“Ýzmir Kukla Günlerinde”, “Karþýyaka Ragýp Haykýr Sahnesinde” Baþýma Gelenler…

Seval Deniz Karahaliloðlu

Bu yazýyý kaleme alýp almamayý çok düþündüm. Genel olarak, hep sanatçýyý, oyunlarý ve tiyatroyu destekleyen ve olumsuzluklara yer vermemeyi tercih eden bir tarzým var. Tiyatroya ve sanatçýlara zarar vermemek adýna kötü bir oyunla karþýlaþtýðýmda, sert ve kýrýcý eleþtiriler yapmak yerine sessiz kalmayý tercih ederim ama bu sefer iþ faklý.

Sadece þahsýmý ilgilendirmiyor. Yöneticilerin çok iyi niyetli ve olumlu olmasýna raðmen bir konuyu bilmeleri gerekiyor. Alt kademede çalýþan bazý görevlilerin “meydaný boþ bulup” kendilerini “kral gibi görüp”, “fevri”, “keyfi” ve “haddi aþan” tavýrlarýndan yöneticilerin haberdar olmasý gerekiyor.

Ayný zamanda bu “terbiye sýnýrlarýný çoktan aþan tavýrlar” maalesef baþýný alýp giden bir “baþýboþluða” da iþaret ediyor. Herkesin istediði gibi at koþturduðu bir anlayýþý bizzat yaþayarak gördüm. Keþke tanýk olmasaydým!

Bu yazýyý, bu tip olumsuz olaylar bir daha tekrarlanmasýn, kimse üzülmesin diye kaleme alýyorum.

“Ýzmir Kukla Günleri”, çeþitli ülkelerden gelen sanatçýlarla kurulan güzel dostluklar ve nazik görevlilerin yardýmsever tavýrlarý ile genel olarak olumlu bir havada geçti. Ama bir olay var ki güzel giden bu kukla günlerine hiç yakýþmadý.

Ýzmir Kukla Günleri programý çerçevesinde, Ýzmir Karþýyaka Ragýp Haykýr Sahnesine, Ýngiliz Kukla Sanatçýsýný izlemeye ve oyunun izlenim yazýsý hazýrlamak için gidiyorum. Sanatçý müsait olursa, oyun sonrasýnda tiyatronun dýþýnda bir söyleþi almayý düþünüyorum.

O gün kukla günlerinde görevli olan kiþinin bir mazereti çýkmasý üzerine, sanatçýyla tiyatro görevlileri arasýnda iletiþimi saðlamak için “gönüllü olarak” tercümanlýk yapmayý kabul ediyorum. Amaç sanatçýya ve tiyatro görevlilerine yardýmcý olmak. Üstelik bu iþ o anda festival tarafýndan benden “rica edildi”. “Gönüllü olarak”, seve seve yardým etmeyi kabul ettim. Yoksa görevli deðilim.

Oyun baþlamadan önce, Ýngiliz sanatçýyla konuþtum ve oyun bittikten sonra tiyatronun dýþýna çýkýp çay içerken söyleþi yapma kararý aldýk. Yani SÖYLEÞÝYÝ TÝYATRONUN DIÞINDA yapacaðýz. Maalesef, fotoðraf çekimini de sonraya erteledik. Çünkü fotoðraf makinem arýzalý.

Oyun süresince her þey yolunda gitti. Bir sorun çýkmadý. Ne olduysa, oyun sonrasýnda birden ortaya çýkan bir takým adamlarýn “DERHAL BURAYI BOÞALTIN!” tavrý oldu. Olaylar bir oyunun dekorlarýný taþýyan “bir takým görevlilerin anlaþýlmaz tavrýyla” baþladý.

Dilim döndüðünce, Ýngiliz sanatçýnýn söylediklerini Ýngilizceden Türkçeye tercüme ederek durumu açýklamaya çalýþtým ama karþýmdaki þahýs ya saðýr, ya da caný dinlemek istemiyor! Üstelik terbiye kurallarýný çoktan aþan ve terbiyesizliðe varan bir tavýrla “hemen sahneyi boþaltmamýz” konusunda ýsrarlý.

Aslýnda olay çok basit. Ýngiliz Kukla Sanatçýsýnýn kuklalarý ve dekoru “kýrýlgan bir yapýya” sahip olduðu için dekorun toplanmasý için sadece “1,5 saate” ihtiyacý var. Yazý ile sadece “bir buçuk saat”. Fazla deðil. Bu keyfi bir þey deðil. Sadece aceleye getirilerek dekorunun ve kuklalarýnýn kýrýlmasýný ve zarar görmesini istemiyor. Çok doðal. Hem neden acele etsin ki?

Sözde o akþam oynanacaðý iddia edilen ama sonra öðrendiðimize göre “o gece oynanmayacak” ve ancak bir hafta sonra baþlayacak olan bir oyunun dekorlarý. Ve sonradan “geçici olarak görevlendirildiði” ortaya çýkan þahýslar ýsrarlý. “Bizim bu dekoru acilen kurmamýz lazým, bu gece oyun var” diye yüksek perdeden baðýrýyorlar. Üstelik saat daha öðlen 13 bile deðil. Üstelik “O GECE OYUN FÝLAN YOK, DÜPEDÜZ YALAN SÖYLÜYORLAR!”

Avaz avaz baðýrýp sanatçýyý ve bizi tedirgin etmeden “bir buçuk saat” bekleseler hiç sorun çýkmayacak. Ama hayýr. Bütün tiyatro onlarýn malý ya, esip gürleyecek, istedikleri gibi terör estirecekler!

“Lütfen, baðýrýþlardan Ýngiliz sanatçý çok rahatsýz oluyor, sanatçý çok gerildi, bakýn kuklalarýný topluyor. Lütfen yapmayýn” deyince, aldýðým cevap aynen þu.

Sen Ajda Pekkan mýsýn be? Geriliyormuþ! Gerilirsen, geril! Bana ne? Ben kapris filan çekmem! Ben Devlet Tiyatrosu çalýþanýyým. Ýstediðim gibi davranýrým!”

Kapris yapan kim? Ýngiliz sanatçý adamýn bas bas baðýrmasýndan son derece rahatsýz oldu. Bunu karþý tarafa uygun bir dille anlatmaya çalýþýyorum ama karþý tarafta nerede o anlayýþ?

O kadar sinirleniyorum ki, festival görevlilerini aramak için cep telefonumu bulmaya çalýþýyorum. O sinirle, cep telefonumu bulmak için çantamý ters yüz ediyorum. Çantada ne var ne yoksa ortaya dökülüyor. Kayýt alma cihazý, fotoðraf makinesi, defter, kalem, kaðýt, piller, paralar, kimlikler ortaya saçýlýyor. Cepten festivali, bana yardým etmemi “rica eden” kiþiyi arýyorum. Durumu izah ediyorum. Karþý taraf hem suçlu, hem güçlü. Beni festival komitesine þikayet ediyor. Bahaneleri de çok ilginç. Ortaya saçýlmýþ olan “kayýt alma cihazý” ve “fotoðraf makinesini” bahane ediyorlar. Söyleþi yaptýðým ve fotoðraf çektiðimi iddia edip þikayet ediyorlar.

Bu arada, orada olmam ve Ýngiliz Sanatçýya tercümanlýk yapmak için kalmamý “rica eden” kiþinin beni bu “terbiyesiz þahýslara” karþý savunmamýþ olmasý da ayrýca bende “büyük bir üzüntü ve hayal kýrýklýðý” yaratýyor. Ýçinde bulunduðum zor þartlara raðmen, “gönüllü olarak” yardýmcý olmaya çalýþýrken düþürüldüðüm durum karþýsýnda, karþýlaþtýðým “kýymet bilmezlik” ve “iyiliðin takdir edilmemesi” de benim için son derece kýrýcýydý.

Anlaþýldý. “Kýymet bilmezlik” ve “takdir edilmemek” bir yana, “ricacý” olan þahýs, her iki tarafý da idare etmeye çalýþýyor.

Dekor taþýyan bu kiþiler kendilerini temize çýkarmak, yaptýklarý “terbiyesizliðe” ve “saygýsýzlýða” mazeret bulmak amacýyla bile bile YALAN SÖYLÜYORLAR!

Madde 1 “Bu gece oyun var. Acilen bu dekorlarýn kurulmasý gerekiyor. Bize engel oluyorsunuz. Derhal burayý boþaltýn” deniyor. O GECE OYUN YOK! Oyun bir hafta sonra baþlayacak ve o gün saat daha öðlen 13 bile deðil!

Madde 2 Sanatçýyla en baþýndan söyleþiyi tiyatronun dýþýnda yapma kararý vermiþiz. Ýftira atarak yalan söylüyorlar.

Madde 3 Fotoðraf makinesi arýzalý. Fotoðraf çekmem imkansýz. Arýzalý ve iþlemeyen bir makineyle fotoðraf çektiðim iddia ediliyor! Cep telefonumu ararken çantamdan otaya saçýlan eþyalara bakarak mazeret üretiyorlar.

Dýþarýdan gelen bir telefon üzerine, yüksek perdeden atan tutan “anlama özürlü” terbiye sýnýrlarýný çoktan aþmýþ kiþinin tavrý deðiþiyor. Yaklaþýmý da çok ilginç!

Bana “Siz, bizim burada her gün neler çektiðimizi biliyor musunuz?” diye soruyor. Ýyi de bunda benim ne suçum var? Üstelik bundan bana ne? Bunun faturasýný neden bana çýkarýyorsunuz?

“Yaa kusura bakmayýn. Biz arada sýrada insanlarýn suratlarýna böyle patlarýz. Bu sefer de siz denk geldiniz”. Yani, her zaman birilerinin suratýna patlamak bir “alýþkanlýk haline gelmiþ”, öyle mi? Buna olsa olsa “özrü kabahatinden büyük” denir! Devlet Tiyatrosunda dekor taþýmak, size rastgele insanlara baðýrýp, “hakaret etme” hakký mý veriyor?

Birincisi kurum ile bir kavganýz varsa bunu dýþarýdan üçüncü kiþilere “hakaret ederek” çözemezsiniz! Yaptýðýnýz iþten bu kadar rahatsýzsanýz, çözüm çok basit. Ýstifa edin, gidin! Daha rahat bir iþte çalýþýn. Sizin yerinize iþini doðru dürüst yapan insanlar bulunur. Günümüzde herkes çok zor þartlarda çalýþýyor. Hiç kimsenin iþi kolay deðil. Ama herkes sizin gibi böyle avaz avaz baðýrýp, hakaret edip, ortalýðý birbirine katmýyor!

Devlet Tiyatrosu ile aranýzda bir problem varsa, bunu Devlet Tiyatrosu ile çözün!
Üçüncü kiþilere baðýrýp çaðýrmak çözüm deðil!

Üstelik iþinize geldiði zaman kavgalý olduðunuz kurumun adýný kullanarak, “Ben Devlet Tiyatrosu çalýþanýyým, istediðimi yaparým” diyebiliyorsunuz. Karar verin. Hani Devlet Tiyatrosunda çalýþmaktan rahatsýzdýnýz? Ýþinize geldiðinde, þikayet ettiðiniz kurumun üzerinden “kendinize pay çýkarmayý” biliyorsunuz.

Bütün bu olaylarda Karþýyaka Ragýp Haykýr Sahnesinde çalýþan personeli tenzih ederim. Uzun süredir görmeye aþina olduðum görevliler her zaman nazik, her zaman yardým sever ve her zaman güler yüzlüler.

Karþýyaka Ragýp Haykýr Sahnesinde, oyuncusundan giþede çalýþan memuruna, yönetmeninden yer gösteren arkadaþlara kadar hepsi çok nazik, çok iyi insanlar. Onlarla herhangi bir problemim yok.

Burada problemi yaratanlar “geçici görevle” gelen kiþiler. Maalesef, sanki çok ihtiyacýmýz varmýþ gibi gereksiz üzüntüye, gereksiz sýkýntýya ve gereksiz soruna neden oldular.

Bu arada yönetim kademesinin çok iyi niyetli olduðuna eminim ama maalesef bilgilendirilmedikleri ve anlaþýldýðý kadarýyla, “tatsýz olaylar” sürekli olarak hasýr altý edildiði için çoðu zaman olan bitenden haberleri olmuyor. Bir anlamda yönetim kademesinin de olaylardan haberdar olmasýný istedim.

Peki, sonuç olarak; yarattýklarý bunca tatsýzlýk bir iþe yaradý mý? Hayýr.

Sanatçý dediði saatte dekorunu ve kuklalarýný topladý. Çünkü dekorun ve kuklalarýn “kýrýlgan bir yapýsý” vardý. Ve toplanmasý için gerçekten “bir buçuk saate” ihtiyacý vardý. Sanatçý söylediði gibi toplanmasýný tam zamanýnda bitirdi.

Terbiyesizlik bir iþe yaradý mý? Hayýr!

Sadece gereksiz, stres, gerginlik ve üzüntü yarattý. O kadar!

Bu yazý, bu kadar çirkin olaylar bir daha yaþanmasýn diye yazýldý!

Bu yazý, resmi mercilerin olaydan haberdar olarak, gerekli önlemleri almasý için yazýldý.

Bu yazý, sanatý, sanatçýyý, tiyatroyu ve tiyatro sanatýný desteklemek için çaba gösteren insanlar bir daha böylesine üzülmesin diye yazýldý!!!