Osmanlý ceddimizde müthiþ bir “dayanýþma ahlâký” vardý...
“kiþisel menfaat” ikinci plânda, ahlâk ve maneviyat birinci plânda idi. Tabii, millî ruha dayanan devlet de son derece güçlüydü.
Tarihî araþtýrmalarýna dayandýrarak bir devletin ancak “dört kuþak” yaþayabildiði sonucuna varan Ýbni Haldun, bu sürenin ötelerini geçmenin mümkün, ancak þartlara baðlý olduðunu belirtiyor.Osmanlýlar; o þartlarý yerine getirdikleri için, altýyüz sene yaþayabilmiþ nadir örneklerden biridir.

“Ben kazandým, komþu dükkâna gidin”

Fatih Sultan Mehmed, tebdil çýktýðý bir sýrada rasgele bir dükkâna giriyor. Birkaç þey satýn alýyor. Sonra baþka bazý þeyler istiyor, derken, dükkâncý:

“Yeter Begüm (beyim)” diyerek itiraz ediyor tanýmadýðý müþterisine, “satýn aldýklarýnýzdan kazandýklarýmla bugünlük çoluk çocuðumun nafakasýný çýkardým, diðer ihtiyaçlarýnýz için lütfen komþu dükkânlara gidin, onlar da çoluk çocuk bakýyor.”

Sýradan bir bakkalýn Fatih Sultan Mehmed’e söyledikleri, “Bu toplumda neden eskisi gibi Fatihler, Yavuz’lar yetiþmiyor?” diye soranlara bir cevap olur kanýsýndayýz.

Bence asýl sorulmasý gereken soru þu: Þu halimizle, biz, sahiden “biz” miyiz?

Birbirimize tahammülsüzlük hastalýðý, içimize Batýlýlaþma sürecinde girdi. Geleneksel yapýmýzda, farklýlýklarý yüzünden insanlarý yadýrgamak, yargýlamak, horlamak, aþaðýlamak, ya da üzerlerine baský kurmak yoktur. Hele inanca baský anlayýþý, tamamýyla Batýlý bir anlayýþtýr. Özet olarak, hoþgörüsüzlük bir Batý hastalýðýdýr.

Birlikte yaþamak bir san’attýr: Bu san’atýn en iyi san’atkârý da Osmanlý’dýr!

Beþ yüz senelik Osmanlý hakimiyetinin yaþandýðý bölgelerde dinleri, dilleri, kýlýk kýyafetleri ve mâbedleriyle birlikte varlýklarýný hâlâ sürdüren gayrimüslimler, bunu Osmanlý’nýn Ýslâm kaynaklý müsamahasýna borçludurlar.
Ýslâm’da “insan hayatýn merkezi”dir. Hayat insan için var edilmiþtir.
Osmanlý Devleti’ni yönetenler, Ýslâm Dini’ni kuþkusuz “tek din” olarak görürlerdi. Bu anlamda baþka “din” tanýmazlardý. Ne var ki, insanýn “tercih hakký”na (iradesine) saygý gösterir, kendi inançlarýný doðru yaþarken, diðer insanlarýn inancýna (dinine deðil) karýþmazlardý. Karýþmak þöyle dursun, hattâ her insanýn kendi inandýðýný yaþayabilmesini kolaylaþtýracak düzenlemeler yaparlardý.

Hoþgörüsüzlük bir Batý hastalýðý

NOT:Yazýmýn içideki bazý alýntýlar (Tarihi sevdiren adam) Yavuz Bahadýroðlu''na aiittir.Bana tarihi ve osmanlýyý sevdiren yazar.

Sevgiyle kalýn