Adalet, insanlar arasýnda ýrk, dil, din gibi ayrýmlar gözetmeden hepsini kapsayan, güçlülerin deðil haklýlarýn üstün olduðu bir sistemdir. Ancak insanlarýn pek çoðu adaletin önemininin bilincinde olduklarý halde, çýkarlarýyla çatýþmasý durumunda reddederler. Bu yüzden adaletin uygulanmasýnda aksaklýklar kaçýnýlmaz olur.

Örneðin rüþvetin ahlak dýþý ve adil olmayan bir davranýþ olduðunu bildikleri halde, bazý kiþiler çýkarlarý gereði ve kendilerince akla uygun bahaneler ileri sürerek hiç çekinmeden rüþvet alabilirler. Ya da þahitlik yapanýn kesinlikle doðruyu anlatmasý gerektiðini bildikleri halde, bazý insanlar kendilerinin ya da yakýnlarýnýn çýkarlarý nedeniyle rahatlýkla yalan söylerler.

Benzer örnekler çoðaltýlabilir. Bu yüzdendir ki toplumda çýkarlar adalete üstün gelir. Maðdur durumdaki kiþi hemen haksýzlýklardan dem vurur, ancak kendisi adalet yerine çýkarlarýný ‘ayakta tutar’. Bu þekilde davranan insanlar toplumda çoðunluðu oluþturduklarý için de, adalet soyut bir kavram olarak kalmaya devam eder.

Adaletin gerçek anlamda uygulanabilmesi için, adaleti çýkarlarýna tercih edebilecek üstün bir ahlak gereklidir. Bu ahlak, Allah’ýn emrettiði Kur’an ahlakýdýr. Kur’an ahlaký, insanlar arasýnda kesinlikle ayrým gözetmeden, yalnýzca haktan yana, kendi ve yakýnlarý aleyhine bile olsa gerçek adaleti emreder.

Ey iman edenler, kendiniz, anne-babanýz ve yakýnlarýnýz aleyhine bile olsa, Allah için þahidler olarak adaleti ayakta tutun. (Onlar) ister zengin olsun, ister fakir olsun; çünkü Allah onlara daha yakýndýr. Öyleyse adaletten dönüp heva (tutkularý)nýza uymayýn. Eðer dilinizi eðip büker (sözü geveler) ya da yüz çevirirseniz, Þüphesiz Allah, yaptýklarýnýzdan haberi olandýr. (Nisa Suresi, 135)

Kur’an ahlakýný yaþayan kiþinin adalet anlayýþýnda kiþisel çýkarlar, dostluklar, arkadaþlýklar, akrabalýklar, insanlarýn fiziksel farklýlýklarý asla etkili olmaz. Kararlarý yalnýzca haktan ve doðrulardan yanadýr. Kur’an ahlakýnýn tam olarak yaþandýðý toplumlarda gerçek adalet ve güvenin hakim olacaðý çok açýktýr. Çünkü yalnýzca içinde Allah korkusu taþýyan ve hesap günü Rabb’inin huzurunda yapayalnýz sorgulanacaðýnýn þuurunda olan insan gerçek adaleti saðlayabilir. Dünyada hak arama telaþýnda olan birçok insanýn, asýl ahirette Hakkýn karþýsýnda ne yapacaðýný düþünmesi gerekir. Allah’tan derin bir saygýyla korkan insan, ‘o günü’ düþünerek hareket eder.

Kur’an ahlakýndan uzak yaþayan kiþiler, kin duyduklarý kiþilere karþý her türlü adaletsizliði yapabilirler. Bu kiþilere iftira atar, suçsuzluklarýný bilseler dahi aleyhlerinde þahitlik yaparlar. Bazý kiþiler de gerçekte suçsuz olduðunu bildikleri halde, haksýz yere suçlanan insanlar lehinde tanýklýk yapmazlar. Sevmedikleri ya da düþman olduklarý insanýn maðdur olmasý bu kiþileri sevindirir. Olaylar nefsani planlarýna uygun geliþmediðinde ise, bu kimseler çok ani çýkýþlar yapabilirler. Öfke, duygusallýk, küsme gibi Kur’an ahlakýna aykýrý davranýþlar gösterilebilirler. Öfkeyle baðýrýp çaðýran kiþi, o an Allah’ý ve her olayý O’nun yarattýðýný unutmuþ demektir. Allah’ý unutan kimsenin ise, Kur’an ahlakýyla baðdaþmayan her türlü yanlýþ davranýþý yapmasý mümkündür.

Söz konusu bu insanlar bencil, sevgisiz, kibirlidirler ve en çok kendilerini severler. Yakýnlarýný, dostlarýný veya ailelerini sevdiklerini iddia etseler de, bu sevgi anlayýþýnýn da onlarýn nefislerine uygun olmasý gerekir. Yani, sevgilerinde Allah’ýn hoþnutluðunu ve rahmetini gözetmez, dünyevi çýkarlarýna göre hareket ederler. Bencillikleri ve duygusallýklarý nedeniyle adil olamazlar, adaleti ayakta tutamazlar.

Kur’an ahlakýný yaþayan insanýn, karþýsýndaki kiþiye olan yakýnlýðý ya da duygularý aldýðý kararlarý asla etkilemez. Sevmediði, kötü ahlaklý, düþmanlýk yapan kiþilere karþý dahi adaletli davranýr, adaleti tavsiye eder. Peygamberimiz (sav)’in, "...insanlar arasýnda hükmettiðinizde adaletle hükmetmenizi emrediyor" (Nisa Suresi, 58) ayetindeki emir gereði, insanlar arasýnda hiçbir ayrým yapmaksýzýn uyguladýðý adaleti ve Kitap Ehlinden Necran Halký ile yaptýðý sözleþme, buna en güzel örnektir. Bu sözleþme Hz. Muhammed (sav)’in o dönemde benzerine rastlanmayan bir adalet anlayýþýný uyguladýðýnýn kanýtýdýr. Peygamberimiz(sav)’in "Adalet isteyen bulacaktýr, ne zalim ne de mazlum olacaktýr..." ( Majid Khoduri, Ýslam’da Savaþ ve Barýþ, Fener Yayýnlarý, Ýstanbul, 1998, 209 s. ) hadisi, toplumda nasýl bir adalet uyguladýðýný gösterir. Ýþte bu adil yönetimi nedeniyle Peygamberimiz(sav)’e karþý çok güçlü bir güven oluþmuþ, en þiddetli düþmanlarý bile, onun dürüstlüðünü kabul etmiþlerdir.

Bu güzel ahlak örnekleri, Kur’an’ýn sosyal yaþama getirdiði hoþgörülü, barýþ dolu, huzurlu düzeni de tarif eder. Kur’an ahlakýnýn tam olarak yaþandýðý bir ortamda ise dost ve kardeþçe, huzur içerisinde bir yaþam saðlanacaktýr.

Asýl yurt olan ahirette her nefis yapýp ettiklerini karþýsýnda hazýr bulacaktýr. Allah asla yanýlmaz ve asla unutmaz. Allah, hakka ve batýla uyanlarýn arasýný kýyamet günü hak ile ayýracak, adaletinin tecellisini, cennetinde ve cehenneminde kullarýna sonsuza dek gösterecektir.

"De ki: "Rabbimiz (kýyamet günü) bizi birarada toplayacak, sonra da hak ile aramýzý ayýracaktýr. O, (gerçek hükmünü vererek hak ile batýlýn arasýný) açandýr, (herþeyi hakkýyla) bilendir." (Sebe Suresi, 26)

Hiçbir durum ve koþulda güzel ahlaktan asla taviz vermemeyi fýsýldayan vicdanýmýzýn sesini dinleyelim. Duygularýmýz, aklýmýzýn ve vicdanýmýzýn önüne geçmesin.

“Ey iman edenler, adil þahidler olarak, Allah için, hakký ayakta tutun. Bir topluluða olan kininiz, sizi adaletten alýkoymasýn. Adalet yapýn. O, takvaya daha yakýndýr. Allah’tan korkup-sakýnýn. Þüphesiz Allah, yapmakta olduklarýnýzdan haberi olandýr.” (Maide Suresi, 8)