Sık sık “Türkiye’de vatandaş olmak çok zor” derim. Gerçekten çok zor.
Depremlerden, sellerden kurtulabildiyseniz... Bir inşaatın altından geçerken, kafanıza bir tuğla düşüp ölmediyseniz; bir maç sonrası kutlamalarda kör bir kurşun gelip sizi bulmadıysa; sarılık, dizanteri, boğmaca, veba, verem, kanser, kızamık gibi bilumum mikrobik, bulaşıcı, masum, kendi hâlinde, acımasız hastalıklara karşı dayanabildiyseniz; kaldırımda, takside, otobüste, minibüste, trende, uçakta, trafik canavarının vahşetinden kurtulabildiyseniz; düşüncenizden, siyasi tercihiniz nedeniyle darağacına gitmediyseniz; tüm bu ve buna benzer tehlikelere rağmen hâlâ hayattaysanız gerçekten şanslı ve çok başarılısınız. Ve hatta iş kazasında kolunuzu, damar tıkanıklığından ayağınızı, Behçet hastalığından gözünüzü, kumdan taştan safra kesenizi, böbreğinizi kaybetmeden bugünlere geldiyseniz, yine şanslı ve başarılısınız.
Bunlar, işin bir tarafı. Bir de vatandaş olmanın zorluğu, aslanın midesindeki ekmeği çıkarıp, yaşamak… Bankaların hortumlandığı, ihalelerde trilyonların vurulduğu, devlet malının deniz sayılıp har vurulup harman savrulduğu bir ülkede, tüm bunlardan artan artı değerleri milyonlarca kişinin birbirini kırarak paylaşmaya çalıştığı bir ülkede; yaşayabilecek kadar gıdanı alacaksın, giyineceksin, ısınacaksın, her türlü insani ihtiyaçlarını karşılayacaksın…. Gerçekten, yaşamak için cambaz olmak gerekiyor. Onun için “Türkiye’de vatandaş olmak zor” diyorum işte.
Vatandaşlık zor da… Üstüne üstlük, Türkiye’de bir demokrat olursan, acıları, sıkıntıları baştan kabullenmişsin demektir.
Demokrat olmak için önce her türlü haksızlık ve adaletsizlik karşısında kendi haklarını savunacaksın. Ama yetmez. Aynı zamanda başkalarının da haklarını savunacaksın demokrat olmak için…
İnsan hakları diyeceksin, hak-hukuk-adalet diyeceksin. Barış, hoşgörü, sevgi saygı diyeceksin.
Demekle de kalmayıp, herkesin hak ettiği kadarını alması için mücadele vereceksin. Kendin zor durumda kalsan da, kimsenin hakkına tecavüz etmeyecek; gerekirse aç kalıp, açık kalıp, katlanacaksın başına geleceklere. Hele bir de bunları yapayım derken, hasbelkader basının içindeysen, katmerli ezalara, cezalara karşı çıkmayacaksın. Yok şurada haksız kazanç varmış, yok burada devlet imkanları kişilerin menfaatine kullanılıyormuş dersen, başına gelmedik kalmaz. Kanunlar da senin yakanı bırakmaz, mafyası, uğursuzu da…
Halbuki, Türkiye’de işin kolayı da var. “Bana ne insan haklarından, bana ne başkalarının uğradığı haksızlıktan” dersin, günübirlik kendi çıkarlarına bakarsın. Duruma göre de vatan-millet-Sakarya mı dersin; yoksa tarikat-siyaset-ticaret mi dersin, kendine göre bir yol bulup, hem kendinin, hem de 7 sülalenin geleceğini garanti altına alırsın.
Velhasıl, demokrat olmak, bir de vatandaş olmanın üzerine hele… Dert üzerine dert, zulüm üzerine zulüm.
Onun için Türkiye’de sıradan vatandaş olmak zaten acıların en büyüğü. Bir de akılsızlık der, demokrat olmaya kalkarsanız, ömür billah “Acıların çocuğu” türküsünü dinlemeye mahkûmsunuz demektir.
Üstüne üstlük, ülkede bir de demokratım diye geçinen partilerden medet umar da, demokrat olmaya kalkarsanız, uğrayacağınız hayal kırıklığının, yaşayacağınız hezimetlerin ardı arkası kesilmez.
“Ben yandım eller yanmasın” diye bir türkü var ya hani?
Tüm bunları, eller yanmasın diye bir hatırlatayım dedim, yoksa umudumu yitirdiğimden, geçmişimden pişman olduğumdan filan değil kesinlikle.