Televizyonlarda Yemek Tarifleri
Televizyonda İçine Eder hanım, bol tavalı, bol tencereli, bol derin çanaklı, mikserli masasında yemek tarifi yapıyor. Önce dört yüz gram kıyma kavruluyor. Yarım santim kalınlığında dilimlenmiş patatesler bor cama sıralanıyor. Aman patatesin kalınlığını şaşırmayın. Yemeğin estetiği bozulur. Sonra da bir kase içinde kıyma, yağ, un, baharat çeşitleri iyice mikserle karıştırıldıktan sonra, patateslerin üzerine özenle yayılıyor. Yayılma işlemi tamamlandıktan sonra üzerine bir tabak kaşar peyniri boca edildiğinde bir hayal alemine dalıyorum. Kiracımız kasapta ara sıra takılırdım. On yaşlarında bir kız çocuk dükkana girdi. Avucunun içinde sımsıkı tuttuğu beş yüz bin lirayı kasaba uzatıp,
Bana kıyma verir misiniz dedi. Kasap hiç yadırgamadan yüz gramdan biraz fazla kıymayı kağıda sarıp kıza verdi. Donup kalmıştım.
Metin, bu ne iş böyle diye sordum.
Alıştık ağabey dedi. Artık kıymayı böyle elli gram, yüz gram olarak satıyoruz. Hayalden gerçeğe döndüğümde İçine Eder hanım yemeği nasıl pişirdi? Nasıl servis yaptı? Bilmiyorum. İçimden doğan televizyon ekranını parçalama isteğimi zor frenledim.
Bu programlarla ne hedefleniyor? Anlayamıyorum. İnsanlar aç. İnsanlar etin tadını unutmuş. İnsanlar arada bir elli, ya da yüz gram kıyma alarak yemeğine tat verme savaşında. Onu da alamayanlar var. Televizyon en fakir aileler de bile vaz geçilmez olmuş. Yememiş içmemiş, çocuğunu evde tutabilmek için ama ikinci elden, ama uzun vadeli taksitlerle bir televizyon edinmiş. Ete hasret çocuğun gördükleri karşısında sulanan ağzının tükürüklerini ağzımda hissediyorum. İnsaf diyorum. Ne olur biraz insaf. Bir avuç mutlu azınlık hatırına sürdürdüğünüz şu yemek programlarından, aç insanları düşünerek vaz geçin.
İnanın o programdan ben bile etkileniyorum. Benimki yokluktan değil, sağlık sorunundan kaynaklanıyor. Bir şiirimde “o yasak, bu yasak. Götür cebindeki parayı kör bir kuyuya at.” dediğim gibi, canım çekse de o yemekleri yemem olası değil. Ama can bu. Elinde olmadan çekiyor. Ya o yokluğu çekenler ne yapsın? Üstelik çocukların gelişmesi için et, süt gibi temel besin maddelerinin en önemlisi. Bunun bilincinde olan ana, babalar ne yapsın? Kahrolmaktan başka ellerinden ne gelir?
Adam kırk, kırk beş yaşlarında. Üst baş perişan. Hani derler ya “taşı sıksa suyunu çıkarır” İşte o tarife uygun bir adam. Çöp bidonunun önüne dikilmiş çevreyi kolaçan ediyor. Koca meydan boş. Arabamın plakasına göz atıyor. İzmir plakasını görünce rahatlıyor ve çöp bidonuna eğilip günlük nafakasını aramaya başlıyor. Bu görüntüler artık sıradan bir olay. Yabancı reçetelere boyun eğerek bu durumlara düşürülmüşüz. Beş yıllık kalkınma planları unutulmuş, yatırımlar durmuş, üretimler durmuş, tarım ve tarımcı iflas etmiş. Büyük umutlarla büyük kentlerin varoşlarına gelip yerleşmiş olan insanlarımız, taşı toprağı altın zannettiği büyük kentlerin varoşlarında her biri sefaletin anıtı olmuş ne gam? Borca dayalı ekonomiden daha başka ne beklenilir ki?                    
***
Her ne kadar erken seçimden söz edilmiyorsa da erken seçim kapıda gibi görünüyor. Hükümet ortakları uyumdan söz etseler de görünen köy kılavuz istemez. Bir çok konuda uyuşmazlıkları ve çekişmeleri ortada. Doğru Yol Partisi Genel Başkanı Tansu Çiller de işin farkında. Bu nedenle yine düştü yollara. Yine iki anahtar dağıtacakmış. Vaz geçtik iki anahtardan da, tek anahtardan da. Bizdekiler bizde kalsın yeter. Çok uzun vadeli, kira öder gibi dolara endeksli makul taksitlerle konut edinme sevdasına kapılanların ellerine hiçbir şey geçmediği halde, borç taksitleri ödeye ödeye anaları ağladı. Gazetelerdeki haberlere göre bu talihsiz insanların halen borçları atmış üç milyarın üstündeymiş. Yine iki anahtar vaadiyle insanlar kandırılıp zor duruma düşürülmesin.
Seçim henüz gündeme tam oturmuş olmasa da eski ve yeni siyasilerimiz tam gaz atakta. Aklına esen parti kuruyor. Tam elli iki siyasi partimiz kuruluşunu tamamlamış. Bu durumda kaçı örgütlenmesini tamamlayıp seçime katılır, bilinmez. Görünen o ki en az otuz parti örgütlenmesini tamamlayarak seçime katılma hakkını kazanacak. Karpuz değiller ki çatırdatıp çatırdatıp seçesin. Kavun değiller ki koklayıp koklayıp seçesin. Parmak hesabı da tutmaz. İki elin parmakları on, ayaklarınkiler ile yirmi. Gerisini nasıl hesaplayacağız bilemem.
Uzun yıllar önce bizim bir Karaoğlan’ımız vardı. Bizim gibi genç parti yöneticileri, umutla sarılmıştık ona. Partimizin tüm kademeleri gençleşecek, halkla bütünleşerek büyük bir devrim yaratacaktık. Önce Türk petrolü kullan kampanyasını başlattık. Tüm ithal mallara karşı mesafe koyduk. Bizim için yerli malı kullan haftası yılın elli iki haftası için geçerliydi.
Çalışmalarımızla Karaoğlan’ı iktidara taşıdık. Yanıldığımızı anladığımızda iş işten geçmişti. O korkunç yoklukların yaşandığı 1970 in ikinci yarısında, görevim gereği İstanbul’daydım. Her tarafta kuyruklar. Hele o tüp kuyrukları kilometrelerce uzuyordu. Kuyruktaki insanların çektikleri işkenceyi çektirenlere nefretleri gözlerinden okunuyordu. O ellerinde piknik tüpleriyle kuyrukta olanlar sanki üstüme saldırıp “bu kuyrukların nedeni sensin” deyip ellerindeki tüpleri kafama indireceklerdi. Utandım, yerin dibine girdim. Artık CHP liyim diyecek yüz kalmamıştı bende. Ama o parti Atamızın, Atatürk’ümüzün kurduğu partiydi. Bırakamazdık, kaçamazdık.
Gün geldi Karaoğlan’la yollarımız ayrıldı. O “ben değiştim ama bazı dar kafalılar değişmedi” dedi. Bu söz bizleri, taşlanırken“beni elin attığı taşlar değil, dostumun attığı gül yaraladı” diyen ozanımızdan beter etti.
Önümüzde otuz, belki de daha çok seçenek olacak. Listeleri kılı kırka yararak inceleyeceğiz ve ondan sonra oyumuzu kullanacağız. Eğer en doğruyu bularak mühürü basabilirsek ne mutlu bize.
                         Özcan Nevres 25 Nisan 2002