Ýnsan art niyetle, taraflý olarak ve samimiyetsizce Kur’an’ý okuduðunda onu anlayamaz. Bu Yüce Allah’ýn kanunudur. Bu nedenle de Kur’an ayetlerini farklý yorumlar, çeliþkiye düþer. Kur’an tüm insanlýk için bir çaðrýdýr ancak yalnýzca samimiyetle okuyanlar ve kesin bilgiyle iman edenler onu anlayabilirler. Kur’an samimi, önyargýsýz ve vicdanlý insanlar için - Ýslam’la henüz tanýþmamýþ bile olsa- sýrlarýný açar ve yalnýzca onlarýn yaþam rehberi olur.

Kur’an, kendisine art niyetle yaklaþan kiþi için bir sapma vesilesi olabilir. Çevresinden iþittiði yanlýþ ve çarpýk yorumlar, dogmalar ve ön yargýlar ile birlikte kendi dünya görüþünü de kýstas alan kiþi, kuþkusuz ne Kur’an’ý anlayabilir ne de ondan yararlanabilir. Aksine, Kur’an bu kiþinin sapkýnlýðýný ve þaþkýnlýðýný artýrýr. Kiþi, Kur’an ayetlerine akýlsýz ve mantýksýzca itirazlar ileri sürer, çarpýk yorumlarda bulunur. "Oysa o (Kuran), zalimlere kayýplardan baþkasýný artýrmaz" (Ýsra Suresi, 82) ayetiyle haber verildiði gibi imandan uzaklaþýr.

Kur’an ayetleri, iman sahiplerince kolaylýkla anlaþýlabilecek ve uygulanabilecek biçimde açýk ve sadedir. Bu anlaþýlýr ayetler muhkemdir; saðlam kesin ayetlerdir ve Kur’an’da bildirildiði üzere Kitabýn ’anasý’, temelidir. Muhkem ayetler dýþýndaki ayetler müteþabih ayetlerdir. Müteþabih ayetler, çeþitli teþbih ve benzetmeli anlatýmlar içerirler. Kur’an’da bu konu þu ayetle açýklanýr:

Sana Kitabý indiren O’dur. O’ndan, Kitabýn anasý olan bir kýsým ayetler muhkem’dir; diðerleri ise müteþabihtir. Kalplerinde bir kayma olanlar, fitne çýkarmak ve olmadýk yorumlarýný yapmak için ondan müteþabih olanýna uyarlar. Oysa onun tevilini Allah’tan baþkasý bilmez. Ýlimde derinleþenler ise: "Biz ona inandýk, tümü Rabbimizin Katýndandýr" derler. Temiz akýl sahiplerinden baþkasý öðüt alýp-düþünmez. (Al-i Ýmran Suresi, 7)

Ayette açýkça müteþabih ayetlerin yorumunu ancak Allah’ýn bildiði belirtilir; müteþabih ayetlerin anlamlarý Allah Katýndadýr. Ýslam tarihi boyunca Kur’an’ýn müteþabih ayetlerini çarpýk mantýklarý ve çýkarlarý doðrultusunda yorumlayan sapkýn kimseler, mezhep, görüþ ve akýmlar çýkmýþtýr. Kur’an, bunun fitne olduðunu ve bu yola baþvuranlarýn, kalplerinde bir kayma olan yani Allah’ýn doðru yolundan sapan kiþiler olduklarýný bildirir.

Allah dilediði kuluna bu ayetlerin yorumuna dair ilim verebilir. Ancak derin ilim ve iman sahipleri, ilmini kavrayamadýklarý müteþabih ayetlerin tümüne inanýrlar. Ýçleri titreyerek Rabb’lerinden korkan insanlar, fitne çýkarma amacýndaki kiþiler gibi ayetlere olmadýk yorumlar getirmekten sakýnýrlar.

Allah, müteþabih (benzeþmeli), ikiþerli bir Kitap olarak sözün en güzelini indirdi. Rablerine karþý içleri titreyerek-korkanlarýn O’ndan derileri ürperir. Sonra onlarýn derileri ve kalpleri Allah’ýn zikrine (karþý) yumuþar-yatýþýr. Ýþte bu, Allah’ýn yol göstermesidir, onunla dilediðini hidayete erdirir. Allah, kimi saptýrýrsa, artýk onun için de bir yol gösterici yoktur. (Zümer Suresi, 23)