..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Kendi görüþlerim var -saðlam görüþler-, yine de her zaman onlara katýlmýyorum. -G. Bush
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




24 Ekim 2020
Alan Açma ve Kolektif Kuvvet 6  
Bayram Kaya
Erken dönem kardeþlikleri temas etme, dokunma, birlikte yaþam ve ortak aný oluþturmayla; hepsi biri, birinin de hepsi olmanýn kardeþliðidir. El mantýklý kardeþlik inanç üzerinde soyut absürt, kardeþliktir. El mantýklý kardeþler erken dönem kardeþleri gibi yaþama, gerçeðe dayanmaz.


:EEE:
Dahasý her bir dinler geçmiþ totem dönemin ve ön ittifaklý dönemin kardeþlik bilinci olan mirasýn hafýza uzantýsýna dayanakla "kendi müminini, müminin kardeþi yaparlar". Dinler mümin kardeþliði ile totem kardeþler ve ön ittifaklý ilah kardeþler hafýzasýna gönderme yaptýrýrlar. Bu mantýk sosyolojik bir tekrar ve yeni yorumdur.  

Erken dönem kardeþlikleri temas etme, dokunma, birlikte yaþam ve ortak aný oluþturmayla; hepsi biri, birinin de hepsi olmanýn kardeþliðidir. El mantýklý kardeþlik inanç üzerinde soyut absürt, kardeþliktir. El mantýklý kardeþler erken dönem kardeþleri gibi yaþama, gerçeðe dayanmaz. 

Köleci mantýkta ön ittifaklardaki gibi “insan kardeþliði” yoktur. “Mümin mümine kardeþtir”. Efendi ile köle kardeþ deðildirler. El ‘in deyimi ile “efendi ile efendinin elinin altýnda çalýþtýrdýklarý bir olur mu?” Köleci mantýkta efendiye itaatte kardeþler kulluðu vardý. 

Sultan Abdül Melik’in kulu olmakta eþitlik vardý. Yaþamý üretmekte, yaþamý oluþup inþa etmekte ve yaþam tarzý içinde rýzk daðýlýmý üzerinde denkleþen kardeþlik yoktu. Sadece mümin (köle) müminin (kölenin) sözde kardeþiydi. 

Ve üreten, saðlatan kolektif yapýnýn; insanlýðýn mirasçýsý olanlar; þimdi yeni alan açmayla El mantýðý içinde “mümin (köle yoksul), müminin (yoksulun ve kölenin)  mirasçýsýydý. Ortakçýsýydý. Bir “El mümin kardeþliði” geçmiþin aný sal ve sosyolojik devamlýlýk tekrarlarý baðlamýndaki tarihsel hafýzaya dair neye iþaretçi ve neye bildiriþim olduðunu lütfen anlamaya çalýþýn. El yoksullukta; kölelikte denkleþtirdiði eþitleþen bu çeliþkin durum karþýsýnda sizi, kendinize gelmeye çaðýrýyordu.

Burada önemli olan El ‘in kendisine davranýþ alaný açmasýydý. Bir davranýþ alanýnýn da o alan içine kuvvet etkisi vardý. Bir þeyin kendisi inþa ve inþada devamlýlýk olmazsa, karþýtý olmadan pek pek olasý deðildi. Üretim hareketi gibi bir baþkasýnýn varlýðý olmadan olamayan ve inþacý da olmayan El, neye karþý bir davranýþ alaný açýyordu?

Hiç kuþkusuz ki El kolektif üretim tarzýna karþý alan açýyordu. El, üretim teknik ve teknolojileri üzerine inþa deðildi. Kolektif alanýn denkleþtiren paylaþtýrma yapmasý üzerine El kendi kendisine; rýzk verme rolü almýþtý. El kolektifin, kolektifin paylaþtýrma rolünü çalýyordu.

Çalýnan rolün açýlan alan ortamý içinde adýna rýzk verme, kader, takdir vs. de denecek olan “kolektif bir kuvvet etkisi” vardý. Ýþte El bu kolektif kuvvetin etkisini; iman, inanç akdi (sözleþmesi) yapýyordu. Bu iman inanç akdi de mümin kardeþliðiydi.

Kendinize gelmeniz için El, açtýðý zenginlik ve yoksulluðu; verilmiþ rýzk olarak tanýmlýyordu. Zenginlik fakirlik kolektif süreçlerin bilmediði bir kolektif kuvvet etkisiydi. Kolektif süreç bu tür zenginlik ve fakirlik olan kolektif kuvveti neden bilmiyordu? 

Çünkü kolektif alan içinde El gibi sistem dýþý daðýtan, takdir eden bir güç yoktu. Ýlah sistem içinde olan, sistemin inþacýlarý olan, etnik hemcinslerdi. El, kolektif kuvvet etkisini kendisinin rýzk takdiri olukla tanýmlýyor, bu tanýmlama da eþ zamanlý vaatte bulunuyordu.  Her alanýn bir kuvvet etkisi, her kuvvet etkisinin de alandan kaynaklanmakla, bir alan olduðu unutulmamalýdýr.

El rýzk vermiþ olmasý ile rýzk vermemiþ olduðu durumunun her iki alanýný da birlikte kullanýr. Ve iki alanýn üs sel devim uzantýlarý içindeki alanlarda gezinir. Size; “sadaka verin. Sadaka yaþamý ve ömrü bereketlendirir. Ne verirsen elinle o gider seninle” diyordu.  

Buna karþýn El bir baþka yerde bir baþka alan durumla ve bir baþka alan kuvveti durumla da “El 'in rýzk vermediðine sizin hayýrda bulunmanýz El ‘e bühtandýr. Takdire karþý çýkmaktýr!” diyecekti. Yani El ‘in sevmediðini apilular sopayla kovalardý. El 'in adil olarak davranmadýðý kiþilere karþý sizlerin adil olucu davranýþlarýnýz, sizi; "takdir olana karþý çýkmaya” götürecek olmakla El takdir gibi kýsýr döngüyü size kaçýnýlmaz ederdi.

Oysa El size "adil olun" derken keyfi rýzk daðýtmakla açtýðý alan içinde "mülkün temeli olan adaleti" gözetmenizi istiyordu. Mülkün temelindeki adalet neydi? Ortada üretilen ne varsa; “El Ýn malý mülkü” olmasýydý. El ‘in de kendi mülkünü keyfine göre kiþilere verip, vermemesi olan adaletti. 

Siz de bu El takdirine uygun davranmakla adaletin temelindeki mülk daðýlýmýna karþý saldýrýda, haset te, nifak içinde bulunmamakla adil bir tutum içinde olup davranýþlarýnýzý bu yaraþýr lýða uygun olukla doðrultuyordunuz.

Daha açýðý El malýný, mülkünü, kerameti kendisinde içkin olan keyfine göre daðýtmakla; rýzktan kimine vermiþ, kimine vermemiþti. Ýþte mülke temel olan adalet, bu adalet ve bu takdirdeydi.

El 'in kendi mülküm dediði bað, bahçe, iþ, çalýþma, çalýþma nesnesi, canlý cansýz mal varlýðý olmakla El ‘in ortaya koymuþ olduðu ne varsa tümü kolektif kapasiteydi. Kolektifin çalýþmasý kolektifin ürünüydü. Kolektifin emeðiydi. Þimdi:

Kolektif kapasite El 'indi! El 'in mülküydü! El 'in malýydý! Siz de bu onama alanlý iman akdi içinde “gözüm yok. El daha çok versin” diye efendinize dua ediyordunuz.

Bu dua ile imanýnýzý pekiþip; pekiþen imanýnýzla biyatýnýzý bir adrese duyura duyura söylüyordunuz. Ulu orta göstere göstere tatinizi ibadetinizi (geçiþ ritüeli sembolizmi) yapýyordunuz. Çünkü zorba sistemin; teslimiyetinize, üzerinizdeki tam kontrolünüze, açýk açýk biat eden yýðýnlarý büyüleyen taat ve ibadetlerine ihtiyacý vardý.

El kendisinin ortaya koymakla enfekte ettiði alan içinde, Himalyalar daðýnýn baþýna benim malým mülküm demiyordu. El Himalyalarý kendi mülkü içinde saymamakla rýzk olarak vermiyordu! El nereye mülk diyordu? 

Fýrat Dicle arasýndaki kolektif kapasiteyle açýlmýþ imarlý yere ve Piþon ovasýna; Þadday daðý eteðinde ki otlaða ve Þaddat daðý eteðindeki otlak hayvanlarýna, Akad yaylasýndaki sürüye, malým mülküm diyordu.

El kendisini Ýnanýrlarýna tanýtýrken ilahýn etkisini bir çýrpýda silemediðinden ilahtan eþleþtirme rol ile “ben iki nehir arasýnýn ilahý olan El ’im diyordu.  El önce Ýlah ile meþrulaþýyordu. Sonra kendi inanýrlarýna ve alemlere kendi meþruiyetini ilan ediyordu.

"Ben ananýn, babanýn, atanýn da ilahý olan daðlar sahibi (þeyhi); El Þaddayým” diyordu. "Ayaðýný temiz kýl. Ben ayaðýnla bastýðýn yerdeki, Turu Sina’nýn El ‘i olan El ilahým“ diyordu.

El kendi adýný Ýlah ile eþletmekle vücut buluyordu. Kendi adýný ilahýn önüne aldýðý algýlatmayla, vücut buluyordu. Bu eþleþtirmedeki anlam geçiþini somut durumla þöyle örnekleyim. Çok sýcak bir demir parçasýný, soðuk bir demir parçasý ile yanyana gelecek þekilde birbirine temas eder biçimde düzenleyiniz.

Bu temaslý durumda bir süre sonra sýcak olan demir parçasýný çektiðinizde, sýcak olan demirdeki ýsýnýn soðuk olan demire geçtiðini, soðuk olan demirin de elinizi yaktýðýný; yanan elinizle anlarsýnýz.

Aç biri, yiyeceði görmekle veya yiyeceði düþünmekle aðzý sulanacaktýr. Zil sesiyle birlikte köpeðe verilen yiyecek tekrarlarý bir müddet gün sonra sadece zil sesi verip te yiyecek vermediðiniz durmda dahi, aç bir köpeðin aðzýný sulandýracaktýr.

Çünkü zil sesiyle eþleþen yiyecekteki aðýz sulandýrmanýn anlamý; yiyeceði vermediðiniz durumda da yiyecekle hiç bir anlamý olmayan zil sesine geçmiþtir. Bu anlam eþleþmesi nedenle zil sesi, köpeðin aðzýný sulandýrýr.

Ýlah kavramý tarihsel, inþacý, somut, görülen, temas edilen, yaþanan, yaþayan algýsý oluþmuþ ve algýsý pekiþmiþ gerçek ile eþleþmiþ bir kavramdýr. Ýlah Elden çok öncedir. Ve ilah kolektif etkili kolektif kuvvetin imajýný taþýr.

Ýþte El ile ilah söylemi ayný anda El-ilah diye birlikte kullanýlmakla, ilahtaki tüm etki algý (büyü); sýcaklýk gibi, aðýz sulanmasý gibi El 'e de geçecekti. Bu þartlanma gerçekleþtikten bir süre sonra artýk siz El ilah El'lah demeseniz de El ilahtaki ilah söylemini düþürseniz de; ilahtaki tüm anlam etkilerin büyüleyiciliði El söylemine geçmiþtir. Çok özel bir gayret göstermenize gerek yoktu.

Eþleþtirmede kolektif kapasiteli ilah söylemi düþtüðünde; geriye mülkü olan, mülkünü dilediði gibi daðýtmayý vaat eden El kalacaktý. Artýk siz ilahý söylemeseniz de ilahýn etkisi El 'egeçmiþ olacaktý. El açtýðý bu alan içinde yürüyen kolektif kuvvet etkisiydi.

Yani EL; kolektif emekle verimliliðe dönüþen Mezopotamya’daki Ýrem baðlarýna; Mezopotamyadaki Aden Bahçelerine, Aden bahçelerindeki kasýrlara (köþklere), kolektif emek olan tüm mülke, “mülkün sahibi olan benim” diyordu.

Ve El "benim malým, mülküm" dediði yerleri de Ýbrahim'e, Nemrut’a, Kisra'ya, Firavun'a, Osmanlý padiþahýna mülkü Osmanlý, memaliki Osmanlý diye veriyordu. Kutsal Roma Cermen Ýmparatorluðuna, dinsel halifelere El kendi mülkünden (mülküm dediði kolektifin varýndan) veriyordu! 

Konuyu þu vurguyla bitireyim. Ýçinde DOÐRUDAN doða koþullarýnýn hüküm olmadýðý SOSYO TOPLUM SALI TARÝH SEL DEÐERLERLE inþa edilen oluþumlar var olmuþtu. Kolektifi özelleþtirme köleleþtirmeydi. 

Özelleþtirmeyi kolektifleþtirme iþi yeniden doða direncine karþý özgürleþme iþi olacaktý. Özelleþtiren adalet deðil, kolektif adalet üzerinde temel deðerler sonrasý kýsmi ve kontrollü bir özelleþtirme hep olasýdýr. Özdek sel olmayan, özne gibi toplum ruhu gibi organik süreçlerin kendi iç tepili doðasý gereði sömürü ortaya koymayan özel durumlar bir kullaným; bir alan açma; bir eylemsel zenginlik, yeni bir kolektif salýnýmlý olanaktýr. 

Ve bu SOSYO TOPLUMCA, KOLEKTÝFÝ TARÝH SEL KOLEKTÝF OLUÞUMLAR köleleþme, köleleþtirme bilinmediði için doða direncine karþý; özgürlüktü. Yaþanmýþý ve ortak anýsý ile oluþan sosyo toplumsalý tarihseli oluþumlu müktesebatlarý da hukuktu.

Kolektif oluþma: doða güdümüne karþý diðer hayat türlerinin güdülmesine oranla insanýnki doðaya karþý kolektif baðýmsýzlýktý. Kolektif þartlardan doðan, kolektif üreten; kolektif üretilenden tüketimle olunan, kolektif eþitlikçe denkleþmeler eþleþmesiydi.

Eþitleþtiren kolektif þartlarýn gerisinde; öncelikle kiþisi benci özne YAÞAM vardý. Özneye üretilen yaþamý ve yaþamsalý garanti veren, güvence veren; özne yaþamý kolektif birim zamana göre parçalý kýlan özgecil eylem zaman vardý. 

Ýlk koþullar içinde özgecil zamanýn ortaya konmasý iþi, yalýtýmlý bir totemi sosyal aitlikti inþa yasasý ile ancak olasýydý. Bu olasýlýkla birlikte ortak YAÞAM hukuku vardý. Kesiþen ayný yönlü olan ÖZNE saðlama hareketini verecek olan kolektif birleþmede doðan yardýmlaþma, dayanýþma, iþ bölüþümü vardý. 

Kolektiflik özne saðlama hareketlerini vermek zorundaydý.  Özne de özne saðlama gereksinmelerini veren kolektife göre olmak zorundaydý. Bu iki bileþim kolektif tabanlý özne özgürlüðü ve kolektifi özne denkleþmesiydi. 



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Ölçü 2
Ölçü 4
Kendisini Kopyalama 1
Ölçü 1
Hemcinslerin Tarihi 4
Hemcinslerin Tarihi 6
Hemcinslerin Tarihi 11
Hemcinslerin Tarihi 14
Totemi Dil 24/ý
Hemcinslerin Tarihi 12

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Asuman [Þiir]
Ayrýlýk Nedir? [Þiir]
Bülbülü Öldürmek [Þiir]
Ne Devletsun Ne Devletlu [Þiir]
Bildin mi? [Þiir]
Yol Yolcudan Habersiz [Þiir]
Bildin mi? III [Þiir]
Köle 3 [Þiir]
Köle 2 [Þiir]
Kendime Sayarým [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Emekli eðitimci. 1950 Mucur / Kýrþehir doðumlu.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.