Ýzedebiyatý çok seviyorum. Nereden geldi þimdi bu muhabbet derseniz –ki herhalde diyorsunuz- açýklayayým. Bir konu üzerine bir yazý yazdýðým zaman bunun baþka biçimlerini de yazabiliyorum. Bugünkü yazýnýn konusu yine milliyetçilik; ancak bu kez kuramý deðil, onun ülkemizdeki görüntüsü. Bunu bir örnekle açýklamak istiyorum. Bu arada size bir de kitap tanýtmýþ olacaðým. (Keþke Ýzedebiyatýn bir de kitap tanýtýmý köþesi olsaydý. Ýzedebiyat yazarlarý okuduklarý kitaplarý tanýtmak istediðinde okuyucu bunlarý toplu olarak bulabilirdi.)

Memet ile Memo, bir çizgi roman. Necdet Þen hem yazmýþ, hem çizmiþ. 16 adetlik hýzlý gazeteci dizisinin 10, 11 ve 12. kitaplarýnda. Kitaplarýn hepsi geçtiðimiz 10-13 yýl içinde çeþitli gazete, dergilerde günlük dizi olarak yayýnlanmýþ. Bazýsý da yani çýkýyor. www.derkenar.com yazar-çizerin kiþisel sitesi. Memet il Memo bir dergide yayýnlandýðýnda mahkemelik olmuþ. Ancak sonunda yazar beraat etmekle kalmamýþ, bir de övgü almýþ.

Roman hakkýnda yazýlan karardan:

“... okunup incelenip deðerlendirildiðinde ve sonucunda bu çizgi romanýn birlik ve beraberlik duygularýný ve kardeþlik duygularýný yaratmaya yönelik mizahi nitelikte, eleþtirel sözcüklerle, fakat özde memleketin ve toplumun tümünün yararýna mesajlar veren bir çizgi roman olduðu kanýsýna varýlmýþ ... ve çizgi roman kareleri hepsi incelendiðinde, konuþmalarýn sosyal yaþamýn, ekonomik sýkýntýlarýn insanlarý açmazlara soktuðu dile getirilerek Türkiye’de yaþayan tüm insanlarýn asgari yaþam koþullarý içinde, Türkiye Cumhuriyetinin vatandaþý olan herkesin özlemini de dile getirdiði saptanmýþtýr.”

Yazar-çizer ”Türkiye’de hep kötü deðil, iyi þeyler de oluyor” diyor, ben de katýlýyorum. Gelelim öyküye...

Olay 1992-93 yýllarýnda geçiyor. Memet, liseyi bitirip üniversiteyi kazanamamýþ, saçý uzun (atkuyruklu) genellikle Ortaköy’de gezinen parasýz bir Ýstanbullu genç. Askerlik celbi geliyor. Memo, iki abisi PKK ile daða çýkmýþ, köyde yaþlý anasý ile kalmýþ Silopili bir genç. Ona da askerlik celbi geliyor.

Memet birliðine katýlýyor. Sudan bir sebeple dayak yiyor, aþaðýlanýyor. Askerlik yapanlarýn bildiði þeyleri yaþýyor.

Memo da katýlacak ancak aklý anasýnda. Ona kim bakacak? Abilerinin daða çýktýðýný söyleyemez. Gitmese olmaz. Böyle düþünerek çaresizlik içinde sokaklarda dolanýrken yanýna bir araç yanaþýyor ve aracýn içindekiler zor kullanmadan onu arabaya alýyorlar. Issýz bir yerde aðzýna silah sokup vuruyorlar. Memoyu bir askeri doktor tedavi ediyor.

Bu sýrada geçen konuþmalar:

“Kim o?”
“Dohtýr beg, hele aç... Benim Mýho...”
“Ne var Mýho?”
“Bir hestamýz vardýr dohtýr beg...”
“Kurþun yarasý mý?”
“He.”
“Ama ben askeri doktorum Mýho... Ya duyulacak olursa?”
“Eskersin ama dohtýrsýn begim... O da hastadýr...”

Tak tak tak.
Mýho: “Yeter ana... Yeter ana...”
Ana: “Gappý açýh.”
Mýho: “Adý Memo...”
Ana: “Gurbanýn olam efendü... Elimde bi tek bu çoccuðum galdi. Oni bana baðýþlayasan... Çorabini postalini öpem...”
Mýho: “Hep ayný hekkaye: Aðzýnýn tavanýna tek gurþun... Fekkat bu yetim þanslýymýþ, yanagýni delip çýhmiþ. Gan zaiyati çoh oliir.”
Doktor: “Tamam.”
...
Doktor: “Kanamayý durdurdum. Bu antibiyotikleri kullanýn... Ateþi yükselirse beni gene çaðýrýrsýnýz.”
...
Doktor yolda giderken kendi kendine: “Sanki içimizden birileri Kürtlerle Türkler arasýnda barýþ olmamasýný istiyor gibi...”

Yaralandýðý için gününde teslim olamayan Memo, asker kaçaðý durumuna düþüyor. Ýyileþtikten sonra kendisine inanmazlar düþüncesi ile daða çýkýyor, PKK’ya katýlýyor, ancak hemen ne kadar yanlýþ davrandýðýný anlýyor.

Memetin nöbet tutarken düþündükleri:

“Eve gitmek istiyorum. Dayak yemek istemiyorum. Üþümek, korkmak, nöbete kalkmak da istemiyorum. Sadece uyumak istiyorum. Uyandýðýmda annemi dolma sararken bulmak istiyorum. Ispanaklý börek ve reçel istiyorum. Þehrimin çöp kamyonlarýný bile özledim...”

Bir gece Memo’nun arkadaþýna söyledikleri:

“Biliysen mi hayatta en büyük düþüm nedir?”
“Türküci olmag?”
“Bilememiþsen gurban... Ben bu alemde gorkusuz yaþamag istirem...Gapýmmý kilitlemeden uyumag, hemi de adalete inanmag istiyem...”
“Zap suyunda rafting, Cilo daðýnda trekking yapmag da istiysen mi babao?”
“Ben bagýmsýzlýg savaþçýsý degil garný tog, sýrti pek bir Te-Ce vettandaþi olmag ister idim... Feggat anlaþýlmaz bir ‘rüzgar’ ki beni bu daglara savurmuþtur.”
...
Memo kendi kendine: Artýg ikki ataþ arasýnda kalmýþsen Memo... Garþinda devlet, arkanda gelrilla... neremden yiyecegam?.. Gögsümden mi, sýrtimdan mi?..”

Askerlerin, PKK’nýn, özel harekat timinin yaptýðý yanlýþ iþleri görüyoruz. Bir olay sýrasýnda Memet ile Memo karþý karþýya geliyorlar. Ama benzer düþünceler içinde olan bu iki kiþi birbirine ateþ etmiyor. Bu sýrada patlayan bir bomba çýða neden oluyor. Memet çýð altýnda kalan Memo’yu kurtarýyor. Biraz aðýz dalaþý yapýp ayrýldýktan sonra bir asker yanlýþlýkla Memet’i vuruyor ve kaçýyor. Memet’in yardýmýna bu kez olayý uzaktan gören Memo koþuyor. Sýrtýnda köye götürüp hayatýný kurtarýyor. Ancak kendisi daða döndükten sonra donarak ölüyor.

Memo’nun son sözleri, kendi kendine:

“Bundan ötesi yog Memo... Aslýnda maðlup olan sen deðilsen Memo... Yohsullug Memo..
He Memo...
Yohsullug Memo...
Yohsullug...”

Memet ciðerinin yarýsý parçalandýðý için çürüðe çýkartýlýr. Onu da son kez Ýstanbul’da saç sakal birbirine karýþmýþ olarak görürüz.

Sigara istediði bir Kürt’e söyledikleri:

“Benim için ne düþündüðünüzü biliyorum: ‘Askerden döndü döneli kafayý yedi.’ Siz olsanýz yemez miydiniz? Ýnanýn bana orda çok feci þeyler gördüm.... Ýnsan ruhunda gizli vahþeti, fýrsat kollayan gaddarlýðý gördüm... Demek siz Kürtsünüz... Sanýrým ben de Türküm. Bu kör dalaþýný ne siz kazandýnýz ne biz; hepimiz yenildik... Cinayet kazandý...”

26.Mayýs.2003

Aþaðýdaki siteyi karýþtýrýrsanýz Memet ile Memo ve Hýzlý Gazeteci hakkýnda daha fazla bilgi sahibi olursunuz.

http://www.hizligazeteci.com/gazeteci/medya/mehmetsinangur.shtml