Kur’an, "...Gerçekten þeytanlar, sizinle mücadele etmeleri için kendi dostlarýna gizli-çaðrýlarda bulunurlar." (Enam Suresi, 121) ayetiyle, þeytanýn, insanlarý etkilemek için kendi taraftarlarýný ve dostlarýný kullanacaðýný bildirir. Þeytan tek baþýna hareket eden bir güç deðildir; insanlarý saptýrmak için çalýþan, insanlar ve cinlerden oluþan kalabalýk bir taraftar kitlesine sahiptir. Ýns ve cin þeytanlarýn varlýðý Kuran’da, "Böylece her peygambere, insan ve cin þeytanlarýndan bir düþman kýldýk. Onlardan bazýsý bazýsýný aldatmak için yaldýzlý sözler fýsýldarlar. Rabbin dileseydi bunu yapmazlardý. Öyleyse onlarý yalan olarak düzmekte olduklarýyla baþ baþa býrak." (Enam Suresi, 112) ayetiyle haber verilir.

Þeytan, insanlardan ve cinlerden kendisine uyanlarla birlikte hareket eder, kendisiyle birlikte çok sayýda insaný da cehenneme sürüklemek için onlarý bir araç olarak kullanýr. Bu kiþiler de þeytan gibi sinsi karakter özelliðine sahiptir ve ayný taktiklerle insanlara telkinler vererek onlarý doðru yoldan uzaklaþtýrmaya çalýþýrlar.

Bu kimseleri kullanarak, kendi adýna faaliyet gösterecek sadýk bir taraftar kitlesi oluþturan þeytan, amacý doðrultusunda onlarý istediði gibi yönlendirir. Kendi batýl sistemini ayakta tutabilmek için ihtiyacý olan geniþ kitlelere, taraftarý olan bu kiþiler yoluyla ulaþýr. Telkinlerini onlarýn aðzýndan yapar, felsefesini onlara teblið ettirir.

Þeytanýn sistemini benimseyen kiþi, diðer insanlarý da þeytanýn engebeli yoluna çaðýrýr ve bu batýl sistemi yavaþ yavaþ onlara da benimsetir. Böylece þeytanýn, elçiliðini yapan ve insanlarý Allah’ýn dosdoðru yolundan saptýrmaya çalýþan binlerce askeri olur.

Yönettiði bu itaatli ordunun mensuplarý, kendi vicdanlarýnýn dahi sesine kulak týkayacak kadar þeytana sadýktýrlar ve nasýl korkunç bir azaba sürüklendiklerinin farkýnda deðildirler. Þeytanýn adeta oyuncaðý haline gelen bu kimseler akýllarýný, vicdanlarýný, düþünme ve muhasebe yeteneklerini þeytana teslim ederler. Ve yaþamlarý boyunca þeytanýn iradesi altýnda, onun düþünceleri doðrultusunda yaþarlar.

Þeytanýn fýsýldadýklarýnýn kendi düþünceleri olduðunu zanneden bu kiþiler, aldýklarý emirleri hiç düþünmeden uygularlar. Ve bir süre sonra, artýk þeytanla ayný dili konuþur hale gelir, onun telkinlerine dahi ihtiyaç duymadan sistemine hizmet ederler.

Þeytan, iman eden insanlarla daha fazla uðraþýr. Ýman ettiklerini söyledikleri halde, imaný gereði gibi yaþamayan kiþiler, Allah’a tam bir teslimiyetle teslim olmamalarý, Kur’an’ý yaþamlarýna sokmamalarý ve Allah’tan korkmamalarý nedeniyle þeytanýn fýsýltýlarýna kulak verirler. Þeytana nasýl karþý koyacaklarýný ve onun hileli oyunlarýný nasýl etkisiz hale getirebileceklerini bildikleri halde, þeytanýn telkinlerini itaatle yerine getirirler. Oysa þeytanýn vaadi yalnýzca aldanýþtýr.

“(Þeytan) Onlara vaadler ediyor, onlarý en olmadýk kuruntulara düþürüyor. Oysa þeytan, onlara bir aldanýþtan baþka bir þey va’detmez.” (Nisa Suresi, 120)

Gerçekte onlar ’görebilen kimseler’ (Ankebut Suresi, 38)olduklarý, Kur’an’ý bildikleri ve þeytanýn kendilerinin apaçýk düþmaný olduðu konusunda þuurlarý açýk olduðu halde, ondan sakýnmazlar. Bir yandan ibadetlerini yerine getirirken, bir yandan da davranýþlarý ile þeytanýn tebliðini yaparlar. Ancak bu kiþiler, hatalarýnýn farkýnda olduklarý halde, þeytandan ve kötülük yapmaktan sakýnan güzel ahlaklý insanlar olduklarýný iddia ederler. Þeytan bu kimselere, gizlice yaþadýklarý kötülüklerin önemli olmadýðýný telkin ederek, onlarý din ahlakýndan uzaklaþtýrmaya çalýþýr.

Þeytanýn bu oyunu sonucunda, kiþi gerçek mümin karakterinden yavaþ yavaþ uzaklaþýr. Allah Kur’an’da tek bir mümin karakteri tarif eder. Bu karaktere sahip olan samimi insan, düþmaný olan þeytaný deðil, yalnýzca Kendisine ihtiyaç olunan ve Kendisinden yardým beklenen Allah’ý dost edinir ve yalnýzca O’nun hoþnutluðunu umut eder. Yürüdüðü yol da, þeytanýn tehlikelerle dolu yolu deðil, kiþiye cenneti kazandýracak, onu cehennemden uzaklaþtýracak olan Allah’ýn dosdoðru yoludur. Þeytanýn çaðrýsýna icabet ederek Kur’an ahlakýnýn yalnýzca bir kýsmýný uygulamak ve mümin karakterinden farklý bir karakter geliþtirmek, kiþiyi farkýnda dahi olmadan acý bir azaba sürükleyebilir:

Ýþ hükme baðlanýp-bitince, þeytan der ki: "Doðrusu, Allah, size gerçek olan va’di va’detti, ben de size vaadde bulundum, fakat size yalan söyledim. Benim size karþý zorlayýcý bir gücüm yoktu, yalnýzca sizi çaðýrdým, siz de bana icabet ettiniz. Öyleyse beni kýnamayýn, siz kendinizi kýnayýn. Ben sizi kurtaracak deðilim, siz de beni kurtaracak deðilsiniz. Doðrusu daha önce beni ortak koþmanýzý da tanýmamýþtým. Gerçek þu ki, zalimlere acý bir azap vardýr." (Ýbrahim Suresi, 22)

Bu durumdan kurtuluþ, insanýn Kur’an’ý rehber edinerek ayetler doðrultusunda düþünmesi, ardýndan içinde bulunduðu durumu fark ederek Rabb’ine sýðýnmasýyla gerçekleþir.