý gibi iri balýklara bile zarar vere bilirler. Üstelik tetrazonlara canlý yem vermek gerekir. Canlý yemler bataklýklardan çýkarýlan minik kurtçuklardýr. Genelde mantar hastalýðý taþýrlar. Bu yüzden kaþ yapayým derken göz çýkarmaya neden olurlar. Japon balýklarýna yaðsýz, ince kýyýlmýþ dana kýymasý verilir. Japon balýklarýnýn konulduðu akvaryumda kum gerekmez. Yüzerken neden olduklarý su sirkülasyonu suyu bulandýrýr. Üstelik aðýzlarýna aldýklarý kumu atamadýklarýnda yem yiyemezler ve hiç te istenilmeyecek bir þekilde ölürler.
Üzüntüsüz, eziyetsiz ve zevkli bir akvaryum için lepistes, blekmoli, kýlýçkuyruk ve ay kuyruk blekmoli yeterlidir. Üstelik lepistesler olaðan üstü güzellikte renklerle donanmýþlardýr.Bu balýk türlerinden sadece ay kuyruk blekmolilerinde üretim zordur. Diðerleri çok kolay ürerler.
Ölümlere en çok neden olan mantar hastalýðýdýr. Yüzgeçlerde beyaz pulcuklar oluþur. Bu durumda yapýlacak olan, bitkiler sökülür, suya tuz ve metil mavisi veya az miktarda permanganat konulur. Suyun ýsýsý artýrýlýr. Karanlýk bir ortamda üç gün tutulur. Bitkiler permanganatla dezenfekte edildikten sonra yeniden dikilir. Akvaryumu güneþ gören bir yere koymamak gerekir. Direk güneþ gören yerde bulunan akvaryumdaki blekmolilerin beyinleri yer deðiþtirerek dengesiz yüzmeye baþlarlar ve feci bir þekilde can verirler.
Su hiçbir zaman tamamen boþaltýlmamalýdýr. Hafif sararmýþ su balýklarýn doðal yaþam ortamlarýdýr. Gerek görülürse üçte bir oranýnda suyu deðiþtirilir. Suyu sýk deðiþtirmek mantar hastalýðýna davetiyedir. Fazla yosunlanmýþ camlardan sadece odaya veya salona bakan tek cam eski bir naylon çorapla temizlenir. Diðer camlardaki yosunlar balýklarýn doðal yemleridir. Bu yüzden onlarý temizlememekte yarar vardýr.
Akvaryumculukta balýklara yem vermek çok önemlidir. Balýk yemsizlikten ölmez. Fazla yem ise balýklarýn ölümlerine neden olur. Fazla atýlan yemler tüketilemeyeceðinden dibe çöker ve orada fermatosyona uðrar. Bu sýrada çýkardýklarý gazlar sudaki oksijen dengesini bozar ve balýklarýn ölmelerine neden olur. Verilen hava da çok önemlidir. Fazla ve iri taneli hava vermek sakýncalýdýr. Filtrelerin sýk temizlenmesinde yarar vardýr.
Sorunsuz bir akvaryum dileðiyle
                                   Özcan NEVRES