Deney, herkesin hatalarýna verdiði addýr. -Oscar Wilde |
|
||||||||||
|
Pencereden baktýðýnýzda her gün ayný kiþiler de oradan geçseler, her gün ayný araçta oradan geçse; bunlar deðiþmeyen mekâna göre hýzlý hareket eden durumlar olmakla size seyirlik gelir. Zamanýnýzýn akýþý öznel ruhi baðlamda monoton olmaktan çýkar. Olaylaþma ufku, deðiþmeyen (çok yavaþ deðiþen) bir çevreye göre, hýzla deðiþen olay ve olgularla oluþan, dolan hareketlenmedir. Yani iliþkinliktir. Çevre monotonluklardan olay ve olgularla kurtulur dedik. Bu nedenle duraðan yataðýna göre sürekli olan ýrmakta, binlerce kesikli sürekli olay akýþlarý seyirliktirler. Olay ufku yavaþ olan (duraðan olan) referans sistemiyle, yavaþ referans sistemine göre hýzlý olan iliþkinliðin giriþme farký oluþuyla belirir. Duraðanlýk, devinme ve ikisi arasýndaki fark; kesikli sürekliliðe parçalanan olay ve olgu olmakla, olay ufku belirlenimciliðidir. Ýttifaklar, “ittifaký sentezci imaný “ duraðan kýlmakla olay ufuklarý içinde giriþme yapabilmiþlerdi. Köleci sistem, “takdiri olan köle emeðine dayalý imaný, saltýkçý duraðan” kýlmakla, olay ufkunu hýzlý bir þekilde efendi köle oluþla giriþtirdiler. Mana ve anlam sistemleri (dini sistemleri )de buna göre oluþtu. Köleci sistem nasýl bir üreten iliþkili yaþamsal süreçle baþlýyordu? Bunu bir hatýrlayalým. Yani köleci sistemi güden düþünce neydi? Mal-mülk ve köle sahipliðiydi. Yani kabaca burasý benim demeydi. Köleci sistemde kimi kiþiler bu benim diyordu. Ben diyordu mal sahibi olan efendiyim diyordu. "Kura çekildi benim payýma mal mülk düþtü; sizin payýnýza da köle olmak düþtü" deniyordu. Buna sabredip boyun eðeceksiniz (tevekkül edecektiniz). Bu sahipleniþin meþrulaþmasý; dolaylý çevrimli mantýk edilmesi; imaný ittifaklý ahitsen mantýðý kýlýnma ideolojisi; söz konusu vahiy içinde nasýl baþlýyordu? "Ben benim". Diyordu. "Ben mülkün sahibi olaným" diyordu. Mülkümü dilediðim kuluma dilediðim gibi takdir ediþle daðýtýrým" diyordu. "Ey kullarým" diyordu. Ýþte din bu zaman zemin düzlemli iliþkileniþler üzerine inþa oluyordu. Hâlbuki ön ittifak ilahlarý mal mülk sahibi olmakla, kendilerini ihale etmezlerdi. Ýlahlar, zaman zemin düzey iliþkisine baðlý oluþla, ön ittifaklar içinde böyle bir seslenme düþüncesini bilmezlerdi. Ön ittifaklar imaný, ittifak bilincine sadakatten ve ittifak ahdine tanýklýk etmenin sosyo toplum sözleþmeli ittifak genel baðýntýlý manifestoydu. Hâlbuki köleci dönem ittifaký sýnýf eksenli ayrýþmanýn efendi köle edilme çabasýný ikame etmenin inandýrýlmasýydý. Köleci sistem, öncülündeki referanslarý kendi tutumuna referans ediþle iliþkili açýklýyordu. Günümüz, malý olmayý kutsamakla; malý olmayý, rantý iliþkin eden duraðan referansçýnýyla iþ bitiriciliði, faizi, yatýrýmcýlýðý, anlam ve mana etmekle olay ufkunu hýzlý bir þekilde modern kölelikle inþa etmekle giriþtirme yapmýþtýr. Bu nedenle modern kölelik içindeki deðerler sisteminde yargý karþýsýna rantçý (hýrsýz) deðil, rantçý (hýrsýz) olmayanlar çýkabilmektedir. Sürüyle götüren deðil, restoranda tabaktaki müþteri artýðý patates atýklarýný yiyen yakalanýp, dövülüp, ailesiyle ayýplanýþla 10 yýlla cezalanmaktadýr. Bu anamalcý anlam deðerleri dýþýnda, duraðan bir sistem ve olay ufku giriþmelerini var edemezsiniz. Bu nedenle bu sistemi saltýk ve doðru görmeye ya da göstermeye baþlarsýnýz. Anlam iliþkisi kuramaz olduðunuzdan dini anlam deðerleri üretip ona sarýlýrsýnýz. Söz gelimi diyanet reisi çýkar, kaçak elektrik kullanýmýný dini mana iliþkisiyle; “haram oluþla” ilan eder. Sanki insanlar kaçak elektriði “hela olduðu için kaçak kullanýyorlarmýþ” gibi insaný anlamca akýl yozlaþtýrma sapmasý içinde býrakýrlar. Bu yüzden analizci kiþi düþünmesi kýtlaþtýrýlýr. Sistemin yasal iliþkilerle yürüdüðü unutulur. Sistemin aksayan, bozulan kýsýmlarý görmezden geliniþle alým gücü kalmayan insanlarýn zorunlulukla kaçak elektrik kullanýmý yaptýðý çözümsüz kýlýnýr. Yöneten siyasetler sorumsuz kýlýnýr. Sistemin köleci düzen referansýna göre iþlediði akýllardan uzak tutulur. Böylesi imanla, sistemin muhafazakârý olursunuz. Yan statükocu olursunuz. Sosyo toplumun sözleþen birbirine göre karþýlýklý baðýntýlarla iþlerleþen bir bilinç düzeyi olduðunu unutursunuz. Bu unutmanýn üzerine tüy dikiþle sistemin totem alanlý ve ön ittifaklý dönemi içinde olmayan gerçekliðinin öznel bir kýrýlma yaptýrýlmasýyla “rantçýnýn günah iþleme özgürlüðü denen deli saçmasýna” gelirsiniz. Durum referans sistemine göre belirtiþle, orantýlý kavramdýr. Orantý duraðan olanla, devingen olan arasýndaki nicelikti (saymaca ölçmece olan) yanla, nitelikti (sýçramalý aþama durum, kalite, saðlamlýk) olan yandýr. Bin bir hal içindeki enerji, yeni düzlem iliþkinliklerine baðlý oluþla; akla hayale gelmeyen yeni bin bir kýlýklý akýþlýklara büründü. Ýþte erkenin bin bir kýlýk içinde akýþlýn olanýndan bir tanesi duraðanla statüko kýlýndý. Bu duraðanlýðýn özneli anlamasý da; özneli meþrulaþmasý olan “takdiri” duraðanlýktýr. Takdir ediþ deðiþmezliði temsil eden, ilahlardan gelen sentezle; köleci sistemde ”ilahi” yasalara büründü. Bu açýktan bir sýnýf egemenliðinin inþalaþmasý üzerinde sýnýf çýkarlý o duraðanlýða göre olaylaþma ve olaylaþtýrmalarý tartýþmalarýydý. Bu nedenle günah özgürlüðünüz vardý. Günah özgürlüðünüz rantiyeci sýnýfa göre çalma iken köle sýnýfa göre çalmama özgürlüðüdür. Burada özgürlük kavramýný bilmemekte bambaþka bir cahilane garabettir. Özgürlük kiþilerin deðil toplumsal gücün ve toplumsal bilincin ortaya koyduðu bir kullaným düzeyi sürecidir. Söz gelimi araba kullanma özgürlüðü ancak ve ancak toplumsa güçle toplumsa bilincin karþýlýklý baðýntýyla ortaya koyabileceði bir kullaným özgürlüðüdür. Siz bu kullaným özgürlüðünü kullanmayý ve kullanmamayý seçimlik yaparsýnýz. Yani hýrsýzlýk yaðma özgürlüðü ya da hýrsýzlýk yapmama özgürlüðü gibi kaçýk bir düþünce karþýlýklý baðýntýlý iþlerleþen toplumsal sözleþmeli ittifakýn hiçbir yerinde yoktur. Bu nedenle nesnel ölçekli iliþkileniþler üzerine deðil de, yapýnýn temelinde olmamakla dini mana üzerine kotarýlan kýytýrýk, týrlak sözlerle güzide halk soyulup soðana çevrilmekte. Toplumsal bilinç ve toplumsal güç olan toplumsal ego; salt sandýk demokrasici iradeye dönüþtürülmektedir. Anlam burada teselsül etmiþti (birbirine baðlý oluþla zincirleme). Böylece takdir olan; “köleci emeðe dayalý zenginliði ele geçirme biçimini meþrulaþma” olan olaylaþmalar mana edildi. Mana içinde mana edildi. Bu idealize ediliþ evrenin de özü sanýldý. Çoðunluk bunun dýþýnda düþünülemeyeceðini zannetti. Sosyo toplum kendi inþasý içinde genel bir durumdur. Yani her türlü yansýyabilir, her türü yansýtýlabilir bir enerji akýþ yapabilirle potansiyelliktir. Sosyo toplumun öznel egemenleri genel durumu yani köleci anlayýþý saltýk sayýþla (deðiþmezlik, sabite sayýþla) potansiyel enerji akýþýný, köleci kinetik enerjili iliþkiler üzerinde akýtýp, biçimlediler. Sürecek
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |