Ömer AKÞAHAN

"Varolmak kavgasý en fazla ayný türden bireyler arasýnda cereyan edecektir; zira bunlar ayný bölgede yaþarlar, ayný tür gýdaya ihtiyaç duyarlar ve ayný tür tehlikelere maruzdurlar... Ayný türün üyeleri genellikle benzer alýþkanlýklara ve yapýlara sahip olurlar ve birbirleri ile rekabete girdiklerinde bunlarýn arasýndaki kavga, farklý türler arasýndaki kavgaya kýyasla çok daha þiddetli olur. Buradan da, doða ekonomisi içinde hemen hemen ayný yeri dolduran müttefik formlar arasýndaki rekabetin neden daha þiddetli olacaðýný anlayabiliriz.
Doðal Ayýklanma Yoluyla Türlerin Kökeni / Darwin III. Bölümden (*)

Þiir, edebiyat dünyasýnýn bence en acýmasýz alanýdýr. Edebiyat tarihçileri bu konuda bizlere o denli malzeme verirler ki, okuduðuNuzda þaþar kalýrsýnýz. Hatta çoðu, günümüz televole programlarýný pek aratmaz türden. Özellikle panellerde bir araya gelen üç beþ þair ve yazar bazen kantarýn topuzunu kaçýrýverirler. Esasen o anda salonda uyumakta olan izleyicileri uyandýrma gibi gizli bir iþlevi de vardýr; yani, ses tonunu yükselterek konuþmak, tansiyonu artýrmak onlar için çok önemlidir.

Þair, þairin kurdudur. Bunu hiç kimse inkar edemez. Her þairin kendi ütopyasý, sýnýrlarýný ancak kendisinin çizdiði ve bildiði bir evreni vardýr. Bu evren, tanýnmak ister, yeni ve sürekli konaklayacak sakinler ister... Þairin istekleri hiç bitmez. O hep önde olmak, önce konuþmak, önce anýlmak ister. Þair alçakgönüllü olamaz. Karizmatik olmak zorundadýr. Daha ileri boyutta ise, her yazdýðýnýn kutsal metinler gibi algýlanmasýný ve müritlerinin bu metinleri ezberlemesini ister.

Þair, yanýnda bir baþka þairin anýlmasýndan haz duymaz. Eðer sahnedeyse, o, evrenin merkezi olmak zorundadýr. Þair olmak zordur vesselam. Hiç bir þair de bunlarý açýkça yüreklilikle dile getirmez.

Þiirle uðraþan ve yazan kiþi, eðer kendisine þair derse, o, þair deðil, öyle anýlmayý isteyen bir zavallýdýr. Böylelerinin þiirlerini yorumlarken lütfen dikkat edin, acýtabilir!

Þiir, öyle büyük bir denizdir ki; kendisini þair sanan ne cilâlý cesetleri bünyesinden dýþarý atmýþtýr.

Þair, þair gibi davranabilene denir.Ýþte size ufak bir kanýtý: Þair Can Yücel Datça'da arakadaþ olduðu ve sürekli alýþveriþ ettiði marketçinin bir üründe kendisini kazýkladýðýný öðrenir. Mevsim yaz. Zaman öðle saatleri. Müþterinin en kalabalýk olduðu bu zamanda Can Yücel, markete girer, ortalýk yerde, küçük tuvaletini müþterilerin ve market sahibinin þaþkýn bakýþlarý arasýnda yapar. Herkes heykel gibi donup kalmýþtýr. Ýþini rahatça hallettikten sonra da çeker gider. Bu anekdotu Ýzmir Kitap Fuarýnda bir panelde dinlemiþtim.

Sözün özü, þair ulusal kalýplarý zorlayan biri olmak zorundadýr. Þair, her þeyi kendine dert edinen insandýr. Güney Asya'daki felaketten, Irak'taki zulümden, Türkiye'deki insan haklarý ihlallerinden, kendi parmaðýnýn sýzýsýndan pay çýkartýp, kaleme sarýlmalýdýr.

Bir baþka yazýmda da dile getirdiðim gibi, þair sözcükleri evirip, çeviren ve yeni biçime sokandýr. Bakýrcý ustasýnýn dümdüz bir bakýr saçý, sürahiye dönüþtürdüðü gibi, sözcüklerden yepyeni söyleyiþ biçemi oluþturabilmelidir.
Ben kendi adýma, iþin mutfaðýnda hâlâ özel yemek tarifleri denemekle zaman geçiriyorum. Ýnternette bunlarý sizlerle paylaþmaktan da mutluyum.

Darwin'e gelince; "Ayný türün üyeleri genellikle benzer alýþkanlýklara ve yapýlara sahip olurlar ve birbirleri ile rekabete girdiklerinde bunlarýn arasýndaki kavga, farklý türler arasýndaki kavgaya kýyasla çok daha þiddetli olur."ifadesinin, þairlere indirgendiðinde, ne kadar özlü birdeyiþ olduðu anlaþýlýyor.

Yiðidi öldür ama bilimin hakkýný yeme!

Kaynak: (*) Mor Ýneðin Akýllýsý / Ýþinizi Farklýlaþtýrmanýn Kitabý / Prof. Dr. Arman Kýrým / s.9 / morinek yayýnlarý-Ýstanbul / 27. baský