Kim Allah’a ve elçisine isyan eder ve onun sýnýrlarýný aþarsa, onu da içinde ebedi kalacaðý ateþe sokar. Onun için alçaltýcý bir azap vardýr. (Nisa Suresi, 14)

Ýsyaný ve küstahlýðý yüzünden Allah’ýn huzurundan kovulduktan sonra Ýblis, kýyamete kadar sürecek olan mücadelesine baþladý. Ýnsanlarý telkin ve taktikleriyle aldatarak saptýrmak için onlara sokuldu; tuzaklar kurdu. Ýlk büyük tuzaðý, cennette yaþayan Hz. Adem’i(as) ve eþini kandýrarak onlarý Allah’ýn buyruðuna isyana sürüklemesiydi. Allah’ýn yaklaþmalarýný yasakladýðý aðaç konusunda onlara vesvese verdi. Ýnsanlýk tarihindeki ilk isyan Kur’an’da þöyle bildirilir:

... Ve dedi ki: "Rabbinizin size bu aðacý yasaklamasý, yalnýzca, sizin iki melek olmamanýz veya ebedi yaþayanlardan kýlýnmamanýz içindir. Ve: "Gerçekten ben size öðüt verenlerdenim" diye yemin de etti. Böylece onlarý aldatarak düþürdü. Aðacý tattýklarý anda ise, ayýp yerleri kendilerine beliriverdi ve üzerlerini cennet yapraklarýndan örtmeye baþladýlar. (O zaman) Rableri kendilerine seslendi: "Ben sizi bu aðaçtan menetmemiþ miydim? Ve þeytanýn sizin gerçekten apaçýk bir düþmanýnýz olduðunu söylememiþ miydim? Dediler ki: "Rabbimiz, biz nefislerimize zulmettik, eðer bizi baðýþlamazsan ve esirgemezsen, gerçekten hüsrana uðrayanlardan olacaðýz. (Allah) Dedi ki: "Kiminiz kiminize düþman olarak inin. Yeryüzünde belli bir vakte kadar sizin için bir yerleþim ve meta (geçim) vardýr. Dedi ki: "Orda yaþayacak, orda ölecek ve ordan çýkarýlacaksýnýz." (Araf Suresi, 19-25)

Ardýndan Hz. Adem(as) büyük piþmanlýk duydu; Allah’a tevbe etti ve Rabb’i onu baðýþladý. Ancak Ýblis, gurur ve enaniyeti, zeki ama akýlsýz oluþu yüzünden baðýþlanma dilemedi ve insanlarýn aleyhine yürüttüðü mücadelesine devam etti.

O tarihten sonra da Ýblis pek çok insaný kandýrdý ve kendi fýrkasýna kattý. Diðer yandan cinlerden de pek çok taraftarý oldu. Ýblis’in yolunu izleyen insanlar ve cinler, týpký onun gibi insanlarý saptýrmak için onlara sokulmaya/aldatmaya baþladýlar. Ýblis’in itaatli birer askeri haline gelen insanlar ve cinler de onun sahip olduðu "þeytan" sýfatýný kazandýlar.

Þeytanýn en büyük amacý, kendisi gibi, tüm insanlarýn Allah’a isyan etmelerini saðlamaktýr. Bu hedefine ulaþmak için elinden gelen herþeyi yapar, sürekli bir çaba harcar. Ancak bu yoðun çabasýnýn yaný sýra çok ilginç bir mantýða da sahiptir:

Ancak þeytanýn durumu gibi; çünkü insana "Ýnkar et" dedi, inkar edince de: "Gerçek þu ki, ben senden uzaðým. Doðrusu ben, alemlerin Rabbi olan Allah’tan korkarým" dedi. (Haþr Suresi, 16)

Yukarýdaki ayette görüldüðü gibi þeytan, insanlarý isyana sürüklediði halde, Allah’tan korktuðunu söyler. Bu, onun çarpýk mantýðýnýn göstergesidir. Kuþkusuz bu ifadeler, akýl sahibi birinin söyleyeceði sözler deðildir. Þeytan zeki ama aptal bir varlýktýr.

Enaniyet, þeytanýn en önemli özelliklerinden biridir ve Allah’ýn huzurundan kovulmasýnýn, itaatsizlikle birlikte en önemli nedenidir. Þeytanýn tuzaðýna yakalanan kiþinin de þeytan gibi aklý örtülür, þuuru kapanýr ve Allah’ýn yolundan ayrýlýr. Allah’ýn sonsuz gücü karþýsýnda kendi aczinin bilincine varmasý ve Allah’tan içi titreyerek korkmasý imkansýzlaþýr. Böylece kiþi, kendisini sonsuz azaba götürecek olan isyan yolunu seçmiþ olur.

Yeryüzünde iki topluluk vardýr: Allah’ýn fýrkasý ve þeytanýn fýrkasý. Þeytanýn fýrkasý, Allah’a nankörlük ve isyan içerisinde yaþayan ve þeytanýn ’adýmlarýný izleyen’ bir topluluktur.

Ýnanan insanlar, Allah’ý dost edinir ve her iþlerinde O’na yönelirler; isyan eden þeytan taraftarlarý þeytaný dost ve veli edinirler. Þeytan onlarý Kur’an’daki ifadesiyle bir kabuk gibi baðlar; örtülen vicdanlarýnýn sesi duyulmaz olur. Kalplerine Allah zikri girmez; kararýr, taþ gibi kaskatý hale gelir. Bu kimseler, ne denli azap dolu bir sona doðru sürüklendiklerini göremez, yaþamlarý boyunca þeytanýn hizmetkarý olurlar. Akýllarýný, vicdanlarýný, düþüncelerini, her þeylerini þeytan tutsak almýþtýr.

Unutulmamalýdýr ki Allah’a itaate dayanan ve insana O’nun rýzasýný, rahmetini ve cennetini kazandýracak olan iman yolu terk edildiðinde, dünyada da ahirette de horluk, aþaðýlýk ve cehennemde son bulacak bir yol seçilmiþ olunur. Ýsyan, hem Allah’ýn rahmetini ve cennetini, hem de inkarcýlara karþý kazanýlacak zaferin anahtarýný yitirmenin sebebidir.

Ancak Rabb’ine isyaný deðil, teslimiyeti seçmiþ olan, yeryüzündeki her olayýn, her varlýðýn - þeytan dahil- Allah’ýn kontrolünde olduðunu bilen ve samimiyetle Rabb’ine yönelen müminler üzerinde þeytanýn hileleri etkisizdir. Ýçinde Allah aþký ve Allah korkusu taþýyan Allah taraftarlarý þeytanýn oyunlarýna gelmez, telkinlerine kanmazlar.

"... Þüphesiz ben, Rabbime isyan edersem o büyük günün azabýndan korkarým." (En’am Suresi, 15)