EÐÝTÝM-ÖÐRETÝM


     Eðitim - öðretim gibi kapsamlý bir konunun, bu kadarlýk bir yazýda tüm detaylarýyla ele alýnarak tartýþýlmasýný ve çözümler önerilmesini beklemek yanlýþ olur. Ben, sadece öðretim yaptýðýný sanan ve eðitimi hep ihmal eden okullarýmýzdan bahsetmek istiyorum.

     Ýnsan hayatýnda çocukluk ve gençlik yýllarýnda alýnan eðitimin önemini hepimiz biliriz, eðitimde de okul ve öðretmenin rolünü.

     Edilgen olan ilkokul çocuðu, ailesinin bir uzantýsý konumunda olmaktan mutluyken, ortaokuldan baþlayarak genç; bireyselliðini kanýtlama çabasý içinde, kiþiliðini bulma savaþýmý vermektedir. Bu dönemde bir süre için yadsýnan ana baba modellerinin yerini öðretmenler alýr. Öðrenci ile öðretmen arasýnda kurulan iyi bir diyalog, ders dýþý söyleþiler ve yakýnlaþmalar gencin ileriki hayatýný etkileyen etmenlerdir. Öðretmenin bir ders ve not makinasý olduðu durumlarda, gençler öðretmene sokulamazlar. Ýletiþimin olmadýðý bir ortamda ise öðretmen eriþilemez ve korkulan bir yaratýk olarak kalýr.

     Ortaokul ve lise yýllarýnýzý bir düþünün; Eminim hepiniz, kýyafet ve saç kontrollerini, haksýz yere iþitilen azarlarý, notla yapýlýn þantajlarý, bir türlü içinden çýkamadðýnýz trigonometriyi, sesiniz bir karganýnki kadar kötüyken söylemek zorunda býrakýldýðýnýz þarkýlarý....belki en þanslý olanlarýnýz da hürmetle yadettiðiniz bir öðretmeninizi hatýrlarsýnýz. Ama ben; aðýr müfredat altýnda ezilen, dersten baþka hayatlarý olmayan öðrencilerle, hakettiklerinden daha kötü þartlar altýnda çalýþmak durumunda kalan asýk suratlý öðretmenleri ve herkesi bir tornadan çýkmýþçasýna aynýlaþtýrmaya çalýþan bir eðitim sistemini hatýrlýyorum.

     Jersild'in 1963'te yaptýðý bir araþtýrmada, gençlere iyi bir öðretmende aradýklarý nitelikler sorulduðunda þu yanýtý vermiþler; "Ýyi bir öðretmen hoþgörülü, sempatik, neþeli ve tutumu arkadaþça olmalýdýr. Bilgili olmalý, iyi öðretmeli, öðrencilerle tek tek ilgilenmeli, öðrencilerin görüþlerini dinlemeli, disiplinli ve tutarlý olmalý, öðrenciler arasýnda ayrým gözetmemelidir"

     Öðrencilerin bir öðretmende hiç beðenmedikleri nitelikler ise: "Sinirlilik, alaycýlýk, terslik, katý tutum, haksýz ceza ve azar, çok öðüt verme ve korkutma, baþarýsýzlýðý alaksýzlýkla bir tutma" gibi niteliklerdir. Görüldüðü gibi öðrenciler disipline karþý deðiller. Yeter ki verilen ceza hakça olsun. Kýsacasý öðrenciler karþýlarýnda olgun bir eriþkin görmek istiyorlar.

     Ortaöðretimde görev yapan öðretmenlerin de pek çok sorunlarý olduðu bir gerçek. Öðretimi ve saðlýklý iliþkiyi öðretmen yönünden olumsuz yönde etkileyen sorunlar ise, sýklýk ve önem sýrasýna göre bir araþtýrmada þöyle sýralanmýþ; "Aylýk gelirin yetersizliði, ana babalarla görüþme çokluðu, okulu sevmeyen ya da donuk zekalý çocuklarý okutma zorluðu, öðretim yükünün aðýrlýðý, kalabalýk sýnýflar, uyumsuz gençlerle uðraþma sorunu, aile sorunlarýnýn eðitimi engelleyici etkisi, öðrencilerin olgunluk düzeylerinin deðiþik oluþu, disiplin sorunu ve sorunlu velilerle uðraþma zorluðu, toplumun istemleri ve beklentileri... " Sorunlar böylece uzayýp gidiyor. Öðretmenler, çok yetenekli öðrencilerle yeteri kadar ilgilenememeyi de bir sorun olarak bixelirtmiþler. Yeni eðitim anlayýþý ve yötemleri, bir sorun olarak bu araþtýrmanýn 25. sýrasýnda.

     Türkiye'de öðretmenler çetin koþullar altýnda çalýþmak zorundalar. Açýktýr ki kiþisel sorunlar altýnda ezilen bir öðretmenden en üst düzeyde eðitim, hele öðrencileriyle ders dýþýnda ayrý ayrý iliþki kurup ilgilenmesi beklenemez. Öðretmenliðin saygýnlýðý yükseldikçe, eðitimin ve öðretimin düzeyi de yükselecektir. Geçim sýkýntýsý çekmeyen, gerekiz yönetimsel baskýlar altýnda bunalmayan öðretmenin verimi, elbetteki yükselir.

     Kiþinin cahil veya alim, mutlu veya mutsuz olmasý hep onun aldýðý eðitimle ilintilidir. Milletlerin ilerlemesinde de baþ þart eðitimdir. Bir millet bireylerine vermiþ olduðu eðitimin kalitesi ve seviyisi oranýnda yükselir.

     "Boþ bir nesil yetiþiyor, saygýsýz ve öz benliðinden habersiz bir nesil yetiþiyor." diyoruz. Tabii boþ ve öz benliðnden habersiz bir nesil yetiþir. Okullarýmýzda matematik, tarih, fizik, coðrafya yanýnda ruhlar gözardý ediliyor. Yeni nesillerin soysuzlaþarak anarþist olmasý ve milletimizin içinde bulunduðu içtimai, iktisadi ve siyasi buhranlar, eðitim sistemimizden baþka ne ile açýklanabilir?